«Η έκθεση καταγράφει, χωρίς περαιτέρω διερεύνηση, καταγγελίες μη κυβερνητικών οργανώσεων για τις οποίες δεν πραγματοποιείται ανεξάρτητος έλεγχος», αναφέρει το υπουργείο Εξωτερικών σε ανακοίνωσή του σχετικά με την έκθεση για τα ανθρώπινα δικαιώματα του υπουργείου Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.
«Ακριβώς λόγω της αδιάκριτης αυτής καταγραφής, εμφανίζεται ότι σε όλες τις χώρες με ανεπτυγμένο κράτος δικαίου υφίστανται σοβαρά ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων», τονίζει το υπουργείο Εξωτερικών, ενώ προσθέτει:
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
«Ιδιαίτερα σημαντικό για την ακεραιότητα, την αξιοπιστία και την αντικειμενικότητα της έκθεσης είναι το γεγονός ότι δεν ζητήθηκε η άποψη της ελληνικής πολιτείας σε σχέση με τα αναφερόμενα θέματα».
Όπως επισημαίνεται, «αν και αναγνωρίζεται σε πολλά επίπεδα η πρόοδος σε σχέση με την προστασία δικαιωμάτων στην Ελλάδα, η έκθεση παραγνωρίζει ή και τελείως αγνοεί ρυθμιστικές παρεμβάσεις και εθνικές στρατηγικές των τελευταίων ετών για τη διασφάλιση δικαιωμάτων ευάλωτων κατηγοριών πολιτών, όπως ΑμεΑ, ΛΟΑΤΚΙ και ασυνόδευτα ανήλικα».
Τονίζεται ακόμη ότι διαχρονικά, οι εκθέσεις για την Ελλάδα παρουσιάζουν ανάλογα θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ιδιαιτέρως την περίοδο 2016-2019 παραθέτονταν σοβαρότατες καταγγελίες, οι οποίες σταδιακά εξέλιπαν.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
«Η ελληνική κυβέρνηση θα συνεχίσει να υπηρετεί με συνέπεια τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου στην Ελλάδα, εμβαθύνοντας την ουσιαστική ισότητα των πολιτών και τα ατομικά και κοινωνικά τους δικαιώματα και βελτιώνοντας το επίπεδο ζωής τους», καταλήγει.
ΣΥΡΙΖΑ: «Ένα ακόμη ράπισμα για την κυβέρνηση Μητσοτάκη»
«Η έκθεση του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών για το καθεστώς των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην Ελλάδα είναι ένα ακόμη ράπισμα για την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Επιβεβαιώνει δε πλήρως τις ανησυχίες που έχουν εκφράσει ήδη άλλοι διεθνείς οργανισμοί για την κατάσταση του Κράτους Δικαίου στην Ελλάδα», αναφέρει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ σε ανακοίνωσή του.
Αναφέρει ότι στην ειδική έκθεση του ΥΠΕΞ των ΗΠΑ που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα, περιγράφεται «με τα πλέον μελανά χρώματα» το καθεστώς των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην Ελλάδα. Η αξιωματική αντιπολίτευση εκφράζει θλίψη «που μια έκθεση με τόσο μεγάλη διεθνή απήχηση εμπεριέχει τόσες πολλές αρνητικές αναφορές για τη χώρα μας». Σημειώνει ότι «ωστόσο, τα προβλήματα πλέον δεν μπορούν να κρυφτούν και οι εξωραϊσμοί του μιντιακού συστήματος Μητσοτάκη δεν έχουν πλέον καμία απολύτως ισχύ», ενώ υποστηρίζει ότι «αυτό που διακυβεύεται στις εκλογές της 9ης Ιουνίου είναι η ποιότητα της Δημοκρατίας μας και η διεθνής θέση της χώρας».
Ειδικότερα, ο ΣΥΡΙΖΑ αναφέρει ότι «η έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ υπογραμμίζει ότι η Ελλάδα το 2023 δεν εμφάνισε καμία πρόοδο στο μέτωπο της προστασίας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Αντιθέτως, η κυβέρνηση των ΗΠΑ εκφράζει προβληματισμό για μια σειρά από σημαντικά ζητήματα που είχε αναδείξει και το πρόσφατο ψήφισμα – ράπισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το Κράτος Δικαίου στην Ελλάδα».
