Η Κίνα έχει προκαλέσει συναγερμό στις αγορές με την πρόσφατη στρατηγική να αμφισβητήσει την παγκόσμια κυριαρχία του δολαρίου, όχι μέσω χρυσού ή μιας κοινής νομισματικής πρωτοβουλίας των BRICS, αλλά «από μέσα», αξιοποιώντας τις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές με έναν πρωτότυπο τρόπο.
Το νέο «κόλπο» είναι η έκδοση Ομολόγων σε Δολάρια. Τον Νοέμβριο, η Κίνα εξέδωσε ομόλογα αξίας 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αυτό που προκάλεσε αίσθηση ήταν η τοποθεσία.
Η έκδοση έγινε στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας, μακριά από τους κλασικούς χρηματοοικονομικούς κόμβους όπως η Νέα Υόρκη ή η Σαγκάη.
Τα ομόλογα αυτά είχαν αστρονομική ζήτηση. Ξεπέρασε την προσφορά κατά 20 φορές, δείχνοντας ότι η αγορά είναι έτοιμη να στηρίξει την Κίνα σε αυτή την κίνηση. Γεγονός που ξεπερνά κατά πολύ τις τυπικές δημοπρασίες ομολόγων στις ΗΠΑ. Εκεί η ζήτηση είναι 2-3 φορές υψηλότερη από την προσφορά.
Τα κινεζικά ομόλογα τιμολογήθηκαν σχεδόν στην ίδια απόδοση με τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα(Treasuries), παρά την κατώτερη πιστοληπτική αξιολόγηση της Κίνας (A+ έναντι AAA των ΗΠΑ).
Η Κίνα φαίνεται να δοκιμάζει μια εναλλακτική στρατηγική για την αποδυνάμωση του δολαρίου:
Αντί να προωθεί τη δημιουργία κοινής νομισματικής πρωτοβουλίας μέσω των BRICS, η Κίνα χρησιμοποιεί το ίδιο το δολάριο.
Η έκδοση ομολόγων σε δολάρια μπορεί να δημιουργήσει ένα παράλληλο σύστημα ροών δολαρίων, όπου χώρες και θεσμοί να προτιμούν κινεζικά ομόλογα αντί για αμερικανικά.
Αναλυτές τονίζουν ότι αν αυτή η στρατηγική επαναληφθεί σε μεγαλύτερη κλίμακα, θα μπορούσε να δώσει στην Κίνα τη δυνατότητα να επηρεάζει τις παγκόσμιες αγορές δολαρίων.
Ταυτόχρονα θα ενισχύει την παγκόσμια θέση του κινεζικού γιουάν.
Υπάρχει η πεποίθηση ότι η Κίνα επιδιώκει να δημιουργήσει ένα παράλληλο σύστημα ροών δολαρίων, όπου μέρος των κεφαλαίων που συνήθως κατευθύνονται σε αμερικανικά ομόλογα θα στραφούν σε κινεζικά ομόλογα.
Αυτό θα μπορούσε να μειώσει την εξάρτηση της παγκόσμιας οικονομίας από το δολάριο και να ενισχύσει την επιρροή της Κίνας στις διεθνείς αγορές.
Παράλληλα, η Κίνα επενδύει μαζικά σε χρυσό ως στρατηγική διαφοροποίησης των αποθεμάτων της.
Το 2023, αγόρασε 735 τόνους χρυσού, φτάνοντας το σύνολο των αποθεμάτων της στις 2.264 τόνους.
Η αγορά χρυσού συνδέεται με την προσπάθεια μείωσης της έκθεσης στο δολάριο και ενίσχυσης της οικονομικής της ανεξαρτησίας.
Οι κινήσεις της Κίνας επηρέασαν την παγκόσμια αγορά, με τις τιμές του χρυσού να φτάνουν ιστορικά υψηλά επίπεδα τον Οκτώβριο του 2024.
