«Φρένο» στις μεταρρυθμίσεις – ειδικά στον τομέα της δικαιοσύνης – και κινδύνους είδε ο οίκος αξιολόγησης Moody’s βάζοντας στον πάγο την αναβάθμιση της χώρας και προκαλώντας έτσι ένα μούδιασμα στην κυβέρνηση.
Όπως έχει αναφέρει ξανά τα ρεπορτάζ του ΟΤ, απαιτείται σύγκλιση των δεικτών διακυβέρνησης, που στο πλαίσιο των πιστοληπτικών αξιολογήσεων αφορούν τις θεσμικές παραμέτρους και εάν ως προς αυτές η Ελλάδα συγκλινει με τον τον μέσο όρο των αντίστοιχων δεικτών της ευρωζώνης, προκειμένου η Ελλάδα να βρεθεί κοντά στη μέση αξιολόγηση των οικονομιών της ζώνης του ευρώ. Κοινώς η Ελλάδα χρειάζεται να προβεί σε παρεμβάσεις στη δικαιοσύνη, στο κράτος δικαίου και στη δημόσια διοίκηση – και όχι μόνο στα δημοσιονομικά- προκειμένου να λάβει το Α+.
Βέβαια, ακόμη η Ελλάδα παλεύει να λάβει από όλους τους οίκους την επενδυτική βαθμίδα. Δηλαδή να ανάβει σκαλοπάτι από τo junk που απέκτησε λόγω της κρίσης το 2010. Η Moody’s είναι η μόνη που δεν έχει ακόμα δώσει το βαθμό της επενδυτικής βαθμίδας, αφού διατήρησε το βράδυ της περασμένης Παρασκευής αμετάβλητη την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας στο Ba1, με σταθερές, μάλιστα, προοπτικές.
Μετά το νέο για μικρότερο ΑΕΠ το 2023 (από πρόβλεψη 2,4%, έκλεισε στο 2% σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ), η έκθεση του αμερικανικού οίκου προκάλεσε την ανάγκη να δοθούν εξηγήσεις από στελέχη του οικονομικού επιτελείου.
Το μασάζ έχει φαίνεται αποδέκτες τις αγορές και τους επενδυτές οι οποίοι έχουν ποντάρει στα ελληνικά assets, και αντιστοίχως η ελληνική κυβέρνηση έχει ποντάρει το σχέδιο και την εικόνα της στην προσέλκυση δισεκατομμυρίων ευρώ.
Στελέχη του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, μία ημέρα μετά την Καθαρά Δευτέρα, εξηγούσαν το λόγο που δεν απένειμε– όπως έχουν ήδη κάνει οι υπόλοιποι οίκοι αξιολόγησης – την επενδυτική βαθμίδα στην Ελλάδα. Και αυτό το οποιο λένε απο την κυβέρνηση είναι ότι δεν υπήρχε έτσι και αλλιως αυτη η πρόθεση. Λένε λοιπον ότι η Moody’s είχε προχωρήσει στην αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας και μάλιστα κατά δύο βαθμίδες μόλις πριν έξι μήνες, στις 15 Σεπτεμβρίου του 2023. Δεν αναμενόταν περαιτέρω αναβάθμιση σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα – η πάγια πρακτική των οίκων αξιολόγησης είναι να μεσολαβεί ένα εύλογο χρονικό διάστημα μεταξύ αναβαθμίσεων, και σε ότι αφορά την αξιολόγηση και σε ότι αφορά τις προοπτικές (outlook).
Και παραθέτουν μία σειρά από δείκτες της ελληνικής οικονομίας και ότι ο οίκος υπογραμμίζει την σημαντική πρόοδο που επιτεύχθηκε τα προηγούμενα χρόνια σε επτά διαφορετικούς τομείς. Και κλείνουν οι ίδιες πηγές με το εξής: η ανάλυση της Moody’s καταγράφει την σημαντική πρόοδο που έχει επιτελέσει η ελληνική οικονομία και προδιαγράφει συνέχεια των θετικών οικονομικών εξελίξεων.