Ο ΣΥΡΙΖΑ σχολιάζει ότι «ενδεικτικά, αναφέρεται στη “σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση” μεταναστών και κρατουμένων, σε στοχευμένη βία σε βάρος φυλετικών ή εθνοτικών μειονοτήτων και σε και εγκλήματα που περιλαμβάνουν βία ή απειλές βίας σε βάρος μελών της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας». Προσθέτει ότι «σε σχέση με το σκάνδαλο των υποκλοπών η έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ εκθέτει την κυβέρνηση Μητσοτάκη»: «Υιοθετεί τις αναφορές της αντιπολίτευσης και των διεθνών ΜΜΕ που υποστήριξαν ότι το μοτίβο των αποδεικτικών στοιχείων εμπλέκει τις ελληνικές αρχές στη χρήση του Predator. Εστιάζει δε στα ευρήματα της Αρχής Προστασίας Δεδομένων που κατέδειξαν ότι τουλάχιστον 92 Έλληνες πολίτες έχουν πέσει θύματα του κακόβουλου λογισμικού. Κάνει δε ειδική μνεία στην έκθεση των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα και στις ανησυχίες τους αφενός για τις παρακολουθήσεις δημοσιογράφων στην Ελλάδα και αφετέρου για τον κυβερνητικό έλεγχο στα Μέσα Ενημέρωσης».
Ο ΣΥΡΙΖΑ αναφέρει επιπλέον ότι «μόνον απαρατήρητες δεν περνούν οι επισημάνσεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τη διαφθορά κρατικών αξιωματούχων και δημοσίων λειτουργών και για το πως οι καταδικασμένοι επίορκοι αποφεύγουν τη φυλάκιση».
Τι αναφέρει η έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ
Η ετήσια έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μας αναφέρεται σε σοβαρές υποθέσεις παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μεταξύ άλλων.
Στο εισαγωγικό κείμενο σημειώνεται ότι υπάρχουν αξιόπιστες αναφορές για «σκληρή, απάνθρωπη ή υποτιμητική μεταχείριση ή τιμωρία κρατουμένων, μεταναστών και αιτούντων άσυλο από της αρχές», για «εγκλήματα που αφορούν τη στόχευση μελών φυλετικών ή εθνικών μειονοτήτων», για «εγκλήματα που αφορούν σε βία ή απειλές βίας κατά λεσβιών, γκέι, διεμφυλικών, τρανς, queer ή intersex ατόμων».
Το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών στην έκθεσή του για το 2023 επισημαίνει ότι η κυβέρνηση προχώρησε σε ενέργειες για να ερευνήσει και να τιμωρήσει αξιωματούχους που προχώρησαν σε πράξεις παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά συμπληρώνει πως υπάρχουν καταγγελίες από μη κυβερνητικές οργανώσεις και διεθνείς οργανώσεις για την αποτυχία της κυβέρνησης να ερευνήσει καταγγελίες για παράνομες επαναπροωθήσεις αιτούντων άσυλο.
Σε 46 σελίδες και περίπου 10.000 λέξεις το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, κάνει και εκτενή αναφορά σε πολλές υποθέσεις διαφθοράς, αλλά και στο μεγάλο σκάνδαλο των υποκλοπών και του Predator.
Επαναπροωθήσεις και βασανιστήρια
Η έκθεση σημειώνει αναφορές για κακομεταχείριση και κακοποίηση από την αστυνομία και την ακτοφυλακή μεταναστών χωρίς έγγραφα, αιτούντων άσυλο, διαδηλωτών και Ρομά.
Παραθέτει καταγγελίες για συλλήψεις αστυνομικών με την κατηγορία ότι βασάνισαν κρατούμενο, καταγράφει όσα έχουν αποκαλύψει ΜΚΟ και διεθνείς οργανώσεις για κακοποίηση μεταναστών όχι μόνο σε επιχειρήσεις επαναπροώθησης, αλλά και σε προαναχωρητικά κέντρα και κέντρα κράτησης.
