Σαν σήμερα, είκοσι ένα χρόνια πριν, ο χρόνος σταμάτησε στην κοιλάδα των Τεμπών για 49 μαθητές Λυκείου και τις οικογένειές τους και βύθισε στο πένθος το πανελλήνιο.
Ήταν απόγευμα Κυριακής και μια ολόκληρη τάξη του Α’ Λυκείου Μακροχωρίου Ημαθίας επέστρεφε από σχολική εκδρομή στην Αθήνα.
Τα σωστικά συνεργεία που έφτασαν στο σημείο έκαναν πάνω από δύο ώρες να απεγκλωβίσουν νεκρούς και τραυματίες
Ήθελαν μόλις δύο ώρες μέχρι να φτάσουν στο χωριό τους, όταν συνέβη το κακό. Λίγο πριν από τις 19:30, οδηγός νταλίκας που μετέφερε φύλλα μελαμίνης νοβοπάν έχασε τον έλεγχο του οχήματος και μπήκε στο αντίθετο ρεύμα με αποτέλεσμα να συγκρουστεί πλαγιομετωπικά με το τουριστικό λεωφορείο που μετέφερε τους μαθητές.
Η νταλίκα δίπλωσε, το φορτίο μετατοπίστηκε και τα νοβοπάν πετάχτηκαν σαν τεράστιες λεπίδες και έκοψαν στην κυριολεξία στα δύο τις λαμαρίνες του λεωφορείου στην αριστερή πλευρά, σκοτώνοντας ακαριαία 21 παιδιά και τραυματίζοντας 26, εννέα εκ των οποίων σοβαρά.
Τα σωστικά συνεργεία που έφτασαν στο σημείο έκαναν πάνω από δύο ώρες να απεγκλωβίσουν νεκρούς και τραυματίες. Οι φωτογραφίες από τον τόπο του δυστυχήματος αποτυπώνουν το μέγεθος της ασύλληπτης τραγωδίας.
Είκοσι ένα παιδιά βρήκαν ακαριαίο θάνατο όταν η νταλίκα «δίπλωσε» και τα νοβοπάν πετάχτηκαν σαν τεράστιες λεπίδες κόβοντας στα δύο τις λαμαρίνες του λεωφορείου
Βουβός πόνος και αμέτρητα «γιατί» στις κηδείες των μαθητών
Τα λάθη και οι παραλείψεις
Οι αιτίες της σύγκρουσης αναλύθηκαν λεπτομερώς αλλά δεν διευκρινίστηκαν ποτέ 100%. Ο οδηγός βρισκόταν πίσω από το τιμόνι πάνω από τις επιτρεπόμενες ώρες χωρίς διάλειμμα, ενώ τα ελαστικά του δεν ήταν σε καλή κατάσταση.
Σύμφωνα με το πόρισμα των εμπειρογνωμόνων, η πρόσδεση του φορτίου της νταλίκας ήταν λανθασμένη, ήταν πέντε τόνους πάνω από το επιτρεπόμενο όριο, ενώ και το λεωφορείο που μετέφερε τους μαθητές ήταν παλιό και έπρεπε να είχε αποσυρθεί από την κυκλοφορία.
Να σημειωθεί ότι πριν από 20 χρόνια, σε μεγάλο ποσοστό του οδικού δικτύου Αθήνας – Θεσσαλονίκης δεν υπήρχε διαχωριστικό διάζωμα μεταξύ των λωρίδων κυκλοφορίας, οι οποίες γίνονταν στενότερες στα Τέμπη λόγω μορφολογίας της περιοχής.
Καταδίκες και αποζημιώσεις, αλλά ποιος θα φέρει τα παιδιά πίσω;
Η δίκη έγινε πέντε χρόνια αργότερα, τον Οκτώβριο του 2008. Ο οδηγός του λεωφορείου αθωώθηκε, αλλά ο οδηγός της νταλίκας καταδικάστηκε σε κάθειρξη 15 ετών. Οι ιδιοκτήτες της νταλίκας αλλά και του εργοστασίου νοβοπάν, καταδικάστηκαν από 4 έως 14 χρόνια.
