Αντιμέτωπη με τον κίνδυνο μίας νέας κρίσης χρέους βρίσκεται η ευρωζώνη, αν δεν λάβει άμεσα μέτρα προκειμένου να τονώσει την ανάπτυξη, να μειώσει το δημόσιο χρέος και να διορθώσει την «πολιτική αβεβαιότητα», προειδοποίησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Τα θεμελιώδη δημοσιονομικά μεγέθη παραμένουν αδύναμα σε ορισμένες χώρες της ζώνης του ευρώ
Στην ετήσια Επισκόπηση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη, η ΕΚΤ έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για μια πιθανή επιστροφή των «ανησυχιών της αγοράς για τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους».
Επισήμανε τα «αυξημένα επίπεδα χρέους και τα υψηλά δημοσιονομικά ελλείμματα», καθώς και τη χλιαρή ανάπτυξη και τις αβεβαιότητες που προκαλούνται από τα πρόσφατα «εκλογικά αποτελέσματα σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, ιδίως στη Γαλλία».
Οι διαφορές μεταξύ γαλλικών και γερμανικών 10ετών κρατικών ομολόγων – βασικός δείκτης ανησυχίας των επενδυτών – αυξήθηκαν αυτό το μήνα στις 0,77 ποσοστιαίες μονάδες, κοντά στο υψηλό 12 ετών που καταγράφηκε πριν από τις έκτακτες γαλλικές εκλογές το περασμένο καλοκαίρι.
«Οι αντίστροφοι άνεμοι προς την οικονομική ανάπτυξη από παράγοντες όπως η χαμηλή παραγωγικότητα καθιστούν τα αυξημένα επίπεδα χρέους και τα δημοσιονομικά ελλείμματα πιο πιθανό να αναζωπυρώσουν ανησυχίες για τη βιωσιμότητα του χρέους», προειδοποίησε την Τετάρτη η ΕΚΤ.
Ελληνικές… μνήμες και ΕΚΤ
Οι Financial Times υπενθυμίζουν ότι πριν από περισσότερο από μια δεκαετία, η Ελλάδα απέφυγε τη χρεοκοπία, αφού οι ανησυχίες για τη χρηματοπιστωτική της σταθερότητα πυροδότησαν μεγάλη αναταραχή στην αγορά για το κοινό νόμισμα. Η κατάσταση εξομαλύνθηκε μόνο όταν ο τότε πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι δεσμεύτηκε να κάνει «ό,τι χρειάζεται» για να αποτρέψει την κατάρρευση της νομισματικής ζώνης.
Η ΕΚΤ δήλωσε την Τετάρτη ότι τα ασφάλιστρα του κρατικού πιστωτικού κινδύνου θα μπορούσαν να ανέβουν ακόμα υψηλότερα, καταδεικνύοντας τα «αδύναμα» θεμελιώδη μεγέθη σε πολλά κράτη μέλη, αλλά και το κρατικό χρέος που λήγει.
Πρόσθεσε ότι ο συνδυασμός χαμηλής ανάπτυξης και υψηλού δημόσιου χρέους στο νομισματικό μπλοκ των 20 χωρών θα μπορούσε να καταστήσει πιο δύσκολο για τις κυβερνήσεις να πληρώσουν για υψηλότερες αμυντικές ανάγκες και επενδύσεις για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Η ΕΚΤ προειδοποίησε επίσης ότι οι αγορές μετοχών και ομολόγων εκτίθενται σε αυξανόμενους κινδύνους «απότομων προσαρμογών», επισημαίνοντας «υψηλές αποτιμήσεις και συγκέντρωση κινδύνου» που είχαν ήδη οδηγήσει σε «αρκετές έντονες αλλά βραχύβιες εκρήξεις της αστάθειας».
Ανέφερε επίσης, ότι σε μια πιθανή οικονομική ύφεση, θα μπορούσαν επίσης να πληγούν οι τραπεζικοί ισολογισμοί, καθώς καταναλωτές και εταιρείες στην ευρωζώνη ήδη επηρεάζονται από τα υψηλότερα επιτόκια.
Η απειλή υψηλότερων απωλειών σε εμπορικά ακίνητα «θα μπορούσε να είναι σημαντική για μεμονωμένες τράπεζες και επενδυτικά κεφάλαια», πρόσθεσε η ΕΚΤ.
Οι προειδοποιήσεις της ΕΚΤ
- Η οικονομική ανάπτυξη παραμένει εύθραυστη, ενώ οι ανησυχίες για τις προοπτικές του παγκόσμιου εμπορίου προσθέτουν στη γεωπολιτική και πολιτική αβεβαιότητα.
