Με ποιο τρόπο θα μπορέσει να γίνει η ναυτιλία ανθεκτική απέναντι στην κλιματική αλλαγή; Αυτό είναι το ερώτημα που απασχόλησε ένα σημαντικό πάνελ που οργάνωσε η Ελληνική Ένωση Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος, η HELMEPA, στο πλαίσιο των φετινών Ποσειδωνίων.
Παρεμβαίνοντας σε αυτή τη συζήτηση ο Γεράσιμος Καλογηράτος, διευθύνων σύμβουλος της Capital Product Partners υπογράμμισε καταρχάς ότι ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός, ο ΙΜΟ, παρά τα προβλήματά του έχει θετική συνεισφορά στα ζητήματα προστασίας του περιβάλλοντος: «Έχουμε ένα πολύ επιτυχημένο ιστορικό στον IMO. Παρά τον κατακερματισμό, παρά τις διαφορετικές φωνές που επικρατούν κατά καιρούς, ο IMO έχει καταφέρει τις τελευταίες δεκαετίες να εφαρμόσει ουσιαστικές αλλαγές στη ναυτιλία, ιδιαίτερα στην περιβαλλοντική πτυχή της ναυτιλίας, όπως είναι τα δεξαμενόπλοια διπλού τοιχώματος, τα συστήματα επεξεργασίας θαλάσσιου έρματος, τα καύσιμα χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο, τις ειδικές Περιοχές Ελέγχου Εκπομπών για τα πλοία».
Όμως, ο Γεράσιμος Καλογηράτος δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στις δυσκολίες που υπάρχουν σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι «η πορεία είναι πιο πολύπλοκη και μοιάζει με την Οδύσσεια. Αλλά νομίζω ότι τα πρώτα και τα τελευταία βήματα μπορεί να είναι τα πιο εύκολα, αλλά το ενδιάμεσο βήμα, ειδικά μετά το 2030, θα είναι δύσκολο».
Για τον CEO της Capital Product Partners η δυσκολία δεν βρίσκεται τόσο στο να υπάρξει μια πρώτη σημαντική μείωση των εκπομπών αερίων που συμβάλουν στην κλιματική αλλαγή: «Νομίζω ότι όσον αφορά τους εύκολους προς επίτευξη στόχους, δηλαδή τη μείωση των εκπομπών, στην πρώτη φάση, αυτή μπορεί να επιτευχθεί μέσω νέας σχεδίασης, νέων κινητήρων, αναβαθμίσεων/μετασκευών, συσκευών εξοικονόμησης ενέργειας, αντιρρυπαντικών βαφών, βελτιστοποίησης ταξιδιού. Υπάρχουν δεκάδες εργαλεία σήμερα που μπορεί να χρησιμοποιήσει ένας πλοιοκτήτης και μια εταιρία εκμετάλλευσης για να μειώσει τις εκπομπές άνθρακα ενός πλοίου, και νομίζω ότι έχουμε επιτύχει αρκετά ως βιομηχανία στην υιοθέτησή τους».
Η πραγματική δυσκολία κατά τον Γεράσιμο Καλογηράτο βρίσκεται στο πώς θα περάσουμε στη μεγάλη μείωση των εκπομπών αερίων που συμβάλλουν στην κλιματική αλλαγή, γιατί εκεί θα τεθεί το θέμα του κόστους των εναλλακτικών καυσίμων: «Το πραγματικό πρόβλημα προκύπτει όταν σκεφτόμαστε τη μείωση έως και 80%. Εκεί θα χρειαστούμε εναλλακτικά καύσιμα. Και τα εναλλακτικά καύσιμα σήμερα, ναι, είναι διαθέσιμα, ναι, ξέρουμε πώς να τα παράγουμε, αλλά δυστυχώς, η πράσινη προσαύξηση, δηλαδή το κόστος για την παραγωγή αυτών των καυσίμων σε σύγκριση με τα συμβατικά καύσιμα, όπως τα καύσιμα πετρελαίου, είναι πολύ ακριβό αυτή τη στιγμή. Και επειδή είμαστε μια κατακερματισμένη βιομηχανία και επειδή δουλεύουμε μόνοι μας, δεν βασιζόμαστε σε επιδοτήσεις ως πλοιοκτήτες. Αυτό είναι το πιο κοντινό που μπορεί κανείς να βρει σε συνθήκη τέλειου ανταγωνισμού στην παγκόσμια αγορά. Χρειαζόμαστε βιώσιμες λύσεις».
