Οι Αμερικανοί μπορεί να πρέπει να προετοιμάζονται πραγματικά για στασιμοπληθωρισμό με τους δασμούς του Τραμπ, σύμφωνα με τον Τζέιμι Ντίμον και το CNN.
Ο Τζέιμι Ντίμον, επικεφαλής της μεγαλύτερης τράπεζας της Αμερικής, της JPMorgan Chase – και κοινώς αποκαλούμενος ως «πρόεδρος της Wall Street» – πέρασε μεγάλο μέρος του περασμένου έτους προειδοποιώντας ότι υπάρχει αυξημένος κίνδυνος οι ΗΠΑ να βιώσουν στασιμοπληθωρισμό όπως τη δεκαετία του 1970, το φαινόμενο όταν η οικονομική ανάπτυξη παραμένει στάσιμη ενώ ο πληθωρισμός θερμαίνεται.
«Κοιτάζω την ποσότητα των δημοσιονομικών και νομισματικών κινήτρων που έχουν λάβει χώρα τα τελευταία πέντε χρόνια – ήταν τόσο εξαιρετική- πώς μπορείτε να μου πείτε ότι δεν θα οδηγήσει σε στασιμοπληθωρισμό;». δήλωσε ο Ντίμον σε συνέδριο τον Μάιο. Ο Ντίμον μάλιστα παρά την έντονη φημολογία δεν μπήκε στη νέα κυβέρνηση και η οικονομική πολιτική Τραμπ θα το έκανε πολύ δύσκολο.
Η πρόβλεψή του, ωστόσο, έχει αποδοκιμαστεί από πολλές κορυφαίες οικονομικές φωνές- κυριότερος από αυτούς ήταν ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ Τζερόμ Πάουελ, ο οποίος δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου τον Μάιο: «Δεν βλέπω τον στασιμοπληθωρισμό ή άλλο -ισμό».
Η Αμερική δεν έχει βιώσει στασιμοπληθωρισμό εδώ και 50 χρόνια
Αυτό, φυσικά, ήταν πριν ο εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ κερδίσει τις εκλογές. Τώρα, οι Αμερικανοί μπορεί να πρέπει πραγματικά να προετοιμάζονται για στασιμοπληθωρισμό κάτι που η οικονομία της χώρας δεν έχει βιώσει εδώ και πάνω από μισό αιώνα. Αυτή τη φορά, όμως, τροφοδοτείται από τους δασμούς.
Σε λίγο περισσότερο από ένα μήνα από τώρα, ο Τραμπ θα έχει τη δύναμη να επιβάλλει δασμούς σε άλλα έθνη με μια υπογραφή. Και μόλις ορκιστεί στις 20 Ιανουαρίου, έχει δεσμευτεί να επιβάλει αμέσως δασμούς 25% στις μεξικανικές και καναδικές εισαγωγές και να αυξήσει τους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα κατά επιπλέον 10%.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, υποσχέθηκε επίσης να επιβάλει φόρο 10% έως 20% σε όλες τις εισαγωγές και να αυξήσει τους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα κατά τουλάχιστον 60%.
Υπάρχουν ορισμένες αμφιβολίες για το αν ο Τραμπ θα ακολουθήσει αυτά τα σχέδια και, αντίθετα, θα τα χρησιμοποιήσει ως μέσο διαπραγμάτευσης με άλλα έθνη. Ωστόσο, εάν αυτοί οι σημαντικοί, ευρείας κλίμακας δασμοί τεθούν σε ισχύ, θα μπορούσε να στείλει την οικονομία των ΗΠΑ πίσω σε μια από τις πιο επώδυνες περιόδους που χρειάστηκε πάνω από μια δεκαετία για να επιλυθεί.
Η οικονομική πολιτική Τραμπ σε έναν μεγάλο βαθμό, επηρέασε αρνητικά την οικονομική επίδοση της κυβέρνησης Μπάιντεν.
