Έξω από το σταθμαρχείο του ΟΣΕ στη Λάρισσα, όπου έγινε το μοιραίο λάθος από τον σταθμάρχη και έστειλε το επιβατικό τρένο σε λάθος γραμμή και 57 ψυχές στον θάνατο, το κλίμα είναι βαρύ. Σε 9 τετραγωνικά στην μικρή πλατεία, γράμματα, αφιερώσεις, εκατοντάδες λουλούδια και κεριά, καταγγελίες και υποσχέσεις μνήμης και αναζήτησης της αλήθειας.
Στην δικαιοσύνη που θα λυτρώσει και θα γλυτώσει από ανάλογο κίνδυνο κι άλλους συνανθρώπους. Που δεν θα περιορίζεται στο αφήγημα του ανθρώπινου λάθους αλλά θα φωτίζει και θα επιρρίπτει ευθύνες σε όσους δεν φρόντισαν να υπάρχουν οι ασφαλιστικές δικλείδες ασφαλείας και οι οποίοι επέτρεπαν στα τρένα να κυκλοφορούν ενώ έθεταν σε κίνδυνο τους επιβάτες και παρά το γεγονός ότι υπήρχαν αυτοματοποιημένα και ηλεκτρονικά συστήματα προστασίας που θα απέτρεπαν το ανθρώπινο λάθος. Στη μικρή πλατεία δίπλα στο αυτοσχέδιο αφιερωματικό μνημείο, ένα χρόνο από την μαύρη επέτειο στήθηκε και μία μόνιμη στήλη για το έγκλημα. Εκεί συναντήσαμε αρχικά τον Βαγγέλη Βλάχο.
O κ. Βαγγέλης Βλάχος στον σταθμό του ΟΣΕ Λάρισσας
Για τα συλλαλητήρια: Η κοινωνία έχει αφυπνιστεί σε σχέση με πέρυσι
Ο Βαγγέλης Βλάχος, αδελφός του Βάιου που χάθηκε στα Τέμπη, λίγες ώρες μετά τα συγκινητικά και μεγαλειώδη, συλλαλητήρια – απαίτηση δικαιοσύνης, σε ολόκληρη την χώρα διατυπώνει την εκτίμηση ότι «η κοινωνία έχει αφυπνιστεί και δεν δέχεται το αφήγημα του ανθρώπινου λάθους», ότι «η κατάσταση είναι διαφορετική» συγκριτικά με την προηγούμενη χρονιά. «Είναι συγκινητική και μας βοηθάει πολύ κάθε δράση που γίνεται για τα Τέμπη» τονίζει.
«Αυτή ανασφαλής κατάσταση στα τρένα υπήρχε εδώ και πολλά χρόνια και ο καθένας συνειδητοποιεί ότι θα μπορούσε να είναι ο ίδιος ή τα παιδιά του σε αυτό το τρένο» λέει ο κ. Βλάχος για να προσθέσει ότι ακόμη και σήμερα υπάρχουν κενά ασφαλείας παρά τις υποσχέσεις ότι θα αντιμετωπιστούν τα προβλήματα.
Στο τμήμα του Δομοκού σήμερα δεν υπάρχουν μέτρα ασφαλείας. Αν γίνει ένα ανθρώπινο λάθος ποιος θα το σταματήσει;
Για την λειτουργία των τρένων: Τα τρένα λειτουργούν και πάλι χωρίς πλήρες ηλεκτρονικό σύστημα
Καταγγέλλει ως παράδειγμα το τμήμα της γραμμής στον Δομοκό που δεν λειτουργούν – λόγω της κακοκαιρίας Ντάνιελ- η τηλεδιοίκηση και τα ηλεκτρονικά συστήματα ασφαλείας. «Μπορεί να εξηγείται γιατί συμβαίνει, αλλά οι συνθήκες ασφαλείας είναι ίδιες…Αν γίνει πάλι ένα ανθρώπινο λάθος ποιος θα το σταματήσει; Έχουν μπει περισσότεροι και πιο έμπειροι σταθμάρχες; Περισσότεροι κλειδούχοι; Οι εμπειρογνώμονες έχουν διαπιστώσει κενό ασφαλείας και δεν μπορεί να συνεχίζεις να λειτουργείς με τον ίδιο τρόπο» υπογραμμίζει.
