Προχωρούμε στην αξιοποίηση του υδάτινου πλούτου της χώρας μας με εσάς, όχι χωρίς εσάς, τόνισε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λευτέρης Αυγενάκης, απευθυνόμενος στους εκπροσώπους της αλιείας, υδατοκαλλιεργειών και αλιευτικού τουρισμού που μετείχαν στο Συνέδριο «Γαλάζιοι Ορίζοντες», το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Ελευσίνα το Σάββατο και την Κυριακή.
«Το σημαντικότερο όλων είναι ότι όλοι οι φορείς που ασχολούνται με την αλιεία, τις υδατοκαλλιέργειες και τον αλιευτικό τουρισμό βρέθηκαν στο ίδιο τραπέζι και σε συνεργασία με το ΥπΑΑΤ συζητήσαμε για το μέλλον και τη διαμόρφωση εθνικής στρατηγικής για τον κλάδο », τόνισε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Θέλουμε να κάνουμε έργο αλλά για να το κάνουμε θέλουμε να έχουμε απέναντί μας θεσμικούς συνομιλητές, είπε ο Λευτέρης Αυγενάκης προτρέποντας τους εμπλεκομένους φορείς να προχωρήσουν στη σύσταση διεπαγγελματικής οργάνωσης. Και πρόσθεσε: «Θα βάλουμε κανόνες με το μητρώο ερασιτεχνικής αλιείας, για να ξέρουμε ποιος είναι ποιος. Αυτή η παραοικονομία με το πρόσχημα του ερασιτέχνη αλιέα θα τελειώσει. Όσο πιο γρήγορα έχετε κοινή φωνή και όραμα, άλλο τόσο γρήγορα θα κινηθούμε κι εμείς.Θέλουμε να κάνουμε έργο αλλά θέλουμε συνομιλητές. Στείλτε μας άμεσα τις προτάσεις σας για τον αλιευτικό τουρισμό».
Θα βάλουμε κανόνες με το μητρώο ερασιτεχνικής αλιείας, για να ξέρουμε ποιος είναι ποιος, είπε ο κ. Αυγενάκης
Η δεύτερη ημέρα του Συνεδρίου ολοκληρώθηκε με προτάσεις και αναφορές στα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος.
Στοχευμένο το καταναλωτικό κοινό
Ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Σταύρος Κελέτσης στην εισήγηση του, κατά την δεύτερη μέρα του Συνεδρίου «Γαλάζιοι Ορίζοντες» με θέμα «τα προϊόντα αλιείας στο σύγχρονο περιβάλλον» ανέφερε περιληπτικά τα ακόλουθα:
«Το ψάρι και γενικότερα τα αλιεύματα είναι ταυτισμένα με την υγιεινή διατροφή και την δίαιτα. Εξ ορισμού είναι μια ποιοτική και υγιεινή τροφή που απευθύνεται σε στοχευμένο κοινό καταναλωτών. Με την είσοδο της ιχθυοκαλλιέργειας στην αγορά και την ανάπτυξη της επεκτάθηκε σε ευρύτερο καταναλωτικό κοινό. Σε ανθρώπους που δεν θα μπορούσαν να έχουν πρόσβαση σ’ αυτήν την τροφή σε τακτική βάση.
Θα σταθώ σε ορισμένες σημαντικές λέξεις:
Ταυτότητα: Τα ελληνικά προϊόντα πρέπει να αποκτήσουν ταυτότητα. Και να αναδειχθούν. Να γίνουν ένα διακριτό προϊόν.
Ποιότητα – Φρεσκάδα: Ανάδειξη και ενίσχυση της ποιότητας και της φρεσκάδας. Απαιτούνται επενδύσεις σε τεχνολογίες διατήρησης και συσκευασίας των αλιευμάτων.
Ανταγωνιστικότητα : βάρος στον τομέα τηςΜεταποίησης. Ανάδειξη των παραδοσιακών προϊόντων, και των παραδοσιακών τρόπων παρασκευής και επεξεργασίας και μαγειρέματος.
Ενίσχυση της Ιχνηλασιμότητας με τη χρήση των ηλεκτρονικών εφαρμογών και των νέων συστημάτων παρακολούθησης και ελέγχων και συνεργασία των παραγωγών με το κράτος και τους ελεγκτικούς μηχανισμούς.
