H γενιά των Baby Boomers – όσοι γεννήθηκαν τις πρώτες δύο δεκαετίες μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο (από το 1946 ως το 1964), είναι πιθανόν η πλουσιότερη γενιά που έζησε ποτέ – τουλάχιστον στον ανεπτυγμένο κόσμο. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε πρόσφατη έρευνα της πολυεθνικής εταιρείας ασφαλίσεων και διαχείρισης περιουσίας Αllianz. Eυνοημένοι από μια σειρά ιστορικών συγκυριών – την προσιτή στέγαση, την άνθηση των αγορών μετοχών, την οικονομική ανάπτυξη, οι baby boomers της Δύσης κατάφεραν να «αυγατίσουν» τις αποταμιεύσεις τους. να πετύχουν υψηλές αποδόσεις κεφαλαίου, και να συγκεντρώσουν περιουσιακά στοιχεία σε μεγαλύτερο βαθμό από τις γενιές που ακολούθησαν.
Αυτό δε σημαίνει ότι τα χθεσινά παιδιά των λουλουδιών και οι σημερινοί συνταξιούχοι είναι κατά κανόνα εύποροι, αλλά ότι οι κάτοχοι πλούτου ανάμεσά τους είναι αναλογικά περισσότεροι σε σύγκριση με το γενικό πληθυσμό.
Στις ΗΠΑ η γενιά των baby boomers αντιστοιχεί στο 20% του πληθυσμού, ενώ έχει συγκεντρώσει στα χέρια της το 52% του εθνικού πλούτου – όπως υπενθυμίζει άρθρο του Εconomist, επικαλούμενο τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ. Aντίστοιχες τάσεις εντoπίζονται και στους ηλικιωμένους άλλων ανεπτυγμένων χωρών – όπως η Ιταλία και η Ιαπωνία, που συνεχίζουν να αποταμιεύουν και μετά τη σύνταξη, ενώ έχουν περιορισμένη ροπή στην κατανάλωση. «Οι baby boomers είναι ματσωμένοι. Γιατί τότε είναι τόσο σπαγγοραμένοι;», αναρωτιόταν το βρετανικό περιοδικό.
Tο κλαμπ των εκατομμυριούχων
Σήμερα, μια νέα έρευνα της πολυεθνικής εταιρείας χρηματοοικονομικών υπηρεσιών Charles Schwab, έρχεται να επιβεβαιώσει το στερεότυπο του τσιγγούνη με τα ασημένια μαλλιά – μελετώντας τη συμπεριφορά των πλούσιων αμερικανών baby boomers .
Η έρευνα αφορά τη μεταβίβαση πλούτου από γενιά σε γενιά, και απευθύνθηκε στα μέλη του «κλαμπ των εκατομμυριούχων» – δηλαδή σε άτομα που διαθέτουν επενδύσιμα περιουσιακά στοιχεία αξίας τουλάχιστον ενός εκατομμυρίου δολαρίων. Ζήτησε από εύπορους εκπροσώπους της γενιάς των baby boomers, της generation x (πενηντάρηδες) και των millennials (τριαντάρηδες-σαραντάρηδες) να δηλώσουν αν διαφωνούν ή συμφωνούν με τις παρακάτω δηλώσεις: «Θέλω η επόμενη γενιά να απολαύσει τα χρήματά μου, ενώ εγώ βρίσκομαι ακόμα εν ζωή», «Θέλω να απολαύσω εγώ τα χρήματά μου όσο ζω», και «Σκοπεύω να μεταβιβάσω μέρος της περιουσίας μου κατά τη διάρκεια της ζωής μου».
Ας περιμένουν οι κληρονόμοι
Μόλις το 21% των ευκατάστατων baby boomers συμφωνούν με τη δήλωση «Θέλω η επόμενη γενιά να απολαύσει τα χρήματά μου, όσο βρίσκομαι εν ζωή». Τα αντίστοιχα ποσοστά σε πενηντάρηδες και σαραντάρηδες (gen x και millenials) με αντίστοιχα περιουσιακά στοιχεία είναι 44% και 53%.
To 45% των baby boomers δηλώνoυν ότι «θέλω να απολαύσω εγώ ο ίδιος τα χρήματά μου όσο ζω» (έναντι 15% των millennials και 11% της γενιάς Χ). Το 54% των baby boomers δηλώνουν ότι σκοπεύουν να μεταβιβάσουν κάποιο μέρος της περιουσίας του όσο βρίσκονται εν ζωή (έναντι 97% της Gen X και των Μillenials).
Στον υπολογισμό των περιουσιακών στοιχείων η έρευνα δεν συμπεριέλαβε την αξία της πρώτης κατοικίας ή των συνταξιοδοτικών λογαριασμών – καθώς στις ΗΠΑ ισχύει το κεφαλαιοποιητικό συνταξιοδοτικό σύστημα, βασισμένο κυρίως στην ιδιωτική αποταμίευση.
