Γράφει ο Αντώνης Ζήβας
Μεγάλη είναι η επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ Τραμπ και Ζελένσκυ με τους Ευρωπαίους να θεωρούν ότι από πίσω βρίσκονται οι Ρώσοι, οι οποίοι «ψιθυρίζουν στα αυτιά» του Αμερικανού προέδρου, όπως χαρακτηριστικά γράφει σε ανάλυσή του ο Βρετανικός The Guardian.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
‘Όπως γράφει η βρετανική εφημερίδα, η άγρια επίθεση του Τραμπ στον Ζελένσκι έχει ενορχηστρωθεί και διαμορφωθεί από μία φιλορωσική «κουστωδία» με τους «ψιθυριστές του Κρεμλίνου να έχουν μπει στο αυτί του Αμερικανού προέδρου.
Ο χαρακτηρισμός «Δικτάτορας» του Ντόναλντ Τραμπ προς τον Βολόντιμιρ Ζελένσκι, ο οποίος ευθύνεται αποκλειστικά για τον πόλεμο με τη Ρωσία, βύθισε την Ουκρανία σε έναν εξελικτικό αγώνα για την ίδια της την ύπαρξη.
Ο βαρύτατος χαρακτηρισμός μπορεί να έπεσε σαν βόμβα στο διπλωματικό τοπίο, αλλά δεν ήρθε από το πουθενά.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Ο Αμερικανός πρόεδρος δημιούργησε στην ήδη ταλαιπωρημένη δυτική συμμαχία σύγχυση, από την επίθεση του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εναντίον του Ουκρανού ομολόγου του, λίγες ώρες αφότου είχε ήδη κατηγορήσει εμμέσως το Κίεβο για την εισβολή της Ρωσίας.
Σύμφωνα με αρκετούς Ευρωπαίους αξιωματούχους, αυτά που είπε ο Αμερικανός πρόεδρος φαίνονται να ταυτίζονται με τα λεγόμενα του Κρεμλίνου, συμπεριλαμβανομένων ψευδών στοιχείων σχετικά με τη δημοτικότητα του Ζελένσκι που σύμφωνα με τον Τραμπ είναι στο 4% (μια πρόσφατη δημοσκόπηση την τοποθετούσε στο 57%).
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ουκρανίας απέδωσε στον Τραμπ ότι είναι παγιδευμένος σε μια ρωσική «φούσκα παραπληροφόρησης».
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Στην πραγματικότητα όμως ο Τραμπ μάλλον είναι ο «συγγραφέας» των δικών του διαστρεβλωμένων απόψεων για την Ουκρανία – ή τουλάχιστον υπεύθυνος για το γεγονός ότι ο ίδιος έχτισε μία «φούσκα», γύρω από τον εαυτό του με εξέχουσες προσωπικότητες που συχνά φαίνονται να απηχούν τη ρωσική γραμμή.
Ο Βανς εκφράζει την προεδρική άποψη για τους Ευρωπαίους
Είναι γεγονός ότι, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς στη «Διάσκεψη Ασφαλείας» που έγινε την περασμένη εβδομάδα στο Μόναχο, ταπείνωσε» τους Ευρωπαίους ηγέτες κατηγορώντας τους ότι απειλούν τις δικές τους δημοκρατίες με υποτιθέμενους περιορισμούς στην ελευθερία του λόγου, ενώ παράλληλα αμφισβήτησε την στρατιωτική υποστήριξη προς την Ουκρανία:
«Πόσο καιρό αναμένεται να συνεχιστεί αυτό; Πόσο αναμένεται να κοστίσει;» είπε, παραπονούμενος για «έλλειψη στρατηγικής σαφήνειας» στους στόχους των ΗΠΑ και των συμμάχων.
Αυτό ήταν ένα από τα πιο ήπια σχόλια του Βανς. Πέρυσι είχε χαρακτηρίσει τον Ζελένσκι «ντροπιαστικό» όταν ο τελευταίος είχε επισκεφτεί την Ουάσιγκτον για να πιέσει το Κογκρέσο για στρατιωτική βοήθεια, ενώ λίγες ημέρες πριν από την εισβολή της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022 είχε πει στον πρώην σύμβουλο του Τραμπ, Στιβ Μπάνον, ότι: «δεν με ενδιαφέρει πραγματικά τι θα συμβεί στην Ουκρανία, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Δεν με ενδιαφέρει τι συμβαίνει εκεί πέρα ώστε να επέμβουμε και να σκοτωθούν ένα σωρό πολίτες μας και επίσης να δώσουμε όλο και περισσότερα χρήματα στον πολεμικό βούρκο».