Βιωσιμότητα:Η διατήρηση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας και η επαναφορά των αλιευτικών αποθεμάτων σε υγιή βιώσιμα επίπεδα.
Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων η Ένωση έχει προνοήσει για τα κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία. Στο χέρι μας είναι να τα «εκμεταλλευτούμε» και να μη χάσουμε ούτε ένα ευρώ».
Ο αλιευτικός τουρισμός
Στη σημασία του αλιευτικού τουρισμού αναφέρθηκε ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Γιώργος Στρατάκος, επισημαίνοντας ότι δεν είναι απλά μια νέα τάση που θα κάνει τον κύκλο της και θα εξαντληθεί. Αλλά μια φιλοσοφία βιώσιμου τουρισμού, στην οποία η Ελλάδα μπορεί να διαδραματίσει ρόλο πρωταγωνιστή.
«Μεγάλα τα οφέλη που μπορεί να προσφέρει ο αλιευτικός τουρισμός τόσο για το εθνικό μας τουριστικό προϊόν και την ποιότητά του, όσο κυρίως για την οικονομική ευημερία της ελληνικής περιφέρειας, τόνισε ο κ. Στρατάκος και επισήμανε ότι: «Αναδεικνύει τον φυσικό θαλάσσιο πλούτο της χώρας μας και συμβάλλει αποφασιστικά στην αξιοποίηση παραδοσιακών δραστηριοτήτων Ειδικότερα, οι επιδιωκόμενοι στόχοι από την άσκηση δραστηριοτήτων αλιευτικού τουρισμού από επαγγελματίες αλιείς, συνοψίζονται στα εξής:
– Ενίσχυση του εισοδήματος των αλιέων, με μικρότερη καταβαλλόμενη προσπάθεια, ιδιαίτερα σε αλιείς της μικρής παράκτιας αλιείας.
– Έμμεση μείωση της αλιευτικής προσπάθειας, και κατ’ επέκταση μείωση της αλιευτικής πίεσης του αντίκτυπου στα αλιευτικά αποθέματα.
– Δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης, οι οποίες συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με τη δραστηριότητα του αλιευτικού τουρισμού.
– Στήριξη των τοπικών οικονομιών, και της κοινωνικής συνοχής, με ιδιαίτερη έμφαση στις μικρές παράκτιες (νησιωτικές και ηπειρωτικές) περιοχές της χώρας.
– Ευαισθητοποίηση των επισκεπτών – τουριστών και ανάδειξη της αλιευτικής παράδοσης.
– Εμπλουτισμός και διαφοροποίηση του εγχώριου τουριστικού προϊόντος, αύξηση της ελκυστικότητας και της ανταγωνιστικότητάς του.
Η ανάδειξη του Αλιευτικού Τουρισμού εντάσσεται στην κοινή προσπάθεια που καταβάλλουν τα Υπουργεία Τουρισμού και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για τη σύνδεση της ελληνικής παραγωγής με τον τουρισμό. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ολοκληρωμένου Συστήματος Παρακολούθησης Αλιείας, μέχρι σήμερα έχουν χορηγηθεί άδειες Αλιευτικού Τουρισμού σε συνολικά 307 σκάφη επαγγελματικής αλιείας».
Σας ανοίγουμε την κινεζική αγορά
Ο Κινέζος πρεσβευτής Σιάο Τζουντσένγκ ,σε χαιρετισμό του έκανε αναφορά στην ισχυρή φιλία και στρατηγική σχέση Ελλάδας και Κίνας και στην πρόθεσή του Πεκίνου για ενδυνάμωση της οικονομικής συνεργασίας με τη χώρα μας. Όπως είπε η Κίνα έχει μια μεγάλη μεσαία τάξη περίπου 400 εκατομμυρίων πολιτών για τους οποίους η ποιότητα και η ασφάλεια των τροφίμων είναι πολλή σημαντική. Σημείωσε ότι στην Έκθεση Τροφίμων στη Σαγκάη έχει αναγνωριστεί η ποιότητα των ελληνικών προϊόντων και ιδιαίτερα στο κρασί, το ελαιόλαδο και στη φέτα. Εξέφρασε δε την επιθυμία της χώρας του να προχωρήσει σε εισαγωγές ελληνικών προϊόντων αλιείας στην αγορά της Κίνας και ανακοίνωσε ότι ήδη υπάρχει συνεργασία με τις ελληνικές αρχές για το συγκεκριμένο ζήτημα.