- Οι υψηλές αποτιμήσεις και η συγκέντρωση κινδύνου καθιστούν τις αγορές πιο επιρρεπείς σε ξαφνικές διορθώσεις.
- Η αβεβαιότητα πολιτικής, τα αδύναμα δημοσιονομικά μεγέθη σε ορισμένες χώρες και η υποτονική δυνητική ανάπτυξη εγείρουν ανησυχίες για τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους.
- Οι ευπάθειες πιστωτικού κινδύνου σε ορισμένα νοικοκυριά και επιχειρήσεις της ζώνης του ευρώ θα μπορούσαν να επιβαρύνουν την ποιότητα των περιουσιακών στοιχείων για τις τράπεζες και τους μη τραπεζικούς χρηματοπιστωτικούς διαμεσολαβητές, εάν επιβεβαιωθούν οι καθοδικοί κίνδυνοι για την ανάπτυξη.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) βλέπει αυξημένα τρωτά σημεία χρηματοπιστωτικής σταθερότητας σε ένα ασταθές περιβάλλον. Οι κίνδυνοι για την οικονομική ανάπτυξη της ζώνης του ευρώ έχουν μετατοπιστεί προς τα κάτω, καθώς ο πληθωρισμός πλησιάζει το 2%, ενώ οι χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν βιώσει αρκετές έντονες αλλά βραχύβιες εκρήξεις της αστάθειας τους τελευταίους μήνες. «Οι προοπτικές για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα θολώνουν από την αυξημένη μακροοικονομική και γεωπολιτική αβεβαιότητα μαζί με την αυξανόμενη αβεβαιότητα της εμπορικής πολιτικής», σχολίασε ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ Λουίς ντε Γκίντος.
Ενώ και οι χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν αποδειχθεί ανθεκτικές μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει χώρος για εφησυχασμό. Οι υποκείμενες ευπάθειες καθιστούν τις αγορές μετοχών και εταιρικών πιστώσεων επιρρεπείς σε περαιτέρω αστάθεια. Οι υψηλές αποτιμήσεις και η συγκέντρωση κινδύνου, ειδικά στις αγορές μετοχών, αυξάνουν τις πιθανότητες απότομων προσαρμογών. Σε περίπτωση που επέλθει δυσμενής δυναμική, οι μη τράπεζες θα μπορούσαν να ενισχύσουν τις πιέσεις στην αγορά λόγω των αδυναμιών ρευστότητάς τους, σε ορισμένες περιπτώσεις σε συνδυασμό με υψηλή μόχλευση και συγκεντρωτικά ανοίγματα.
Η ανησυχία για χρέος
Παρά τη μείωση του λόγου του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ μετά την άνοδο κατά τη διάρκεια της πανδημίας, τα θεμελιώδη δημοσιονομικά μεγέθη παραμένουν αδύναμα σε ορισμένες χώρες της ζώνης του ευρώ. Το κόστος εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται καθώς το χρέος που λήγει μεταβάλλεται με τα επιτόκια που είναι υψηλότερα από αυτά του ανεξόφλητου χρέους. Τα αυξημένα επίπεδα χρέους και τα υψηλά δημοσιονομικά ελλείμματα, σε συνδυασμό με το αδύναμο μακροπρόθεσμο αναπτυξιακό δυναμικό και την αβεβαιότητα πολιτικής, αυξάνουν τον κίνδυνο δημοσιονομικής διολίσθησης .
Το υψηλό κόστος δανεισμού και οι αδύναμες προοπτικές ανάπτυξης συνεχίζουν να επιβαρύνουν τους εταιρικούς ισολογισμούς, με τις εταιρείες της ζώνης του ευρώ να αναφέρουν μείωση των κερδών τους λόγω των υψηλών πληρωμών τόκων. Οι προοπτικές για τις αγορές ακινήτων είναι μικτές, με τις τιμές των οικιστικών ακινήτων να σταθεροποιούνται, ενώ οι αγορές εμπορικών ακινήτων εξακολουθούν να είναι πιεσμένες λόγω των προκλήσεων που θέτει η εξ αποστάσεως εργασία και το ηλεκτρονικό εμπόριο. Τα νοικοκυριά, αντίθετα, επωφελούνται από μια ισχυρή αγορά εργασίας και έχουν ενισχύσει την ανθεκτικότητά τους αυξάνοντας τις αποταμιεύσεις και μειώνοντας το χρέος.
Πηγή: ΟΤ