«Οι ΜΚΟ υποστήριξαν τη δημιουργία μιας ανεξάρτητης κυβερνητικής υπηρεσίας για τη διερεύνηση της βίας και άλλων εικαζόμενων καταχρήσεων. Οι ΜΚΟ υποστήριξαν ότι παρά τις εκθέσεις των Ηνωμένων Εθνών και της ΕΕ και την Ενδιάμεση Έκθεση του Ιανουαρίου 2023 για τον Μηχανισμό Καταγραφής των Άτυπων Αναγκαστικών Επιστροφών υπό την Εθνική Επιτροπή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η χώρα δεν είχε ερευνήσει αποτελεσματικά τους ισχυρισμούς απώθησης. Η κυβέρνηση αμφισβήτησε την ανάγκη ύπαρξης πρόσθετου φορέα διερεύνησης. Η κυβέρνηση υποστήριξε ότι οι υπάρχουσες διασφαλίσεις ήταν επαρκείς, συμπεριλαμβανομένου του δικαστικού συστήματος, της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας και του Υπεύθυνου Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και της Ειδικής Επιτροπής για τη Συμμόρφωση με τα Θεμελιώδη Δικαιώματα στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου. ΜΚΟ και διεθνείς οργανισμοί ανέφεραν ότι οι αρχές ξυλοκόπησαν μετανάστες και αιτούντες άσυλο και πήραν έγγραφα ταυτότητας, προσωπικά αντικείμενα και χρήματα. Ορισμένες αναφορές ισχυρίστηκαν ότι οι αρχές άφησαν μετανάστες και αιτούντες άσυλο εγκλωβισμένους στο Αιγαίο ή στη χερσαία συνοριακή περιοχή του Έβρου χωρίς πρόσβαση σε τροφή, νερό ή ιατρική περίθαλψη» αναφέρεται στην έκθεση.
Σε άλλο σημείο αναφέρεται σε ρεπορτάζ τις El Pais που ανέλυσε 374 περιστατικά στα σύνορα του Έβρου στα οποία εμπλέκονται δυνάμεις ασφαλείας και αφορούσαν περισσότερα από 20.000 άτομα που αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στα ασύνορα αμέσως μετά τη διέλευσή τους. Στο άρθρο ανέφερε ότι οι δυνάμεις ασφαλείας έχουν κατάσχεσαν περισσότερα από 2 εκατομμύρια ευρώ, κινητά τηλέφωνα και άλλα τιμαλφή. Το άρθρο ανέφερε επίσης ότι το 92 τοις εκατό των ατόμων που απωθήθηκαν το 2022 ανέφεραν ότι ήταν θύματα κλοπής.
Γίνεται ακόμη αναφορά για την έκθεση του Δικτύου Παρακολούθησης της βίας στα Σύνορα, μια κοινοπραξία 12 ΜΚΟ σε όλη την Ευρώπη, η οποία παρουσίασε τον Φεβρουάριο ευρήματα βασισμένα σε συνεντεύξεις 50 κρατουμένων σε ελληνικά προαναχωρητικά κέντρα. Το 65% υποστήριξε ότι βίωσε ή έγινε μάρτυρας βίας από τις Αρχές. Το 25% υποστήριξε ότι οι Αρχές χρησιμοποίησαν σωματική βία, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης τέιζερ, ως μορφή εξαναγκασμού ή τιμωρίας.