Η εταιρεία κατέβαλε επίσης το ποσό των 8.500.000 ευρώ στις οικογένειες των θυμάτων. Όπως είπε ο αντιδήμαρχος Βέροιας το 2012, «παρά τις τιμωρίες, παρά τις αποζημιώσεις, τα παιδιά του Μακροχωρίου δεν θα γυρίσουν ποτέ πίσω».
Στεφάνια στη μνήμη των μικρών παιδιών που βρήκαν αδόκητο θάνατο
Και δεν είναι μόνο αυτά που άφησαν την τελευταία τους πνοή στο δυστύχημα. Ανάμεσα στα παιδιά που βρίσκονταν μέσα στο πούλμαν τη στιγμή της μοιραίας σύγκρουσης ήταν και ο Ανέστης, ένας από τους μαθητές που νοσηλεύτηκαν στην εντατική.
Ο Ανέστης ποτέ δεν μπόρεσε να ξεπεράσει τον θάνατο των συμμαθητών του υποφέροντας από σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα, με αποτέλεσμα πέρυσι να βάλει τέλος στη ζωή του με δίκαννο κυνηγετικό όπλο μέσα στο σπίτι του.
Μαθήτρια στην τάξη του 2003 που αποδεκατίστηκε από το δυστύχημα στα Τέμπη ήταν και η φερόμενη 37χρονη νοσηλεύτρια στη Βέροια, η οποία στις 9 Ιανουαρίου 2024 δολοφόνησε το μόλις 6 μηνών μωρό της μπροστά στα έντρομα μάτια των άλλων δύο ανήλικων παιδιών της, τα οποία έτρεξαν να βρουν βοήθεια στο σπίτι του παππού και της γιαγιάς τους.
Παρότι η ίδια δεν είχε πάει στην εκδρομή, αντιμετώπιζε σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα λόγω του τραγικού δυστυχήματος στο οποίο σκοτώθηκαν συμμαθητές της.
Πολλοί συνάδελφοί της στο νοσοκομείο «Παπανικολάου» της Θεσσαλονίκης γνώριζαν τα ψυχιατρικά θέματα που αντιμετώπιζε, καθώς η ίδια είχε εκμυστηρευτεί ότι η τραγωδία των Τεμπών την είχε σημαδέψει.
Τα ονόματα των 21 μαθητών που σκοτώθηκαν στα Τέμπη
Ευαγγελία Θ. Γάτου – Ετών 16
Αναστασία Π. Παυλίδου – Ετών 16
Περιστερά Ι. Ουστά – Ετών 16
Γεωργία Δ. Τραπεζανλή – Ετών 16
Σταύρος Δ. Κανελλόπουλος – Ετών 15
Ηλίας Π. Τσολερίδης – Ετών 16
Παναγιώτης Κων. Μουρατίδης – Ετών 16
Ανδρέας Χ. Αθανασιάδης – Ετών 16
Χριστίνα Ε. Σταματέλλου – Ετών 16
Ιωάννης Κ. Τριανταφυλλίδης – Ετών 16
Βασίλειος Ν. Παπαδόπουλος – Ετών 16
Ευανθία Κ. Ψαλίδα – Ετών 16
Δημήτριος Α. Κοσμίδης – Ετών 15
Κωνσταντίνος Α. Θαλαλαίος – Ετών 16
Γεσθιμανή Ζ. Σταφυλίδου – Ετών 16
Σάββας Λ. Παναγιωτίδης – Ετών 16
Αθανάσιος Μαρκανταράς – Ετών 16
Γιώργος Κ. Μήτσκας – Ετών 16
Ιωάννα Θ. Καστίδου – Ετών 16
Δημήτριος Θ. Σίγγας – Ετών 16
Όλγα Β. Αγγελίνα – Ετών 15
Στο σημείο του δυστυχήματος, υπάρχει οκτάγωνο μνημείο με τις φωτογραφίες των 21 παιδιών που σκοτώθηκαν στα Τέμπη και στη μέση την ημερομηνία «13 Απριλίου 2003».
Στο κάτω μέρος του μνημείου αναγράφεται: «Στο σημείο αυτό με ευθύνη της πολιτείας και στο βωμό του κέρδους, θυσιάστηκαν οι 21 μαθητές της Α’ τάξης του Λυκείου Μακροχωρίου Ημαθίας».