Άλλα μέλη του στενού κύκλου του Τραμπ που συνδέονται εδώ και καιρό με φιλορωσικές απόψεις περιλαμβάνουν επίσης την Τάλσι Γκάμπαρντ, η οποία πρόσφατα διορίστηκε διευθύντρια των εθνικών μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ, και τον Τάκερ Κάρλσον πρώην παρουσιαστή του Fox News, ο οποίος παραμένει ένας από τους πιο ισχυρούς υποστηρικτές του προέδρου.
Η Γκάμπαρντ έχει κατηγορηθεί ότι «παπαγαλίζει» τις απόψεις του Κρεμλίνου και αμφισβητήθηκε για το θέμα αυτό στις πρόσφατες ακροάσεις επιβεβαίωσης της Γερουσίας – ιδίως για την απόφασή της να κατηγορήσει την Ουκρανία για τη ρωσική εισβολή, όπως έκανε τώρα ο Τραμπ.
«Αυτός ο πόλεμος και τα δεινά του, θα μπορούσαν εύκολα να είχαν αποφευχθεί αν η διοίκηση Μπάιντεν και το ΝΑΤΟ είχαν απλώς αναγνωρίσει τις νόμιμες ανησυχίες της Ρωσίας για την ασφάλεια», είχε γράψει την ώρα που οι ρωσικοί πύραυλοι έπλητταν ουκρανικές πόλεις.
Ο Κάρλσον από την άλλη, είχε πάρει πέρυσι μια συνέντευξη «πρόσωπο με πρόσωπο» με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, καθώς μαίνονταν ο πόλεμος, την οποία ορισμένοι σχολιαστές είπαν ότι ο Ρώσος ηγέτης χρησιμοποίησε για να μεταδώσει ένα μήνυμα στον Τραμπ και άλλους συντηρητικούς των ΗΠΑ.
Ο Κάρλσον γελοιοποιήθηκε τότε και με ένα βίντεο που έφτιαξε και πρόβαλε το οποίο επαινούσε τα ρωσικά σούπερ μάρκετ επειδή διαθέτουν καροτσάκια για ψώνια με… κέρματα, πράγμα το οποίο όλα τα δυτικά σούπερ μάρκετ διαθέτουν ήδη εδώ και δεκαετίες.
Τις απόψεις του προέδρου των ΗΠΑ εξέφρασε και ο νέος υπουργός Άμυνας του Τραμπ, Πιτ Χέγκσεθ, μέσω μιας ομιλίας του λίγες μέρες μετά τις δηλώσεις Βανς, όπου και είπε ότι οι ΗΠΑ δεν θα είναι πλέον «πρωτίστως επικεντρωμένες» στην ευρωπαϊκή ασφάλεια και ότι η Ουκρανία δεν θα επιτραπεί ποτέ να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ – εμφανιζόμενος να παραδίδει απλώς στη Ρωσία βασικές παραχωρήσεις στις διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου χωρίς να πάρει τίποτα σε αντάλλαγμα.
Οι δηλώσεις του καταδικάστηκαν από τον Ρεπουμπλικανό γερουσιαστή Ρότζερ Γουίκερ, πρόεδρο της ισχυρής επιτροπής ενόπλων δυνάμεων της Γερουσίας.
«Δεν ξέρω ποιος έγραψε την ομιλία – είναι κάτι που θα μπορούσε να έχει γράψει ο Τάκερ Κάρλσον, και ο Κάρλσον είναι ανόητος», δήλωσε ο Γουίκερ.
Γεγονός είναι ότι ο Τραμπ διακατέχεται από φιλικά αισθήματα προς τη Ρωσία και τον Βλαντιμίρ Πούτιν, για τον οποίο έχει επιδείξει εδώ και καιρό προσωπικό θαυμασμό.
Η ρωσική ανάμιξη υπέρ του Τραμπ κατά τη διάρκεια της νικηφόρας προεκλογικής εκστρατείας του στις προεδρικές εκλογές του 2016 εναντίον της Χίλαρι Κλίντον τεκμηριώθηκε επαρκώς από την κοινότητα των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών – και ο Τραμπ έχει έκτοτε αναπτύξει μίσος για τις υπηρεσίες αυτές, όπως το FBI και τη CIA, που το επισήμαναν.