Η οικονομία των ΗΠΑ απέχει από τον στασιμοπληθωρισμό τη δεδομένη στιγμή
«Ήμουν κοντά στον στασιμοπληθωρισμό. Η ανεργία ήταν 10%. Ήταν υψηλός μονοψήφιος πληθωρισμός και πολύ αργή ανάπτυξη», δήλωσε ο Πάουελ τον Μάιο, αναφερόμενος στην εποχή που οι τιμές του πετρελαίου εκτινάχθηκαν κατά τη διάρκεια του αραβικού εμπάργκο πετρελαίου τη δεκαετία του 1970.
Όταν η Fed ανταποκρίθηκε στα υψηλά επίπεδα ανεργίας τη δεκαετία του 1970 μειώνοντας τα επιτόκια για να ανακουφίσει τις πιέσεις που αντιμετώπιζαν οι επιχειρήσεις, αργότερα είχε να αντιμετωπίσει υψηλότερο πληθωρισμό. Για να αντιμετωπίσουν τον υψηλότερο πληθωρισμό, οι κεντρικοί τραπεζίτες αύξησαν τα επιτόκια. Αυτό όμως οδήγησε σε μεγαλύτερη ανεργία.
Για να σπάσει αυτός ο φαύλος κύκλος, η Fed επέλεξε να δώσει προτεραιότητα στη μείωση του πληθωρισμού με επιθετική αύξηση των επιτοκίων, ακόμη και αν αυτό σήμαινε ότι η οικονομία θα έμπαινε σε ύφεση, όπως και έγινε.
Η οικονομία των ΗΠΑ δεν βρίσκεται σήμερα ούτε κατά διάνοια στις συνθήκες που αντιμετώπιζε η Fed κατά το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του 1970 και του 1980. Αν και έχει αυξηθεί κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους, το ποσοστό ανεργίας της χώρας, στο 4,2%, είναι δύο ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερο από τον μέσο όρο που παρατηρήθηκε τα τελευταία 50 χρόνια.
Παρά την φημολογία, οι πολιτικές που στηρίζει ο Ντίμον ήταν ασύμβατες με τον οικονομικό πόλεμο που προωθεί η πλευρά Τραμπ.
Ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ είναι για την ώρα ελεγχόμενος
Εν τω μεταξύ, ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει σημαντικά τα τελευταία δύο χρόνια. Τώρα είναι μόλις λίγο πάνω από το στόχο της Fed για 2%. Κάτι που αποτέλεσε πρόκληση.
Συνολικά, η οικονομία αναπτύχθηκε με ετήσιο ρυθμό 2,8% το περασμένο τρίμηνο, ρυθμός ελαφρώς ασθενέστερος από το προηγούμενο τρίμηνο, αλλά ωστόσο εντυπωσιακός αν αναλογιστεί κανείς ότι η Fed αύξησε τα επιτόκια στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο και πλέον δεκαετιών.
Το έκανε για να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό, ο οποίος κορυφώθηκε σε υψηλό 40 ετών πριν από δύο χρόνια.
Μπορεί την δεδομένη στιγμή η ανεργία στις ΗΠΑ να είναι στα επιθυμητά όρια, όμως οι δασμοί και οι δασμοί αντίποινα ειδικά από την Κίνα ή την ΕΕ, μπορεί να αυξήσουν την ανεργία.
Η πορεία των ΗΠΑ προς τον στασιμοπληθωρισμό και η απειλή των δασμών
Οι δασμοί που έχει προωθήσει ο Τραμπ δεν είναι εγγενώς πληθωριστικοί, δήλωσε στο CNN ο Μάικλ Φερόλι, επικεφαλής οικονομολόγος της JPMorgan στις ΗΠΑ. Αν και σίγουρα έχουν τη δύναμη να κάνουν πολλά, αν όχι τα περισσότερα, από τα αγαθά που αγοράζουν οι Αμερικανοί πιο ακριβά, αυτό θα μπορούσε να είναι ουσιαστικά μόνο μια εφάπαξ αύξηση των τιμών των αγαθών, παρόμοια με μια αύξηση του φόρου επί των πωλήσεων, είπε.
