Στην τέταρτη μείωση επιτοκίων εφέτος – και την τρίτη συνεχόμενη από τον Σεπτέμβριο – αναμένεται να προχωρήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα την ερχόμενη Πέμπτη (12 Δεκεμβρίου).
Το πιθανότερο είναι το επιτόκιο καταθέσεων της ΕΚΤ να μειωθεί, όπως και τις τρεις προηγούμενες φορές, κατά 25 μονάδες βάσης (ένα τέταρτο της ποσοστιαίας μονάδας) στο 3% από 3,25% που είναι σήμερα.
Με τον πληθωρισμό να έχει σταθεροποιηθεί σε επίπεδα κοντά στον στόχο του 2% και την οικονομία της Ευρωζώνης να δέχεται πλήγματα τους τελευταίους μήνες, η μείωση των επιτοκίων φαίνεται μονόδρομος για να βελτιωθούν οι προοπτικές για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.
Νομισματική χαλάρωση εν μέσω πολιτικής κρίσης
Οι πρόσφατες πολιτικές κρίσεις στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρωζώνης – τη Γερμανία και τη Γαλλία – καθιστούν ακόμη πιο αναγκαίο να συνεχισθεί η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής καθώς η αβεβαιότητα που προκαλούν επηρεάζει αρνητικά την πορεία τους.
Είναι ενδεικτικό ότι λόγω της προοπτικής καταψήφισης της κυβέρνησης του πρωθυπουργού Μισέλ Μπαρνιέ και του προϋπολογισμού στη Γαλλία, η οποία ήταν ορατή εδώ και καιρό, η επιχειρηματική δραστηριότητα στη Γαλλία συρρικνώθηκε τον Νοέμβριο στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 10 μηνών, σύμφωνα με τη μηνιαία έρευνα της S&P Global. Αντίστοιχα, στη Γερμανία η δραστηριότητα των επιχειρήσεων συρρικνώθηκε σε χαμηλό επίπεδο 9μήνου.
Εμπορικός πόλεμος
Δεν είναι, όμως, μόνο η πολιτική αβεβαιότητα που υπονομεύει την ανάκαμψη στην Ευρωζώνη. Η προοπτική ενός εμπορικού πολέμου με τις ΗΠΑ, εφόσον ο εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επιμείνει στην προεκλογική εξαγγελία του για επιβολή δασμών 10% έως 20% στα ευρωπαϊκά προϊόντα, αποτελεί επίσης μία σοβαρή πηγή αβεβαιότητας, ιδιαίτερα για τη γερμανική οικονομία που έχει τη μεγαλύτερη εξωστρέφεια. Και επιπλέον υπάρχει πάντα ανοιχτή η πληγή από τους πολέμους στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή.
Αγκάθι ο πληθωρισμός στις υπηρεσιών
Μία μεγαλύτερη μείωση των επιτοκίων την προσεχή Πέμπτη φαίνεται λιγότερο πιθανή, επειδή στο μέτωπο του πληθωρισμού υπάρχει το «αγκάθι» των αυξήσεων στις τιμές των υπηρεσιών – που περιλαμβάνουν από τα ενοίκια και την εστίαση έως τον τουρισμό και τα εμπορικά μαγαζιά – οι οποίες «τρέχουν» σταθερά με έναν ετήσιο ρυθμό περί το 4% τον τελευταίο χρόνο, δηλαδή πολύ υψηλότερο από τον συνολικό πληθωρισμό.
Ο γενικός δείκτης τιμών καταναλωτή στην Ευρωζώνη, με βάση τον εναρμονισμένο δείκτη της Eurostat, αυξήθηκε 2,3% τον Νοέμβριο σε ετήσια βάση έναντι αύξησης 2% τον Οκτώβριο και 1,7% τον Σεπτέμβριο.
Η αύξηση, ωστόσο, των δύο τελευταίων μηνών είναι κυρίως αποτέλεσμα βάσης, δηλαδή της σύγκρισης των τιμών ενέργειας με τις τιμές του Φθινοπώρου του 2023 που είχαν μειωθεί σημαντικά σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες. Αυτό είχε ως συνέπεια να περιορισθεί η ετήσια μείωση των τιμών ενέργειας, ενώ αν εξαιρεθούν αυτές ο πληθωρισμός κινήθηκε στο 2,7% τον Νοέμβριο όπως και τον Οκτώβριο.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναμένει ότι το 2025 θα αποκλιμακωθούν και οι αυξήσεις στις τιμές των υπηρεσιών λόγω αντίστοιχης επιβράδυνσης στις αυξήσεις των μισθών, με τον γενικό δείκτη να διαμορφώνεται πλέον με διατηρήσιμο τρόπο στο 2% που είναι και ο στόχος της.
Οι μειώσεις των επιτοκίων θα συνεχισθούν και το 2025, με τις αγορές να θεωρούν ότι θα μειώνονται σε κάθε συνεδρίαση μέχρι να φτάσουν κοντά στο 2%.