Η δικογραφία για τα Τέμπη δείχνει ότι ότι εκτός από το ανθρώπινο λάθος, δεν λειτουργούσαν τα συστήματα ασφαλείας για να το αποτρέψουν και πως ακόμη και οι έμπεροι σταθμάρχες δεν τηρούσαν τον κανονισμό, υπογραμμίζει και σημειώνει «βλέπουμε μία συνολική έλλειψη κουλτούρας ασφαλείας στον σιδηρόδρομο που μοιραία θα οδηγούσε σε ένα τέτοιο δυστύχημα»
Για τα συναισθήματά του: Είμαι εξοργισμένος για τον πόλεμο που δεχόμαστε οι οικογένειες
Δεν κρύβει ότι οργίζεται γιατί οι οικογένειες των 57 θυμάτων ενώ ζητούν δικαιοσύνη, δέχονται πόλεμο, συναντούν εμπόδια και πέφτουν σε τοίχους. «Αν θέλουμε να προχωρήσουμε στην ζωή μας πρέπει να βρούμε την αλήθεια στα ερωτήματα που έχουμε, τι και γιατί συνέβη. Με γεμίζει οργή η αδικία, το να νιώθεις ότι κάποιος δεν θέλει να σε βοηθήσει να συνεχίσεις την ζωή σου. Υπάρχει και θλίψη, έρχονται οι αναμνήσεις, θες να είσαι με την οικογένειά σου και εγώ δεν μπορώ γιατί ζω στο εξωτερικό, μακριά».
Ο Βαγγέλης Βλάχος εργάζεται σχεδόν 10 χρόνια ως παλαιοντολόγος στην Παταγωνία της Αργεντινής και δηλώνει ότι είναι εδώ και ένα χρόνο «μόνιμα συνδεδεμένος με τα Τέμπη, με τις έρευνες, την δικογραφία, τις επικοινωνίες με τους υπόλοιπους συγγενείς». «Έχω παρατήσει την δουλειά μου, την οικογένεια μου… Νιώθω ότι έτσι μπορώ να προσφέρω…Αλλιώς θα ήταν μαρτύριο να είμαι μακριά και μην κάνω τίποτα γι’ αυτήν την υπόθεση». Τονίζει ότι όλη η οικογένεια του θεωρεί ότι «πρέπει όλοι να βάλουμε ένα λιθαράκι για να αποδοθεί δικαιοσύνη γιατί αλλιώς πως θα μπορέσουμε να συνεχίσουμε;»
Κια η αδελφή του ζει και εργάζεται στο εξωτερικό με αποτέλεσμα οι γονείς του να είναι μόνοι τους στη Καρδίτσα και το βίωμα της απώλειας του Βάιου είναι ακόμη πιο δύσκολο. Ο γιος του Βαγγέλη Βλάχου είναι μία από τις πηγές χαράς και αισιοδοξίας για την οικογένεια- την κόρη του την έχασε πριν από μερικά χρόνια- αλλά σκέφτεται ότι «δεν μπορέσαμε να είμαστε μαζί σαν οικογένεια και ο Βάιος δεν είχε προλάβει να παίξει, να χαρεί τον ανιψιό του. Ήταν αυτός ο θείος που όλα τα παιδιά θέλουν να έχουν, να παίξουν μαζί, να τους κάνει κατασκευές, να φτιάξουν στολές για τις απόκριες. Δεν πρόλαβε αυτό το πράγμα. Αυτό που μου λείπει περισσότερο είναι το μέλλον που θα μπορούσα να είχα με τον αδερφό μου. Σε ένα άλλο επίπεδο….».