Αλλά οι υψηλότεροι δασμοί μπορούν γρήγορα να τροφοδοτήσουν αλυσιδωτές αυξήσεις τιμών, εάν οι Αμερικανοί αναμένουν υψηλότερο πληθωρισμό εξαιτίας τους και ζητούν υψηλότερους μισθούς, οι οποίοι, με τη σειρά τους, θα μπορούσαν να οδηγήσουν τις επιχειρήσεις να συνεχίσουν να αυξάνουν τις τιμές.
Και αν οι νέοι δασμοί επιβληθούν με «τυχαίο» και «βιαστικό» τρόπο, έτσι ώστε οι επιχειρήσεις να μην έχουν αρκετό χρόνο για να αναδιαμορφώσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους, αυτό θα μπορούσε να παρεμποδίσει σημαντικά την οικονομική ανάπτυξη, αναγκάζοντας τις επιχειρήσεις να αποσύρουν τυχόν νέες επενδύσεις λόγω της αυξημένης αβεβαιότητας, δήλωσε ο Φερόλι.
Αν υπάρξουν αντίποινα και επιβληθούν δασμοί εναντίον των ΗΠΑ μπορεί να προκύψει στασιμοπληθωρισμός
Ο στασιμοπληθωρισμός θα μπορούσε επίσης να υλοποιηθεί εάν άλλα έθνη αντιδρούσαν με αντίποινα σε δασμούς σε προϊόντα που παράγονται στις ΗΠΑ, οδηγώντας πιθανότατα τους εργοδότες να απολύσουν εργαζόμενους ως αποτέλεσμα, είπε.
Αν και ο Φερόλι πιστεύει ότι ο κίνδυνος η αμερικανική οικονομία να παρουσιάσει στασιμοπληθωρισμό είναι υψηλότερος τώρα σε σύγκριση με τις αρχές του έτους, δεν είναι η βασική υπόθεση, που ο ίδιος και η ομάδα οικονομολόγων με την οποία συνεργάζεται, κάνουν αυτή τη στιγμή.
Αυτό συμβαίνει επειδή δεν προβλέπουν ότι ο πληθωρισμός θα εκτοξευθεί περισσότερο από μερικά δέκατα της ποσοστιαίας μονάδας από τα σημερινά επίπεδα, εν μέρει επειδή πιστεύει ότι η κυβέρνηση Τραμπ θα δώσει στις αμερικανικές επιχειρήσεις αρκετό χρόνο για να αντιδράσουν στους υψηλότερους δασμούς, αν αυτοί τεθούν σε εφαρμογή.
Οι οικονομολόγοι της Wells Fargo βγάζουν αντίστοιχο συμπέρασμα με τον Φερόλι
«Αυτές οι αυξήσεις των δασμών, αν εφαρμοστούν λίγο μετά την Ημέρα της Ορκωμοσίας, θα επιφέρουν ένα μέτριο στασιμοπληθωριστικό σοκ στην αμερικανική οικονομία, ενισχύοντας τις προβλέψεις μας για τον πληθωρισμό βραχυπρόθεσμα, αλλά και εξασθενίζοντας τις προοπτικές μας για την οικονομική ανάπτυξη», ανέφεραν σε σημείωμά τους τον περασμένο μήνα, που δημοσιεύθηκε λίγο μετά την Ημέρα των Εκλογών.
«Εάν συμβεί αυτό, η πιθανότητα ενός σεναρίου στασιμοπληθωρισμού στο αναπτυξιακό μας μοντέλο θα αυξηθεί πιθανότατα».
«Τούτου λεχθέντος, υπάρχει τεράστια αβεβαιότητα σχετικά με τις μελλοντικές πιθανές πολιτικές», προειδοποίησαν.
Οι φωτογραφίες προέρχονται από την Δημόσια Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης.