Η κατάσταση που επικρατεί στις φυλακές
«Οι φυλακές και τα κέντρα κράτησης παρέμεναν υπερπλήρη, συχνά με ανεπαρκείς εγκαταστάσεις υγιεινής ή υγειονομικής περίθαλψης. Τον Ιανουάριο, ο βουλευτής της αξιωματικής αντιπολίτευσης και σκιώδης υπουργός Μετανάστευσης, Γιώργος Ψυχογιός, κατήγγειλε “την επιδείνωση των συνθηκών” στα προαναχωρητικά κέντρα που απέδωσε στην έλλειψη ζωτικής σημασίας υγειονομικών και κοινωνικών υπηρεσιών. Τον Αύγουστο, η Επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας δημοσίευσε μια έκθεση με βάση την επίσκεψή της τον Νοέμβριο του 2022 στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Κρατουμένων Κορυδαλλού. Η έκθεση σημείωσε «υπερπληθυσμένα και ερειπωμένα» δωμάτια χωρίς «πραγματικές δραστηριότητες εργοθεραπείας» και ανεπαρκές ιατρικό προσωπικό για τους 170 ασθενείς. Για την περίοδο 2022-2023, η κυβέρνηση εφάρμοσε ένα ειδικό πρόγραμμα, αξίας 24 εκατομμυρίων ευρώ (25,9 εκατομμύρια δολάρια) και στόχευσης 7.000 δικαιούχων, για την ενίσχυση της μελλοντικής επανένταξης των κρατουμένων» σημειώνεται στην έκθεση.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ επισημαίνει ότι ακόμη και τα κυβερνητικά στοιχεία δείχνουν πως ο πληθυσμός των φυλακών υπερέβη ελαφρά τις ικανότητας κράτησης, τονίζει πως τα βίαια επεισόδια μειώνονται και υπογραμμίζει ότι μετανάστες και αιτούντες άσυλο που κρατούνται από την ΕΛ.ΑΣ. και το Λιμενικό κάνουν λόγο για άθλιες ή εξευτελιστικές συνθήκες κράτησης.
Υποκλοπές
Από την έκθεση – κόλαφο δεν θα μπορούσε να λείπει αναφορά στο θέμα των υποκλοπών και παρακολουθήσεων, με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ να καταγράφει την έκθεση του Ευρωκοινοβουλίου η οποία ανέφερε ότι η χώρα χρησιμοποίησε κατασκοπευτικό λογισμικό εναντίον δημοσιογράφων, πολιτικών και επιχειρηματιών, αλλά και εξήγαγε το spyware σε χώρες με κακές επιδόσεις στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Γίνεται εκτενής αναφορά στην υπόθεση της Άρτεμις Σίφορντ, πρώην υπαλλήλου της Meta, η οποία έπεσε θύμα του Predator.
«Τον Ιούλιο η Αρχή Προστασίας Δεδομένων παρουσίασε στοιχεία που υποδηλώνουν ότι το 2022 τουλάχιστον 92 Έλληνες πολίτες έπεσαν θύματα προσπάθειας να στοχευθούν με το Predator, με την Αρχή να δηλώνει πως δεν έχει στοιχεία που να δείχνουν την προέλευση αυτών των προσπαθειών» σημειώνει η έκθεση προσθέτοντας ότι η έρευνα είναι σε εξέλιξη.
Ελευθερία του Τύπου
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ επισημαίνει ότι «το σύνταγμα και ο νόμος προέβλεπαν την ελευθερία της έκφρασης, συμπεριλαμβανομένων των μελών του Τύπου και άλλων μέσων ενημέρωσης, και η κυβέρνηση γενικά σεβάστηκε αυτό το δικαίωμα» για να συμπληρώσει ότι εγχώρια και διεθνή πρακτορεία αναφέρουν πως δημοσιογράφοι και ΜΜΕ αντιμετωπίζουν πίεση προκειμένου να μην ασκούν κριτική στην κυβέρνηση ή να μην παρουσιάζουν σκάνδαλα.
Ναυάγιο της Πύλου
Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στην έκθεση, βάσει μαρτυριών επιζώντων, η βύθιση του αλιευτικού Adriana έξω από την Πύλο ήρθε ως αποτέλεσμα ενεργειών της ακτοφυλακής να βγάλει το σκάφος από τα ελληνικά χωρικά ύδατα.
Οι δικαστικές αρχές ξεκίνησαν έρευνα για τη βύθιση, ενώ η κυβέρνηση υποστήριξε ότι το σκάφος βρισκόταν σε διεθνή ύδατα. Αναφέρεται, ακόμη, ότι τον Σεπτέμβριο 40 επιζώντες από το ναυάγιο υπέβαλαν μήνυση στο Ναυτοδικείο Πειραιά. Στις 10 Νοεμβρίου, ο Συνήγορος του Πολίτη Ανδρέας Ποττάκης ξεκίνησε μια ανεξάρτητη έρευνα για το ναυάγιο αφού η ηγεσία του Λιμενικού Σώματος αρνήθηκε τα γραπτά του αιτήματα να διεξαγάγει ενδελεχή εσωτερική έρευνα.