Οι παρεμβάσεις
Ο περιφερειάρχης Ηπείρου και αρμόδιος της ΕΝΠΕ για τον πρωτογενή τομέα, Αλέξανδρος Καχριμάνης επισήμανε ότι «ο κλάδος της υδατοκαλλιέργειας είναι δυναμικός και εξωστρεφής. Είναι ανάγκη να προσαρμοστούν οι ιχθυοκαλλιέργειες στον κανόνα της προσφοράς και της ζήτησης. Οι ιχθυοκαλλιέργειες είναι απαραίτητο να θωρακιστούν περιβαλλοντικά. Αδιανόητο να επιτρέπεται χρήση σε παραπλήσιες περιοχές που επιβαρύνουν το θαλάσσιο περιβάλλον. Βασικό ζήτημα η περιβαλλοντική θωράκιση των μονάδων που λειτουργούν ή για τις μελλοντικές. Θετικό για τη χώρα μας που βρίσκεται στη Θεσπρωτία η πρώτη χερσαία μονάδα παραγωγής γαρίδας. Απηύθυνε έκκληση σε κάθε αρμόδια να ενσκήψει στα προβλήματα των καλλιεργητών πέστροφας. Δεν πρέπει να χαθεί το επόμενο πρόγραμμα επιχειρησιακό της αλιείας. Ένα μεγάλο ευχαριστώ στο ΥΠΑΑΤ για τους ελέγχους. Πρέπει να στηρίξουμε τα αυθεντικά και όχι τα μαϊμού προϊόντα».
Ο Φιλήμων Ζαννετίδης αντιπεριφερειάρχης Πρωτογενή Τομέα Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου μεταξύ άλλων πρότεινε: Καθορισμό κριτηρίων που θα ορίζουν με σαφήνεια την επαγγελματικότητα των αλιέων. Δημιουργία μητρώου αλιέων και αλιεργατών. Αποζημίωση στα αλιευτικά εργαλεία. Επαναφορά του μέτρου 1,3 για την επιδότηση καινούριων αλιευτικών εργαλείων. Θεσμοθέτηση περιοχών οργανωμένης ανάπτυξης υδατοκαλλιεργειών. Να αυξηθούν οι υδάτινες εκτάσεις για εκμετάλλευση
Η Δήμητρα Αγγελάκη αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής, Περιφέρεια Αττικής επισήμανε την στρατηγική σημασία της Ελλάδας στην ιχθυοκαλλιέργεια και ιδιαίτερα στην Αττική στην οποία λειτουργεί η μεγαλύτερη ιχθυόσκαλα της Ελλάδας. Πραγματικά-τόνισε- είναι σημαντικό βήμα η επαναφορά της άδειας ερασιτεχνικής αλιείας. Ανάγκη για προστασία αλιευτικού οικοσυστήματος Γίνεται προσπάθεια από όλους τος εμπλεκόμενους φορείς για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα και να βρεθούν λύσεις. να γίνουν επενδύσεις και να εκσυγχρονιστεί ο στόλος αλιείας αλλά με το μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Τόσο εγώ, όσο και ο Νίκος Χαρδαλιάς θα είμαστε έμπρακτα παρόντες.
Η Ευθυμία Γιόκαλα, προισταμένη Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Προγράμματος «Αλιεία, Υδατοκαλλιέργεια και Θάλασσα» του ΥπΑΑΤ αναφέρθηκε στη σημασία του Συνεδρίου και τόνισε: «Έχουμε ήδη ενεργοποιήσει τις δράσεις τις απαραίτητες για την τήρηση της κοινής αλιευτικής πολιτικής. Ο κλάδος πρέπει να παραμείνει ανταγωνιστικός και βιώσιμος».
Ο Μανώλης Γραφάκος γγ Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων είπε ότι η πρωτοβουλία για το Συνέδριο δείχνει πόσο μπροστά είναι το ΥπΑΑΤ και επισήμανε την ανάγκη να δημιουργηθεί ένα σύστημα σαν τον μπλε κάδο για τα απόβλητα στον αλιευτικό τομέα. Θεώρησε, ωστόσο σοβαρό το πρόβλημα με τα απόβλητα φελιζόλ στις ιχθυόσκαλες.
