Μέτρα για τη βελτίωση των εδαφικών και υδατικών πόρων σε περισσότερα από 200 σημεία στον Πηνειό ποταμό, αλλά και στην Καρδίτσα και τα Τρίκαλα προβλέπει η εφαρμογή του έργου Horizon Europe “SpongeWorks”, που παρουσιάστηκε σήμερα στη Λάρισα.
Το πρόγραμμα αυτό, προβλέπει για πρώτη φορά σε μεγάλη κλίμακα μια σειρά από μέτρα, που ενισχύουν την ικανότητα του εδάφους να λειτουργεί ως ‘σπόγγος’, όσον αφορά τη συγκράτηση νερού και τη σταδιακή απελευθέρωσή του.
Για το έργο μίλησε μεταξύ άλλων ο διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Εδαφοϋδατικών Πόρων, του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού «ΔΗΜΗΤΡΑ», Δρ. Ανδρέας Παναγόπουλος, ο οποίος σημείωσε μεταξύ άλλων ότι το νέο έργο Horizon Europe “SpongeWorks” έρχεται με μεγάλες προσδοκίες από την Ευρωπαϊκή Ένωση για να χαράξει έναν εναλλακτικό δρόμο προς την κλιματική ανθεκτικότητα. Θα εφαρμόσει για πρώτη φορά σε μεγάλη κλίμακα μια σειρά από μέτρα που ενισχύουν την ικανότητα του εδάφους να λειτουργεί ως ‘σπόγγος’ όσον αφορά τη συγκράτηση νερού και τη σταδιακή απελευθέρωσή του. Τα μέτρα αυτά βασίζονται στη φύση, συναποφασίζονται και διαμορφώνονται με τις τοπικές κοινωνίες και επιλέγονται για τα συνδυαστικά τους οφέλη, τόσο για την αγροτική παραγωγή, όσο και τη βιωσιμότητα του περιβάλλοντος.
Τα μέτρα ‘σπόγγου’ ,που θα εφαρμοστούν στην λεκάνη του Πηνειού στη Θεσσαλία, αποτελούν γνωστές, αλλά και καινοτόμες βέλτιστες αγροτικές πρακτικές, οι οποίες συνδυαστικά και εφαρμοσμένες σε μεγάλη κλίμακα συνθέτουν ένα ‘παζλ’ φυσικής συγκράτησης του νερού.
Η επιστημονική παρακολούθησή τους και η τεκμηρίωση ότι συμβάλλουν ουσιαστικά στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας μπορεί να αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα για τη διαμόρφωση ευρωπαϊκού πλαισίου παροχής κινήτρων για την υιοθέτηση και συστηματική εφαρμογή των πρακτικών αυτών στην Περιφέρεια. Συγκεκριμένα, τα αποτελέσματα του έργου SpongeWorks θα δώσουν πολύτιμες κατευθύνσεις για την εθνική και ευρωπαϊκή πολιτική όσον αφορά α. τον καλύτερο τρόπο ενσωμάτωσης αυτών των μέτρων στην αγροτική παραγωγή, β. την επιλογή των μέτρων που έχουν το μικρότερο κόστος και το μεγαλύτερο όφελος για όλους τους εμπλεκόμενους, γ. το μετρήσιμο όφελος των μέτρων για την αύξηση της ανθεκτικότητας σε πλημμύρες και ξηρασία. “Ο αγώνας δρόμου για την αντιμετώπιση των ακραίων καιρικών φαινομένων έχει ήδη ξεκινήσει. Το έργο SpongeWorks δίνει τη δυνατότητα στην τοπική κοινωνία να έχει λόγο, για το ποια μέτρα θα εφαρμοστούν και πώς, ποια ταιριάζουν καλύτερα στις ελληνικές συνθήκες, και ταυτόχρονα, ποια προσφέρουν τα μεγαλύτερα παράλληλα οφέλη για την αγροτική παραγωγή” πρόσθεσε ο κ. Παναγόπουλος.
Στη λεκάνη του Πηνειού, το SpongeWorks θα εφαρμόσει μέτρα όπως ο προγραμματισμός άρδευσης, αποκατάσταση αναβαθμίδων, εδαφοκάλυψη, γραμμική άροση, και πρακτικές αγροδασοκομίας. Οι παρεμβάσεις θα πραγματοποιηθούν σε περισσότερα από 200 σημεία, στην πεδιάδα της Αγιάς σε συνεργασία με τον Δήμο Αγιάς, στη Μελίβοια σε συνεργασία με τον Συνεταιρισμό Μελιβοίας, στην περιοχή της Καρδίτσας σε συνεργασία με τον ΤΟΕΒ Ταυρωπού, και στην κοίτη του Ληθαίου σε συνεργασία με την αναπτυξιακή eΤrikala του Δήμου Τρικκαίων. Στην τετραετή διάρκεια υλοποίησής του, το έργο θα παρακολουθήσει συστηματικά το πώς αυτά τα μέτρα θα βελτιώσουν την ποιότητα και την ποσότητα των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων, την υγεία του εδάφους, τη μείωση του κινδύνου πλημμυρών και ξηρασιών, την αποφυγή διάβρωσης του εδάφους και την ανθεκτικότητα στο κλίμα. Η εφαρμογή στη λεκάνη του Πηνειού συντονίζεται από την επιστημονική ομάδα του Ινστιτούτου Εδαφοϋδατικών Πόρων του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, ενώ οι ελληνικοί εταίροι υλοποίησης είναι: – Αγροτικός Συνεταιρισμός Παραγωγής Εμπορίας Μεταποίησης Φρούτων και Κάστανων Μελιβοίας “Η ΑΘΑΝΑΤΗ” – Δήμος Αγιάς – Αναπτυξιακή Εταιρεία Δήμου Τρικκαίων Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία ΟΤΑ – Τοπικός Οργανισμός Εγγείων Βελτιώσεων Ταυρωπού Καρδίτσας – WWF Ελλάς – Global Water Partnership – Mediterranean (GWP-Med) – Paseco Sp Ltd Καίριο συμβουλευτικό και υποστηρικτικό ρόλο στην υλοποίηση του έργου στην Ελλάδα έχουν οι εταίροι γνώσης του έργου: – Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας – Αποκεντρωμένη Διοίκηση Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας – Περιφέρεια Θεσσαλίας.