Πανώ και λουλούδια για τα θύματα στα Τέμπη
Υπάρχουν κενά στις έρευνες για την έκρηξη και την χαρτογράφηση των θέσεων των επιβατών
Για τις έρευνες της Δικαιοσύνης: Σε κάποια πράγματα έχει κινηθεί σωστά, αλλά υπάρχουν και σημεία που έχουν κενά
Ο κ. Βλάχος εκτιμά ότι τελικώς θα αποδοθεί πραγματικά δικαιοσύνη αφού οι έρευνες έτρεξαν και ξέρουμε σήμερα τα πραγματικά γεγονότα και τα προβλήματα με το σύστημα ασφαλείας που δεν υπήρχε. Ωστόσο, εντοπίζει τμήματα της υπόθεσης που δεν έχουν ερευνηθεί σωστά. Αναφέρει πως «δεν έχει ερευνηθεί στο ίδιο βάθος η έκρηξη και η φωτιά -που οδήγησαν σε θάνατο πολλούς επιβάτες- καθώς δεν θα έπρεπε να προκληθούν σε μία τέτοια σύγκρουση. Ο χώρος καθαρίστηκε, κατέβηκε η στάθμη ακόμη και ενάμισυ μέτρο και μπαζώθηκε, στρώθηκε με άσφαλτο την πρώτη εβδομάδα και χάθηκαν κρίσιμα στοιχεία για χρήσιμες αναλύσεις».
Επιπλέον, όπως λέει, δεν έχει γίνει χαρτογράφηση των θέσεων των θυμάτων και των επιβατών, κάτι που θα βοηθούσε σημαντικά στην αναπαράσταση του δυστυχήματος. Υπάρχουν τμήματα της έρευνας που αν λειτουργούσε, όπως έχει υποχρέωση η χώρα, η Ανεξάρτητη Αρχή Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων δεν θα έμεναν άγνωστα, λέει, και προσθέτει «έχουμε εδώ έλλειψη της πραγματικής και σωστής και νομικά έγκυρης αρχής που έπρεπε να το διερευνήσει».
O κ. Βαγγέλης Βλάχος, στο σημείο που βρέθηκε νεκρός ο αδελφός του Βάιος, στα Τέμπη, με τον δημοσιογράφο του in κ. Ανδρέα Παναγόπουλο
Αν ισχύει η υπόθεση εργασίας για παράνομο φορτίο με εύφλεκτα υλικά, αυτό δεν μπορεί φυσικά να γίνει τυχαία και δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη γνώση πολλών ανθρώπων μέσα και έξω από την εταιρεία.
Που οφείλεται η έκρηξη: Μας τρώει αν μετέφερε το εμπορικό τρένο παράνομα εύφλεκτο υλικό
Με βάση τα τιμολόγια και τις φορτωτικές στην εμπορική αμαξοστοιχία δεν υπάρχει κάτι που θα μπορούσε να προκαλέσει την έκρηξη λέει ο κ. Βλάχος αλλά εντοπίστηκαν από το Γενικό Χημείο του Κράτους πτητικές ουσίες, όπως το ξυλόλιο, το οποίο είναι σαν καύσιμο. Έτσι, τονίζει θα μπορούσε να εξηγηθεί η έκρηξη αλλά δεν μπορεί να ερμηνευτεί αφού δεν ήταν δηλωμένο ως φορτίο του εμπορικού τρένου. «Απ΄ότι έχουμε δει κάηκε το κυλικείο και δύο τμήματα του βαγονιού δύο…Πρέπει να υπήρχε κάτι παράνομα φορτωμένο…Μία καύσιμη, πολύ εύφλεκτη ύλη που ήταν φορτωμένη στις πρώτες πλατφόρμες της εμπορικής αμαξοστοιχίας οι οποίες ήταν ανοικτές και έφεραν λαμαρίνες. Αυτή είναι μία υπόθεση εργασίας που έχουμε. Σαν επιστήμονας ξέρω ότι υπάρχει μόνο μία αλήθεια. Μέχρι να εξηγηθούν όλα, θα ρωτάμε…Όταν φτάσουμε εκεί θα ηρεμήσουμε» εξηγεί. Εκτιμά δε, ότι εάν ισχύει η υπόθεση εργασίας τότε δεν έγινε τυχαία και θα εμπλέκονται στην παράνομη μεταφορά πολλοί άνθρωποι μέσα και έξω από την εταιρεία. «Αυτό είναι που μας τρώει και θα θέλαμε να ξέρουμε» λέει.