Ειδικότερα με την έρευνα που διεξήγαγε ο ειδικός εισαγγελέας Ρόμπερτ Μιούλερ σχετικά με την υποτιθέμενη ανάμιξη της Ρωσίας στην προεκλογική εκστρατεία ο Τραμπ δυσαρεστήθηκε σφόδρα αποκαλώντας τους ισχυρισμούς του Μιούλερ ως «φάρσα».
Επίσης το 2019 ο Τραμπ προσπάθησε να πιέσει τον Ζελένσκι να ξεκινήσει έρευνα για τον Τζο Μπάιντεν και τα επιχειρηματικά συμφέροντα του γιου του, Χάντερ, στην Ουκρανία, με αντάλλαγμα την αμερικανική στρατιωτική βοήθεια – μια προφανώς ξεκάθαρη κατάχρηση της προεδρικής εξουσίας για προσωπικό πολιτικό όφελος του, η οποία οδήγησε και στην πρώτη παραπομπή του σε δίκη.
Επιπλέον, το νέο δεξί του χέρι του Τραμπ, ο υπερφίαλος Ίλον Μασκ, ο οποίος είχε υποστηρίξει την Ουκρανία με τη δορυφορική του υπηρεσία Starlink, ώστε να τη βοηθήσει στην απόκρουση της ρωσικής εισβολής, «αρπάχτηκε» με τον Ζελένσκυ το 2022, αφού πρότεινε στην Ουκρανία να εγκαταλείψει οριστικά την Κριμαία στη Ρωσία και να εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες της να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
Τις τελευταίες ημέρες, ο Μασκ έχει στοχοποιήσει πάλι τον Ζελένσκι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με προσωπικούς χαρακτηρισμούς – ίσως παρέχοντας την έμπνευση στον Τραμπ να αποκαλέσει τον Ουκρανό ως «έναν μετρίως επιτυχημένο κωμικό».
Ωστόσο, οι αιτίες της τελευταίας ρήξης του Τραμπ με τον Ζελένσκι είναι εξίσου πιθανό να είναι άμεσες και χωρίς εξωτερικές επιρροές, δήλωσε ο Τσαρλς Κούπτσαν, συνεργάτης του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων.
«Εν μέρει αυτή η αντίδραση οφείλεται στην ιδιαίτερη ιδιοσυγκρασία του κ. Τραμπ και στην αντίδρασή του σε αυτό που θεωρεί κριτική», δήλωσε ο Κούπτσαν, ο όποιος έχει διατελέσει μέλος του προσωπικού εθνικής ασφάλειας του Λευκού Οίκου στις κυβερνήσεις Ομπάμα και Κλίντον.
«Νομίζω ότι βλέπει τον εαυτό του ως πρωτοβουλιακά επικεφαλή στην προσπάθεια να βοήθησει τόσο την Ευρώπη όσο και την Ουκρανία, και αντ’ αυτού, αντιμετωπίζει ένα κύμα κριτικής. Θεωρώ το ότι αποκάλεσε τον Ζελένσκι δικτάτορα, κατηγορώντας τον για την έναρξη του πολέμουοφείλεται περισσότερο σε ένα είδος παρορμητικής, οργισμένης αντίδρασης, παρά το ότι το πιστεύει πραγματικά».
«Αυτό που θέλει πραγματικά ο Τραμπ, είναι μια συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου. Αν πρόκειται να το πετύχει αυτό, χρειάζεται μια συνεργασιακή καλή σχέση με τον Ζελένσκι. Αν ο Τραμπ πατήσει επάνω στα κεφάλια του Ζελένσκι και των Ευρωπαίων συμμάχων, για να κάνει κάποιου είδους συμφωνία με τον Πούτιν, αυτή το πιθανότερο είναι πως δεν θα ισχύσει», συμπλήρωσε ο Αμερικανός αξιωματούχος.
Αυτό πάντως που είναι γεγονός με τις όποιες επιπτώσεις του είναι πως κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ αναδιαμορφώνει ταχύτατα την πολιτική των ΗΠΑ – εξωτερική και εσωτερική – και ο αντίκτυπος των αποφάσεών του είναι ήδη αισθητός σε παγκόσμιο επίπεδο, από την παύση της εξωτερικής βοήθειας προς διάφορες χώρες, έως την απόσυρση από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα.
Αναμένεται να δούμε που θα καταλήξει όλο αυτό και ελπίζω να μην επαναληφθεί η ιστορία και η κατάληξη της εποχής του μεσοπολέμου, ούτε ως φάρσα, αν και η στροφή προς τα ακροδεξιά μορφώματα που παρατηρείται στον δυτικό κόσμο δεν εγγυάται ένα καλό τέλος.
