Στις 550 έφτασαν οι νέες διαγνώσεις HIV στη διάρκεια του 2024, παραμένοντας στα ίδια επίπεδα με την περασμένη χρονιά, αν και για περισσότερα από τα μισά περιστατικά, η διάγνωση ήρθε καθυστερημένα. Προσθέτοντας τις νέες διαγνώσεις του 2024, το σύνολο των περιστατικών που έχουν καταγραφεί στο Εθνικό Μητρώο HIV ανεβαίνει στα 21.199 περιστατικά HIV λοίμωξης.
Τα κυριότερα χαρακτηριστικά των νέων μολύνσεων αφορούν αύξηση 20% της μετάδοσης μέσω ενδοφλεβίων ουσιών, αύξηση των μολύνσεων σε ηλικίες μεταξύ 40-49 ετών, δύο κάθετες μεταδώσεις από μητέρα σε παιδί στη διάρκεια του τοκετού σε χώρα του εξωτερικού και αύξηση των περιστατικών στα οποία είναι άγνωστος ο τρόπος μετάδοσης.
Η φετινή παγκόσμια ημέρα κατά του HIV/AIDS είναι αφιερωμένη στα δικαιώματα των ασθενών, καθώς το κεντρικό μήνυμα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) είναι «Take the rights path» – Πάρε τον δρόμο των δικαιωμάτων.
Ο ΕΟΔΥ παρουσιάζοντας τα νεότερα επιδημιολογικά δεδομένα για τη νόσο, επεσήμανε τους στόχους του ΠΟΥ σύμφωνα με τους οποίους, «με τα ανθρώπινα δικαιώματα στο επίκεντρο και τις κοινότητες να διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο, μπορούμε να επιτύχουμε τον τερματισμό του AIDS έως το 2030. Η αποδοχή, ο σεβασμός και η φροντίδα αποτελούν θεμελιώδεις αξίες για την προστασία της δημόσιας υγείας και την αποτελεσματική αντιμετώπιση από τον HIV».
Φέτος, σημειώθηκε μεγαλύτερη αύξηση του ποσοστού των περιστατικών ηλικίας 40-49 ετών
Ο ιός HIV (μπλε) αναπαράγεται σε προσβεβλημένα Τ κύτταρα (κόκκινα). Φωτό από το ερευνητικό εργαστήριο του NIAID στο Maryland των ΗΠΑ
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, από το σύνολο των 21.199 περιστατικών, τα 4.746 έχουν εμφανίσει AIDS και 3.574 έχουν αποβιώσει.
Στη διάρκεια του 2024, αντιρετροϊκή θεραπεία έλαβαν 11.329 άτομα με HIV λοίμωξη.
Οι νέες διαγνώσεις HIV αντιστοιχούν σε 5,3 περιστατικά ανά 100.000 πληθυσμού, με συνηθέστερη ηλικιακή ομάδα τα 30-39 έτη καθόλη τη διάρκεια της τελευταίας 15ετίας. Ακολουθούν οι ομάδες των 40-49 και των 50 ετών και πλέον.
Τα τελευταία έτη παρατηρείται αύξηση του ποσοστού των νέων διαγνώσεων ηλικίας άνω των 50 ετών, οι οποίες πέρυσι ξεπέρασαν τις νέες διαγνώσεις της ηλικιακής ομάδας 40-49 ετών που διαχρονικά υπερτερούσαν αριθμητικά.
Ωστόσο φέτος, σημειώθηκε μεγαλύτερη αύξηση του ποσοστού των περιστατικών ηλικίας 40-49 ετών, μικρή αύξηση σε αυτό των 30-39 και ελάττωση του ποσοστού των περιστατικών της ηλικιακής ομάδας 50 ετών και πλέον.
Στα νέα περιστατικά, παρατηρήθηκε αύξηση 20% στη μόλυνση από χρήση ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών, αν και συχνότερος τρόπος μόλυνσης παραμένει η σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις. Το 30,5% των νέων διαγνώσεων αφορά σεξουαλική επαφή μεταξύ ανδρών και το 16,4% ετεροφυλοφιλική σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις.
Όσο για τις περιπτώσεις άγνωστου τρόπου μόλυνσης, το ποσοστό παραμένει αυξημένο, αφορά το 37,4% των νέων διαγνώσεων, όταν διαχρονικά, το ποσοστό των νέων περιστατικών με ακαθόριστο τρόπο μόλυνσης δεν ξεπερνά συνήθως το 21%. Το γεγονός αυτό δυσχεραίνει την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων αναφορικά με την κατανομή του τρόπου μόλυνσης στις νέες διαγνώσεις.
Όσον αφορά στη χώρα προέλευσης, 4 στα 10 περιστατικά γνωστής εθνικότητας (36,5%) που διαγνώστηκαν στη χώρα μας φέτος, αφορούσαν αλλοδαπούς. Το ποσοστό αυτό τείνει να σταθεροποιείται την τελευταία πενταετία μεταξύ 30% το 2021 – 41% το 2020.
Σε ότι αφορά τα περιστατικά κάθετης μετάδοσης, αφορούσαν δύο άτομα ηλικίας 15 και 22 ετών, τα οποία είχαν μολυνθεί κατά τη γέννησή τους σε χώρα του εξωτερικού.
Περισσότερα από τα μισά περιστατικά (55%) που καταγράφηκαν το πρώτο δεκάμηνο του 2024, διαγνώστηκαν καθυστερημένα.