Καραμανλής και Σπίρτζης έπρεπε να έχουν αποκλειστεί από τον πολιτικό βίο, αν μιλάμε για πολιτική ευθύνη
Για τις ευθύνες: Καραμανλής και Σπίρτζης δεν έπρεπε να είναι στη Βουλή
Είναι λάβρος κατά της κυβερνητικής πλειοψηφίας και μιλά για διπλή συγκάλυψη στη Βουλή τόσο για το αίτημα προανακριτικής που απορρίφθηκε, όσο και για την εξεταστική επιτροπή που έκλεισε πριν δει την δικογραφία που έστειλε ο εφέτης – ανακριτής και δεν εξέτασε κρίσιμους μάρτυρες. Τονίζει ότι η περίφη σύμβαση 717 συνδέεται με το δυστύχημα, όπως έχουν διαπιστώσει η ευρωπαία εισαγγελέας και ο εφέτης – ανακριτής αλλά η κυβερνητική πλειοψηφία στη Βουλή το απορρίπτει. «Για μένα πολιτική ευθύνη είναι μια λέξη, αν δεν συνοδεύεται, τουλάχιστον όταν έχουμε νεκρούς από αποκλεισμό από τον πολιτικό βίο ανθρώπων που ενδεχομένως να έχουν ευθύνη. Και σήμερα αυτά τα δύο άτομα (σ.σ. Καραμανλής και Σπίρτζης) είναι στο κοινοβούλιο. Μπορούν να πάρουν αποφάσεις για τον λαό. Εγώ αυτό το πράγμα δεν το δέχομαι σαν ευθύνη… Δεν μπορώ να διανοηθώ πως αυτά τα πρόσωπα συνεχίζουν να έχουν και να παίζουν ρόλο στο τι γίνεται στην Ελλάδα, τουλάχιστον μέχρι να διαλευκανθεί το θέμα» υπογραμμίζει.
Πάντως, εκτιμά πως είναι πολύ δύσκολο να συγκαλυφθεί η υπόθεση αλλά διαπιστώνει ότι υπάρχει ανικανότητα στο να διεξαχθεί πλήρης έρευνα για όλα τα ζητήματα.
Για την θέση στο Δημόσιο που απέρριψε: Ένιωσα σαν ο διαόλος να μου έκανε προσφορά αν τον προσκυνήσω
Ο Βαγγέλης Βλάχος απέρριψε μία θέση στο Δημόσιο στο πλαίσιο των μέτρων στήριξης των οικογενειών των θυμάτων και ζήτησε να προσλάβουν – με δημόσια ανάρτηση του – γιατρό στο «Αγία Σοφία». «Τα μέτρα στήριξης ένιωσα ότι ήταν ο τελευταίος πειρασμός. Σαν να έχεις απέννατί σου το μαρτύριο και έρχεται διάολος και σου λέει θα σου δώσω όλα όσα μπορεί να ήθελες, αν με προσκυνήσεις». Λόγω της απώλειας της κόρης του από καρδιοπάθεια πρότεινε να προσληφθεί ένας γιατρός στο νοσοκομείο καθώς τον χρειάζονται. «Να πάρουν ανθρώπους οι οποίοι θα σώσουν ζωές, να πάρουν γιατρούς και νοσοκόμους και όλα τα άτομα τα οποία χρειάζονται, να πάρουν σταθμάρχες. Αν έλεγαν έστω να πάρουν σταθμάρχη παραπάνω για τη νυχτερινή βάρδια, θα έλεγα μπράβο. Εμένα δεν με χρειάζονται για μία θέση γραμματέα, δεν έχω να προσφέρω κάτι…».