Η Κίνα έχει μειώσει σταδιακά τις τοποθετήσεις της σε αμερικανικά κρατικά ομόλογα: Από 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2015, έχει περιορίσει την έκθεσή της σε 772 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η στρατηγική της βασίζεται σε σταδιακές πωλήσεις, ώστε να αποφύγει την αποσταθεροποίηση των αγορών.
Αν τα κράτη αρχίσουν να προτιμούν κινεζικά ομόλογα σε δολάρια, οι ΗΠΑ θα αντιμετωπίσουν δυσκολίες στη χρηματοδότηση του χρέους τους. Το αμερικανικό δημόσιο έλλειμμα βρίσκεται ήδη σε υψηλά επίπεδα, και η αύξηση του κόστους δανεισμού θα μπορούσε να προκαλέσει περαιτέρω πίεση.
Η κυριαρχία του δολαρίου βασίζεται στην εμπιστοσύνη και τη χρήση του ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα. Αν η Κίνα καταφέρει να ελέγξει μέρος των ροών δολαρίων, αυτό το πλεονέκτημα θα διαβρωθεί.
Η Κίνα «απειλεί»
Κάθε δολάριο που επενδύεται σε κινεζικά ομόλογα είναι ένα δολάριο λιγότερο για την αγορά αμερικανικών Treasuries. Αποτέλεσμα ο περιορισμός της δυνατότητας χρηματοδότησης του τεράστιου δημοσιονομικού ελλείμματος των ΗΠΑ.
Εάν η Κίνα καταφέρει να ελέγξει σημαντικό μέρος των ροών δολαρίων, το «εξωφρενικό πλεονέκτημα» (exorbitant privilege) που απολαμβάνουν οι ΗΠΑ ως εκδότες του παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος, θα μπορούσε να μειωθεί.
Οι επιλογές της Ουάσιγκτον για να ανακόψει αυτή την τάση είναι περιορισμένες. Κυρώσεις σε κράτη όπως η Σαουδική Αραβία ή αύξηση των επιτοκίων για την ενίσχυση των Treasuries θα μπορούσαν να έχουν σοβαρές οικονομικές συνέπειες για τις ΗΠΑ.
Πρακτικά, οι επιλογές των ΗΠΑ για να αντιδράσουν είναι περιορισμένες. Αντίδραση θα ήταν κυρώσεις κατά κρατών που αγοράζουν κινεζικά ομόλογα. Αυτό όμως θα μπορούσε να ενθαρρύνει περαιτέρω τη διαφοροποίηση. Θα μπορούσε να γίνει αύξηση των επιτοκίων από τη Fed, αλλά θα ανέβαζε το κόστος δανεισμού και θα έθετε σε κίνδυνο την οικονομία.
Οι κινήσεις της Κίνας έχουν στρατηγικό στόχο να στείλουν μήνυμα στην ηγεσία των ΗΠΑ. Ειδικά ενόψει της επιστροφής του Τραμπ. Θέλει ακόμη να δείξει ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει το δολάριο εναντίον των ΗΠΑ, δημιουργώντας ένα εναλλακτικό σύστημα.
Η αίσθηση πάντως είναι ότι η Κίνα δεν επιδιώκει να καταστρέψει το δολάριο άμεσα, αλλά χρησιμοποιεί το ίδιο το δολάριο για να περιορίσει την επιρροή του.
Αν αυτή η στρατηγική κλιμακωθεί, μπορεί να αναδιαμορφώσει το παγκόσμιο οικονομικό τοπίο. Ταυτόχρονα θα προσφέρει στην Κίνα περισσότερη γεωπολιτική και οικονομική αυτονομία.
Η στρατηγική της Κίνας να εκδώσει ομόλογα σε δολάρια και να επενδύσει σε χρυσό δείχνει τη μακροπρόθεσμη στόχευσή της για οικονομική ανεξαρτησία και γεωπολιτική επιρροή. Αν και οι κινήσεις αυτές είναι ακόμα περιορισμένες, έχουν τη δυνατότητα να αμφισβητήσουν την παγκόσμια κυριαρχία του δολαρίου και να επαναπροσδιορίσουν την ισορροπία δυνάμεων στις διεθνείς