Τα υψηλότερα ποσοστά καθυστερημένης διάγνωσης σημειώθηκαν στα ετεροφυλόφιλα άτομα (62,5%) και στους χρήστες ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών (66,7%), στα άτομα ηλικίας 40-49 και 50 ετών και πλέον (60,3% και 68,6%, αντίστοιχα), και τα χαμηλότερα στους άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες (41,9%) και στα άτομα ηλικίας 25-29 ετών (41,9%).
Εκδηλώσεις
Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), ενόψει της 1ης Δεκεμβρίου, θα υλοποιήσει τις κάτωθι δράσεις:
Στην Αττική:
- Σάββατο 30 Νοεμβρίου και Κυριακή 1 Δεκεμβρίου 2024 στις 5-10 μ.μ. στο Γκάζι (έξω από τη στάση μετρό Κεραμεικός), θα τοποθετηθεί Κινητή Μονάδα Εξέτασης του ΕΟΔΥ, όπου κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό θα διενεργεί δωρεάν ανώνυμους ελέγχους για τον HIV, τις Ηπατίτιδες B και C και τη Σύφιλη με τη μέθοδο της ταχείας δοκιμασίας (rapid test), με συμβουλευτική πριν και μετά το τεστ, με σκοπό τόσο την έγκαιρη διάγνωση, όσο και την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του πληθυσμού.
- Τρίτη 3 Δεκεμβρίου 2024, 9 π.μ. – 2 μ.μ. στο Κέντρο Υγείας Μοσχάτου ενημερωτική δράση, σε συνεργασία με το Γραφείο Συμβουλευτικής και Εξέτασης για τη Σεξουαλική Υγεία Πειραιά, με σκοπό την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τον HIV και τα ΣΜΝ, τους τρόπους μετάδοσης, πρόληψης και εξέτασης. Παράλληλα, στον ίδιο χώρο θα διενεργούνται και ανιχνευτικά τεστ από το προσωπικό του Γραφείου Συμβουλευτικής και Εξέτασης για τη Σεξουαλική Υγεία – Πειραιά.
- Τετάρτη 4 Δεκεμβρίου 2024, σε συνεργασία με το Δήμο Αθηναίων, θα υλοποιηθούν 10 π.μ. – 2 μ.μ., στο αμφιθέατρο Αντωνιάδου του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΟΠΑ), διαδοχικές ομιλίες με θέμα την «Πρόληψη του HIV και των ΣΜΝ» για τους φοιτητές και παράλληλα θα εκτελούνται rapid test έξω από το αμφιθέατρο, στο φουαγιέ.
- Παρασκευή, 6 Δεκεμβρίου 2024, 5-9 μ.μ. πλησίον της Κεντρικής Πλατείας Χαλανδρίου, ομάδα ενημέρωσης με ειδικά διαμορφωμένο stand του ΕΟΔΥ θα συμμετάσχει σε δράση του Δήμου Χαλανδρίου, για την ευαισθητοποίηση και την ενημέρωση του κοινού τόσο σε θέματα πρόληψης, όσο και για τις υπηρεσίες του Οργανισμού, με διανομή έντυπου ενημερωτικού υλικού και προφυλακτικών.
Στη Βόρεια Ελλάδα:
- Το Γραφείο Συμβουλευτικής και Εξέτασης για τη Σεξουαλική Υγεία του ΕΟΔΥ στη Θεσσαλονίκη, σε συνεργασία με το Τμήμα Παρεμβάσεων στην Κοινότητα για τον HIV /AIDS, πρόκειται να υλοποιήσει έξι δράσεις ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και εξέτασης γενικού πληθυσμού.
- Κινητή Μονάδα θα πραγματοποιεί δωρεάν και ανώνυμους ελέγχους με τη μέθοδο της ταχείας δοκιμασίας (rapid test) για τον HIV, τις ηπατίτιδες Β και C και τη σύφιλη, με την σχετική συμβουλευτική διαδικασία. Παράλληλα, το εξειδικευμένο προσωπικό του ΕΟΔΥ θα παρέχει στους πολίτες ολοκληρωμένη ενημέρωση για θέματα πρόληψης, για τους τρόπους μετάδοσης και για τα σταθερά σημεία εξέτασης για HIV, HBV/HCV, γονόρροια, χλαμύδια και σύφιλη (Γραφεία Συμβουλευτικής και Εξέτασης για τη Σεξουαλική Υγεία). Επιπλέον, θα διανέμεται έντυπο ενημερωτικό υλικό του ΕΟΔΥ για τον HIV και τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.
Οι δράσεις θα πραγματοποιηθούν:
- Πέμπτη 28 Νοεμβρίου 2024, 9 π.μ. – 2 μ.μ. στο Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος, στην έδρα του στη Θεσσαλονίκη (Σίνδο).
- Παρασκευή 29 Νοεμβρίου 2024, 4-8 μ.μ. και Σάββατο 30 Νοεμβρίου 2024, 10 π.μ. – 4 μ.μ. στην παραλία της Θεσσαλονίκης, μπροστά από το γλυπτό Ομπρέλες του Γιώργου Ζογγολόπουλου.
- Κυριακή 1η Δεκεμβρίου 2024, 10 π.μ.- 2μ.μ. στην Πλατεία Λαγκαδά (Δήμος Λαγκαδά).
- Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου 2024, 10 π.μ.- 2μ.μ. στο Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος στην έδρα του στις Σέρρες.
Οι δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τη λοίμωξη HIV/AIDS και τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα θα συνεχιστούν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, με επίκεντρο τα Γραφεία Σεξουαλικής Υγείας του ΕΟΔΥ και με ιδιαίτερη έμφαση στην εξάλειψη του στίγματος και των διακρίσεων, την προαγωγή της ισότητας και τη συμπερίληψη στην υγειονομική φροντίδα.