Ο Παναγιώτης Χατζηνικολάου, αντιπρόεδρος ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ ανέφερε: Στον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, σήμερα μέσω του ΙΝΑΛΕ, αλλά και του ΙΤΑΠ δουλεύουμε σε πλήθος θεμάτων από αυτά που προαναφέρθηκαν.
Συμμετοχή στην υλοποίηση της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής συνδράμοντας το ΥπΑΑΤ με το ΕΛΚΕΘΕ.
Παράλληλα ο ΕΛΓΟ συμμετέχει με εμπειρογνώμονες τόσο σε εθνικές, όσο και σε διεθνείς επιτροπές που κρίνουν την υλοποίηση των Κοινοτικών Οδηγιών, αλλά και συμμετέχουν στην παραγωγή επιστημονικής τεχνογνωσίας που είναι αναγκαία για τον σχεδιασμό νέων πολιτικών.
Συμμετέχουμε σε όλες τις μεγάλες ερευνητικές ομάδες της Μεσογείου και της Ευρώπης που ασχολούνται με θέματα αλιείας που είναι και οι ομάδες υλοποίησης των ΕΠΣΑΔ στις χώρες τους (DCF: Data Collection Framework) και είναι το κύριο πρόγραμμα παρακολούθησης της εμπορικής και ερασιτεχνικής αλιείας, σε συνεργασία με αυτές τις ομάδες,
Συμμετέχουμε σε προγράμματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG MARE, προγράμματα EASME) που βοηθούν στον σχεδιασμό και την υλοποίηση της ΚΑΠ, όπως π.χ. το DECARBONY που ξεκινάει εφέτος και όπου θα μελετηθεί σε όλη τη Μεσόγειο η κατανάλωση σε καύσιμα των μηχανοτρατών με σκοπό τον σχεδιασμό εργαλείων της αλιείας που θα έχουν λιγότερη κατανάλωση καυσίμων.
Ο γενικός γραμματέας Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών Δημήτρης Παπαγιαννίδης αναφέρθηκε στην δυναμική της Αλιείας και στα χρηματοδοτικά εργαλεία που δίνονται μέσω του νέου προγράμματος ΠΑΛΥΘ 2021-2027 που αποτελεί τμήμα του ΕΣΠΑ. Παράλληλα, έδωσε συγχαρητήρια στις αρμόδιες υπηρεσίες της Διαχειριστικής και της Γενικής Διεύθυνσης Αλιείας για την πλήρη απορρόφηση των Πόρων του ΕΠΑΛΘ 2014-2020, γεγονός που φαινόταν εξαιρετικά δύσκολο λόγω της πανδημίας.
Επίσης, τόνισε την σημασία της αναβάθμισης των Αλιευτικών Υποδομών και ιδιαίτερα των Αλιευτικών Καταφυγίων που συνεχίζονται και στη νέα Προγραμματική Περίοδο.
Ο Αντώνης Μαγουλάς (διευθυντής και πρόεδρος ΔΣ ΕΛΚΕΘΕ) είπε: «Το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) είναι το μεγαλύτερο ερευνητικό κέντρο της Μεσογείου για τη θαλάσσια έρευνα. Μια δραστηριότητα, που διατρέχει όλα τα ινστιτούτα του ΕΛΚΕΘΕ, είναι η αντιμετώπιση του προβλήματος των εισβολικών ειδών, με καινοτόμες προσεγγίσεις, όπως π.χ. με την αποτοξίνωση των αλιευμένων ψαριών λαγοκέφαλου, έτσι ώστε το είδος να μετατραπεί σε προϊόν εμπορικής αξίας, αλλά και να δοθεί η δυνατότητα εμπορικής εκμετάλλευσης του ίδιου του δηλητηρίου. Το ΕΛΚΕΘΕ παίζει πρωτεύοντα ρόλο για τη διατήρηση και διαχείριση των ιχθυοαποθεμάτων, με επιστημονικές συμβουλές προς τις αρχές, που λαμβάνουν τις αποφάσεις για τη διαχείριση και διατήρηση των αποθεμάτων, καθώς και προσπάθεια για την ευαισθητοποίηση του κοινού. Καθοριστικός είναι και ο ρόλος του ΕΛΚΕΘΕ στα μακροχρόνιο πρόγραμμα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για τη συλλογή αλιευτικών δεδομένων. Επίσης, το Κέντρο έχει παίξει καταλυτικό ρόλο για την ανάπτυξη του πολύ σημαντικού κλάδου των υδατοκαλλιεργειών στην Ελλάδα. Αποτελεί, δε, πόλο έλξης για ερευνητικό και λοιπό προσωπικό από όλο τον κόσμο, ενώ παρέχει και συμβουλές σε μονάδες παραγωγής ακόμα και πέραν της Ευρώπης».