Τι λέει ο οίκος Moody’s
Οι προκλήσεις σύμφωνα με την έκθεση της Moodys περιλαμβάνουν καταρχάς το μεγάλο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών. Δεδομένου του μεγέθους και της σημασίας τομέων, όπως ο τουρισμός και η ναυτιλία, η οικονομία είναι επιρρεπής σε εξωτερικούς κινδύνους. Περαιτέρω βελτιώσεις όσον αφορά την οικονομική ανθεκτικότητα με τη διεύρυνση της εξαγωγικής βάσης θα απαιτήσουν χρόνο. Δείχνει το δρόμο για περαιτέρω συνέχιση των οικονομικών πολιτικών και δέσμευσης για δημοσιονομική εξυγίανση, σε συνδυασμό με επιτυχή εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που απομένουν. Ιδίως στο δικαστικό σύστημα, που θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη ανθεκτικότητα σε εξωτερικούς κραδασμούς, ταχύτερη από την αναμενόμενη βελτίωση της δημοσιονομικής ισχύος και η αντιμετώπιση των NPLs θα υποστήριζε υψηλότερη βαθμολογία.
Μια πιο γρήγορη αλλαγή στην οικονομική δομή της Ελλάδας, σύμφωνα με την Moodys, που θα συμβάλλει στη βελτίωση της οικονομικής ανθεκτικότητας θα έφερνε την θετική πιστοληπτική αξιολόγση. Περαιτέρω βελτιώσεις στον τραπεζικό τομέα, μειώνοντας τη μεταβλητότητα της κερδοφορίας και φέρνοντας τους δείκτες ποιότητας και κεφαλαιοποίησης των περιουσιακών στοιχείων πιο κοντά στον μέσο όρο της ζώνης του ευρώ, θα ήταν επίσης πιστοληπτικά θετικές.
Όπως αναφέρει η Τράπεζα της Ελλάδος, στην ετήσια έκθεσή της για την ελληνική οικονομία, οι αναβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας εντός της επενδυτικής κατηγορίας έχουν έλθει μετά από μια μακρά πορεία συνετής δημοσιονομικής πολιτικής και οικονομικής ανάκαμψης. Εφόσον ο στόχος είναι να συγκλίνει η κρατική πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδος προς τη μέση αντίστοιχη αξιολόγηση των οικονομιών της ευρωζώνης (δηλ. Α+), επιπρόσθετα προς τις δημοσιονομικές και μακροοικονομικές εξελίξεις, θα πρέπει να βελτιωθούν και θεσμικοί δείκτες, όπως «πολιτική σταθερότητα και απουσία βίας», «κράτος δικαίου» και «έλεγχος της διαφθοράς». Για το σκοπό αυτό, θα είναι πολύ σημαντική η εντατικοποίηση των προσπαθειών για την προώθηση σχετικών μεταρρυθμίσεων στους τομείς της δημόσιας πολιτικής, όπως η δικαιοσύνη και η δημόσια διοίκηση.
Η ελληνική οικονομία είναι πίσω σε σχέση με τις αξιολογήσεις των χωρών του ευρώ και δεν απαιτείται μόνο δημοσιονομική σύνεση αλλά παρεμβάσεις στην καρδιά της δημοσίας διαχείρισης προκειμένου να η ελληνική οικονομία να κατακτήσει πιστοληπτική αξιολόγηση κοντά στη μέση αξιολόγηση των οικονομιών της ζώνης του ευρώ.
Τι σημαίνει η αναβάθμιση της οικονομίας
Η αναβάθμιση στην Επενδυτική Κατηγορία, όπως φαίνεται από τις προγενέστερες περιπτώσεις τέτοιων αναβαθμίσεων, ασκεί μειωτική επίδραση στις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων, άρα και στο κόστος δανεισμού του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας.
Ταυτόχρονα, σύμφωνα με την ΤτΕ, υποδεικνύεται ότι η αναβάθμιση αυτή έχει σημαντικά οφέλη και για την πραγματική οικονομία, καθώς ασκεί μακροχρόνια αυξητική επίδραση στο ΑΕΠ και ενισχύει την ανθεκτικότητα της οικονομίας. Κατ’ επέκταση, μία μόνιμη αναβάθμιση στην Επενδυτική Κατηγορία δύναται να έχει σημαντικές, θετικές και μόνιμες δημοσιονομικές και μακροοικονομικές επιδράσεις.
Έτσι, οι αναβαθμίσεις των τελευταίων ετών οδήγησαν το 2023 στην ανάκτηση της αξιολόγησης στην Επενδυτική Κατηγορία για το αξιόχρεο του Ελληνικού Δημοσίου, το οποίο είναι σημαντικό για τις τράπεζες, καθώς αποτελεί κριτήριο αποδοχής και αποτίμησης εξασφαλίσεων στο κανονιστικό πλαίσιο άσκησης της νομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος, ενώ λαμβάνεται υπόψη στον καθορισμό των παραμέτρων κινδύνων στο κανονιστικό πλαίσιο της κεφαλαιακής επάρκειας.