Μεταβίβαση περιουσίας
Η αγωνία των χρηματοοικονομικών συμβούλων για το κατά πόσο είναι «γαλαντόμοι» με τα παιδιά και τα εγγόνια τους οι ηλικιωμένοι με τις βαθιές τσέπες δεν είναι αλτρουιστική. Έχει να κάνει με το τεράστιο ύψος του συσσωρευμένου πλούτου. Σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών Cerulli Associates, τα επόμενα 25 χρόνια στις ΗΠΑ αναμένεται να λάβει χώρα μια τεράστια μεταβίβαση πλούτου – περίου 105 τρισεκατομμύρια δολάρια, σχεδόν τέσσερις φορές όσο το ετήσια ΑΕΠ.
Από αυτά τα 2,5 τρισεκατ. δολάρια αναμένεται να κατευθυνθούν στους κληρονόμους μόνο εντός του 2025. Όμως η δεξαμενή των κληρονόμων είναι εξαιρετικά μικρή. Αντίστοιχη έρευνα του Βloomberg έδειξε ότι μόλις το 20% των αμερικανικών νοικοκυριών είδε κάποια σημαντική δωρεά, κληροδότημα ή καταπίστευμα από ένα αποθανόν μέλος της οικογένειας τις τελευταίες δεκαετίες.
Βaby boomers στα βήματα του Σκρουτζ
Η παραπάνω διαπίστωση, που γεννά μακάβριους συνειρμούς, δείχνει ότι οι πλούσιοι θείοι από το Αμέρικα, σαν άλλοι Σκρουτζ Μακ Ντακ, δεν είναι είναι διατεθειμένοι να μοιραστούν τις οικονομίες τους με το Ντόναλντ και τα ανιψάκια του, αλλά προτιμούν να τις κλωσάνε.
Όμως αυτό που μοιάζει με τσιγγουνιά μπορεί στην πραγματικότητα να είναι απλή προνοητικότητα. «Οι boomers είναι πιθανό να διατηρήσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία κατά τη διάρκεια της ζωής τους λόγω των αβεβαιοτήτων της γήρανσης», δήλωσε στο Bloomberg η διευθύντρια διαχείρισης περιουσίας της εταιρείας Σούζαν Χίρσμαν. «Καθώς οι ηλικιωμένοι boomers πλησιάζουν τα 80, ο φόβος ότι θα γίνουν βάρος για τα αγαπημένα τους πρόσωπα, αρχίζει να γίνεται πιο πραγματικός, και έτσι κρατούν τα περιουσιακά στοιχεία για να έχουν την ψυχική τους ηρεμία».
Αντιθέτως, τα εύπορα μέλη της γενιάς των millennials και της Gen X «δίνουν μεγαλύτερη αξία στις εμπειρίες παρά στα υλικά αντικείμενα για να ‘τροφοδοτήσουν’ την ευτυχία τους», δήλωσε το στέλεχος της Schwab. Γι’αυτό και δείχνουν μεγαλύτερη προθυμία να διανείμουν τον πλούτο στις οικογένειές τους κατά τη διάρκεια της ζωής τους, για να «μοιραστούν τη χαρά τους και να δημιουργήσουν αναμνήσεις».
Στην Ελλάδα δεν έχουμε τέτοια προβλήματα
Συνολικά, οι Αμερικανοί με περισσότερα από ένα εκατομμύριο δολάρια σε επενδύσιμα περιουσιακά στοιχεία δήλωσαν ότι σχεδιάζουν να διανείμουν περίπου το 40% του πλούτου τους κατά τη διάρκεια της ζωής τους και αναμένουν να μοιράσουν περίπου 4,1 εκατομμύρια δολάρια κατά μέσο όρο. Ένα μεγάλο μέρος αυτής της αξίας -40%- αναμένεται να έρθει με τη μορφή ακινήτων. Οι επενδύσεις θα αποτελέσουν άλλο ένα 31%, τα μετρητά 18% και τα έσοδα από ασφάλειες ζωής 11%.
Η διαδικτυακή έρευνα της Logica Research για λογαριασμό της Schwab απευθύνθηκε σε 1.005 Αμερικανούς με 1 εκατομμύριο δολάρια και άνω σε επενδύσιμα περιουσιακά στοιχεία, εξαιρουμένων των κατοικιών και των συνταξιοδοτικών περιουσιακών στοιχείων, και πραγματοποιήθηκε μεταξύ 8 Αυγούστου και 2 Σεπτεμβρίου.
Ευτυχώς, οι περισσότεροι από εμάς στην Ελλάδα δεν έχουμε αυτά τα προβλήματα, πότε θα πεθάνει ο πλούσιος συγγενής για να τον κληρονομήσουμε. Οι δικοί μας baby boomers δεν είναι Σκρουτζ, αφού οι έξι στους δέκα ζουν με συντάξεις πείνας – κάτω των 1000 ευρώ – και από το πενιχρό τους εισόδημα στηρίζουν παιδιά και εγγόνια. Είναι αυτοί που κατεβαίνουν την Πέμπτη στους δρόμους, με το σύνθημα «Θέλουμε τη ζωή μας πίσω και τη θέλουμε τώρα», διεκδικώντας αξιοπρεπείς συντάξεις, περίθαλψη, προσιτά φάρμακα και αποτελεσματικά μέτρα αντιμετώπισης της ακρίβειας.