Ο Μανώλης Κουτουλάκης, γενικός γραμματέας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, μεταξύ άλλων ανέφερε: «Η συνεργασία του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων είναι δεδομένη και πολυεπίπεδη. Στόχος μας είναι η ενίσχυση της ορθής εφαρμογής του θεσμικού πλαισίου της ΑΛΙΕΙΑΣ μέσα από τους μηχανισμούς ελέγχου μέσω του Λιμενικου Σώματος. Ως Υπουργείο έχουμε την ευθύνη για την ομαλή λειτουργία της αλιευτικής δραστηριότητας, την τήρηση κανόνων ασφαλείας ναυσιπλοΐας και φυσικά την υποστήριξη και προστασία των ορθών πρακτικών αλιείας ώστε να συνεχίσει να προσφέρει ο κλάδος στην ανάπτυξη των νησιωτικών αλιευτικών κοινοτήτων. Στεκόμαστε αρωγοί στην προσπάθεια και για την πράσινη μετάβαση του αλιευτικού στόλου και την επένδυση στην προώθηση γαλάζιων επαγγελμάτων και δεξιοτήτων με έμφαση στην αλιεία και τις συμπληρωματικές δραστηριότητες υποστήριξης του κλάδου. Τέλος, σημαντικό στοιχείο που πρέπει να αναδειχθεί είναι η στήριξη των νησιωτικών αλιευτικών κοινοτήτων, σε μια περίοδο μετάβασης για αυτές χωρίς να χαθεί όμως η πλούσια ναυτική παράδοση που είναι και αλιευτική και αφορά την παραδοσιακή ξύλο ναυπηγική, τον αλιευτικό τουρισμό, αλλά και την προστασία των παράκτιων οικοσυστημάτων. Τέλος αφορά τον τομέα της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και της κοινωνικής συνοχής των νησιωτικών πληθυσμών, υποστηρίζουμε τη βιώσιμη επιχειρηματικότητα και την επανάχρηση των σκαφών αυτών για μη αλιευτικούς σκοπούς. Μετατρέπουμε τα σκάφη σε άλλες χρήσεις με σεβασμό στο περιβάλλον, ενισχύοντας έτσι την πολυμορφία της νησιωτικής οικονομίας και τη διατήρηση παραδοσιακών επαγγελμάτων».
Παραδοσιακός συντελεστής η αλιεία
Τις εργασίες του Συνεδρίου έκλεισε με ομιλία της η πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής, Βουλευτής Ηλείας της ΝΔ Διονυσία – Θεοδώρα Αυγερινοπούλου, η οποία είπε ότι η αλιεία αποτελεί παραδοσιακό συντελεστή της εθνικής μας οικονομίας και συμβάλλει στην κοινωνική συνοχή των παράκτιων περιοχών.
«Καλούμαστε- είπε- να προστατεύσουμε τις οικογένειες των αλιέων και το μεροκάματό τους. Οι επιπτώσεις της μη ορθής περιβαλλοντικής διαχείρισης είναι πολύ σημαντικές. Οι προτάσεις έρχονται από εσάς τους ίδιους ανθρώπους που εργάζονται στην αλιεία και την υδατοκαλλιέργεια. Η κ. Αυγερινοπούλου κάλεσε τους παρισταμένους στο Συνέδριο “Our Ocean”, που θα διεξαχθεί στις 15, 16 και 17 Απριλίου, στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, ώστε να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε για τη βιώσιμη Αλιεία και τους Ωκεανούς.
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λευτέρης Αυγενάκης, τέλος, επισκέφθηκε τα περίπτερα εταιρειών που εξέθεσαν προϊόντα τους στο χώρο. Τους ευχαρίστησε για τη συμμετοχή τους και έδωσαν ραντεβού για το επόμενο Συνέδριο.