Η σημασία του LNG ως εναλλακτικού καυσίμου
Ο Γεράσιμος Καλογηράτος υπογράμμισε ότι «εμείς, ως εταιρεία, έχουμε επιλέξει το LNG, το οποίο θεωρούμε ως έναν εύκολο τρόπο, αν θέλουμε να μετριάσουμε τις εκπομπές βραχυπρόθεσμα έως μεσοπρόθεσμα με ένα καύσιμο που είναι διαθέσιμο και μπορεί να είναι οικονομικά βιώσιμο».
Όμως, την ίδια στιγμή ο CEO της Capital Product Partners L.P. υπογράμμισε ότι από ένα σημείο και μετά χρειάζονται και οικονομικά κίνητρα: «βασιζόμαστε στον ρυθμιστή και στους άλλους ενδιαφερόμενους δηλαδή όχι μόνο τους πλοιοκτήτες και τους ναυλωτές, αλλά και τους παραγωγούς καυσίμων, τις εταιρείες κατασκευής κινητήρων, τα ναυπηγεία, για να συνεργαστούν και να παράγουν βιώσιμες λύσεις, γιατί οι πλοιοκτήτες και ο ναυτιλιακός κλάδος στο σύνολό του θα αντιδράσουν μόνο σε πραγματικά οικονομικά κίνητρα. Ούτε η ναυτιλία, ούτε κανένας μεμονωμένος παράγοντας θα πρέπει να περιμένουμε να αναλάβει το κόστος της απαλλαγής από τον άνθρακα μόνος του χωρίς κατάλληλα κίνητρα».
Ως προς την Capital Product Partners o Γεράσιμος Καλογηράτος ξεκαθάρισε ότι «πιστεύουμε ακράδαντα στον οδικό χάρτη της απανθρακοποίησης και η φιλοσοφία εδώ είναι ότι εκμεταλλευόμαστε αυτές τις πολύ καλές αγορές, που σε ορισμένους κλάδους δεν έχουμε δει για πάνω από μια δεκαετία, για να αντικαταστήσουμε όλα τα πολύ παλιά περιουσιακά assets μας, αυτά που είναι αναποτελεσματικά, με νέα που έχουν δυνατότητες διπλού καυσίμου».
Ως προς τη ιδιαίτερη σημασία που έχει σήμερα το LNG ο CEO της Capital Product Partner τόνισε ότι «ειδικά όσον αφορά τα δεξαμενόπλοια με LNG, για τον απλό λόγο ότι είναι ίσως το μόνο διαθέσιμο εναλλακτικό καύσιμο εκεί έξω, η προσδοκία είναι ότι λόγω της αυξημένης ικανότητας υγροποίησης που έρχεται από το 2026 και μετά θα έχουμε ένα φθηνό εμπόρευμα – φθηνότερο παρεμπιπτόντως από το μαζούτ δεδομένης και της υψηλότερης θερμικής αξίας του – και ταυτόχρονα θα μπορούμε να μειώσουμε τις εκπομπές άνθρακα κατά σχεδόν το ένα τέταρτο.»
Χρειάζονται κίνητρα για τα εναλλακτικά καύσιμα
Ο Γεράσιμος Καλογηράτος δεν παράλειψε να υπογραμμίσει την ανάγκη να υπάρξουν πραγματικά κίνητρα για τη στροφή στα εναλλακτικά καύσιμα: «τα μέτρα που βασίζονται στην αγορά όπως το ETS (Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Ρύπων) που έχει εισαγάγει η ΕΕ και ελπίζουμε ότι σύντομα θα υιοθετήσει και ο Διεθνής Ναυτιλιακής Οργανισμός, θα βοηθήσουν πολύ τέτοιες επενδύσεις από ανεξάρτητους ιδιοκτήτες όπως εμείς, επειδή υπάρχει αυξημένη δαπάνη κεφαλαίου. Εννοώ ότι παραγγέλνετε ένα Suezmax ή ένα VLCC με υποδομή διπλού καυσίμου, LNG, που σημαίνει άλλα 15 έως 20 εκατομμύρια δολάρια για τα οποία πρέπει να υπάρχει η ανάλογη απόδοση. Υπάρχει η προσδοκία ότι θα είναι ένα φθηνότερο καύσιμο, ώστε να έχουμε κάποια μεγαλύτερη απόδοση από αυτό, αλλά από την άλλη πλευρά πρέπει επίσης να αποζημιωθούμε και για τις μειωμένες εκπομπές. Για να επιστρέψουμε στην αρχική συζήτηση, αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο ενθαρρύνουμε τους ανθρώπους να επενδύσουν στο διπλό καύσιμο. Οι κινητήρες είναι διαθέσιμοι, τα ναυπηγεία υπάρχουν για να κατασκευάσουν πλοία LNG διπλού καυσίμου, οι πλοιοκτήτες, όταν βλέπουν τα οικονομικά κίνητρα για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, όπως για παράδειγμα το ETS της ΕΕ και η πρωτοβουλία Fuel EU, τότε κάνουν τους υπολογισμούς τους και λένε: “Μπορούμε να προχωρήσουμε”».