O κ. Παναγιώτης Βλάχος στα Τέμπη
Η «άγνωστη σχέση» του Βάιου Βλάχου με τα Τέμπη και τα τρένα
Στα Τέμπη όπου συνεχίσαμε την συνέντευξη, ο Βαγγέλης Βλάχος αποκαλύπτει δύο λεπτομέρειες για τον αδελφό του. Ως μεταπτυχιακός φοιτητής επισκεπτόταν μία φορά την εβδομάδα τα Τέμπη στο πλαίσιο της πρακτικής του για να δει τις σήραγγες που κατασκευάζονταν. Ήταν ενθουσιασμένος, λέει, επειδή η ειδικότητά του ως μηχανικός ήταν η ασφάλεια και η τεχνική γεωλογία για το επίπεδο ασφάλειας που παρείχαν. Η δεύτερη λεπτομέρεια αφορά το πρότζεκτ που είχε αναλάβει λίγες μέρες πριν από το δυστύχημα. Θα πιστοποιούσε βαγόνια τρένων από την Ισπανία ότι δεν είχαν αμίαντο. «Τον ενδιέφεραν οι υποδομές, η ασφάλεια των πολιτών και των επιβατών», τονίζει.
Κάθε φορά που περνά ένα τρένο στα Τέμπη, σφυρίζει
Το καμμένο δένδρο «του Βάιου», στα Τέμπη
Λίγα μέτρα μακριά από το σημείο που χτίστηκε το εκκλησάκι στην μνήμη των 57 θυμάτων, υπάρχει ένα μισοκαμμένο δένδρο το οποίο ο Βαγγέλης Βλάχος έχει παρακαλέσει να μην κοπεί ποτέ. «Το δένδρο είναι το πιο κοντινό σημείο που ξέρουμε ότι ήταν ο αδελφός μου… Μέσα στο τρένο ήταν στο βαγόνι 2, πίσω από το κυλικείο – δηλαδή στο τρίτο κατά σειρά βαγόνι- στο πρώτο κουπέ». Επέστρεφε με την κοπέλλα του από την Αθήνα όπου είχαν πάει για τις Απόκριες.
Πέρα από τις οικογένειες των θυμάτων, ο Βαγγέλης Βλάχος ζητά από την Πολιτεία να συνεχίσει να στηρίζει και να περιθάλπτει τους επιζώντες οι οποίοι όπως λέει το έχουν μεγάλη ανάγκη.
To εκκλησσάκι στα Τέμπη στην μνήμη των 57 θυμάτων
Τα τρένα σφυρίζουν όταν περνούν από το σημείο του δυστυχήματος
«Δικαίωση θα νιώσουν όσοι φώναζαν πριν και δεν τους έπαιρναν στα σοβαρά, αν διορθωθούν τα πράγματα… Εμείς θέλουμε δικαιοσύνη…» λέει ο Βαγγέλης Βλάχος. Και εκείνη την στιγμή περνά μία αμαξοστοιχία…
Σφυρίζει…
«Κάθε φορά που περνά ένα τρένο από εδώ σφυρίζουν… Λίγο τρομακτικό» λέει και χαμογελά αμήχανα ο Βαγγέλης Βλάχος.
«Ανατριχιαστικό και συγκινητικό», συμπληρώνω…
Το σφύριγμα… Φόρος τιμής, μνήμης και υπόσχεσης ότι δεν θα ξεχαστούν οι 57. Ελπίδας ότι θα αποδοθεί δικαιοσύνη.