Για να συμπληρώσει ότι «οι ναυλωτές εξακολουθούν να μην είναι πρόθυμοι να πληρώσουν όλο το ποσό, όμως επειδή δουλεύουμε σε αγορές spot και τα δεξαμενόπλοια είναι ως επί το πλείστον μια επιχείρηση μεταφοράς εμπορευμάτων, μπορούμε να έχουμε όφελος 100% για τον ιδιοκτήτη. Έτσι νομίζω ότι πρέπει να σκεφτόμαστε και σε άλλους τομείς. Αν κάτι [φιλικό προς το περιβάλλον] προσφέρει οικονομική βιωσιμότητα, οι πλοιοκτήτες ξέρουν το συμφέρον τους και θα επιλέξουν ό,τι είναι λογικό και μπορεί να είναι κερδοφόρο».
Ο CEO της Safe Bulkers Πόλυς Χατζηιωάννου
Όπως τόνισε ο CEO της Safe Bulkers Πόλυς Χατζηιωάννου, οι πλοιοκτήτες δεν θα πρέπει να έχουν απολογητική στάση για το περιβάλλον καθώς «δεν κατασκευάζουν μηχανές (…) επομένως, βασιζόμαστε στο τι μπορούν να παράγουν οι άλλοι για εμάς», ενώ πρόσθεσε ότι στην παρούσα φάση μπορούν απλά να βελτιστοποιήσουν τον υπάρχοντα στόλο.
Ο CEO της Star Bulk, Πέτρος Παππάς
Από την πλευρά του, ο CEO της Star Bulk, Πέτρος Παππάς, σημείωσε ότι η ναυτιλία θα πρέπει να αναλάβει την όποια ευθύνη της αναλογεί για το περιβάλλον καθώς «τίποτα δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο» και «δεν υπάρχει επιλογή για τους πλοιοκτήτες να μην ξεκινήσουν τώρα τις προσπάθειές τους [για την απανθρακοποίηση]». Ο ίδιος υπογράμμισε ότι η αβεβαιότητα που επικρατεί για τα καύσιμα του μέλλοντος ήταν και ο λόγος που η εταιρεία του δεν προέβαινε σε παραγγελίες πλοίων.
Η Director της Alberta Shipmanagement, Αλεξία Ιγγλέση
Στην τοποθέτησή της η Director της Alberta Shipmanagement, Αλεξία Ιγγλέση, υπενθύμισε ότι το 2020 η ναυτιλία ανταποκρίθηκε επιτυχώς για τον sulphur cap, δηλαδή τον κανονισμό του ΙΜΟ που αφορά τη μείωση του ποσοστού θείου στα καύσιμα, από το σημερινό 3,5% στο 0,5%, είτε μέσω της χρήσης scrubbers είτε μέσω της χρήσης καυσίμων χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο.
Ο πρόεδρος της Wah Kwong Maritime, Hing Chao
Ο πρόεδρος της Wah Kwong Maritime, Hing Chao, τόνισε ότι η ναυτιλία είναι περιβαλλοντικά υπεύθυνη, ωστόσο θα πρέπει να επικοινωνήσει καλύτερα στην κοινή γνώμη τις όποιες προσπάθειες καταβάλλει για το περιβάλλον. Σε ό,τι αφορά τις νέες τεχνολογίες, ο ίδιος ανέφερε ότι μπορούν να έχουν καθοριστική συμβολή στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της ναυτιλίας, «αν και είμαστε στην αρχή του ταξιδιού», όπως σημείωσε χαρακτηριστικά.
Η Director της Transmed Shipping, Κατερίνα Μυλώνα
Τέλος, η Director της Transmed Shipping, Κατερίνα Μυλώνα, υπογράμμισε πως οι μεγαλύτερες προκλήσεις είναι δύο: οι πολιτικοί, οι οποίοι λαμβάνουν αποφάσεις χωρίς να γνωρίζουν ακριβώς τις ιδιαιτερότητες του κλάδου και ο κατακερματισμός της ναυτιλίας. Σε ερώτηση για το slow steaming, δηλαδή την μείωση της ταχύτητας των πλοίων με στόχο τον περιορισμό των αέριων ρύπων, η Κατερίνα Μυλώνα σημείωσε ότι η μείωση της ταχύτητας των πλοίων και ο καθαρισμός κύτους είναι ίσως τα δύο πιο αποδοτικά και άμεσα μέσα για την απανθρακοποίηση.
