Ένας αντισυμβατικός πολιτικός και πρωτοπόρος της κοινωνίας των πολιτών, ο πρώην δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης, έφυγε από τη ζωή το Σάββατο (9/11), βυθίζοντας στη θλίψη την πόλη του και ολόκληρη την Ελλάδα.
Ακόμη και οι επικριτές των συχνά αιρετικών θέσεών του, κατά βάθος, ένιωθαν σεβασμό για τον Μπουτάρη, μία αναμφίβολα εμβληματική προσωπικότητα για τη χώρα μας.
Ο Μπουτάρης υπήρξε συνεχιστής της οικογενειακής παράδοσης στην οινοποιία, ωστόσο, δημιούργησε τη δική του πετυχένη επιχείρηση και ήταν ο εμπνευστής των «δρόμων του κρασιού», συμβάλλοντας στην άνοδο του κλάδου της ελληνικής οινοπαραγωγής.
Υπήρξε ανέκαθεν ενεργός πολίτης και δεν δίσταζε ποτέ να μιλά για τον προσωπικό αγώνα, που έδωσε και κέρδισε, για την απεξάρτησή του από το αλκοόλ, ζητώντας μάλιστα τη στήριξη της Πολιτείας προς τους τοξικοεξαρτημένους.
Ήταν αρωγός στην προσπάθεια ίδρυσης του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, βασικός χρηματοδότης της μπασκετικής αυτοκρατορίας του Άρη των Γκάλη και Γιαννάκη, ιδρυτής της Μη Κυβερνητικής οργάνωσης «Αρκτούρος» για την προστασία της αρκούδας.
«Όταν σώζεις την κορυφή της τροφικής αλυσίδας, προστατεύεις ολόκληρο το οικοσύστημα», συνήθιζε να λέει χαρακτηριστικά.
Το 2020 κυκλοφόρησε η αυτοβιογραφία του «Εξήντα χρόνια τρύγος», όπου ιστορείται η ταραχώδης ζωή του και κυρίως η ενασχόλησή του οινοποιού κυρ Γιάννη με το αμπέλι και το κρασί.
Από την «Ένωση Πολιτών Θεσσαλονίκης» στο Δήμο Θεσσαλονίκης
«Θα σταματήσω να είμαι ενεργός πολίτης όταν με πάνε τέσσερις», δήλωσε ο Γιάννης Μπουτάρης, στις αρχές του 2024, μιλώντας στην ΕΡΤ3.
Τόνισε, μάλιστα, πως δεν ανήκει σε κανένα κόμμα, καθώς, όπως έλεγε: «Είμαι αυτός που είμαι, σε ό,τι είναι σοβαρό βγάζω το καπέλο!».
Το 1992, ίδρυσε την «Ένωση Πολιτών Θεσσαλονίκης» και το 2002 εξελέγη για πρώτη φορά δημοτικός σύμβουλος. με τον συνδυασμό «Θεσσαλονίκη Τώρα».
Για την Θεσσαλονίκη πάντα καμάρωνε: «Είναι από τις πιο παλιές πόλεις της Ελλάδας, η ιστορία της και η πολυπολιτισμικότητά της, με τους Εβραίους που έφυγαν από την Ισπανία και τους Τούρκους που ζούσαν εδώ, είναι ο θησαυρός της».
Εξάλλου, από άλλους επαινέθηκε και από κάποιους κατηγορήθηκε όταν, κατά τις προγραμματικές του δηλώσεις το 2010, πριν εκλεγεί για πρώτη φορά δήμαρχος Θεσσαλονίκης, ο Μπουτάρης ανέπτυξε τα σχέδιά του τόσο για τη δημιουργία αποτεφρωτηρίου νεκρών, όσο και διαφόρων μνημείων αφιερωμένων στην εβραϊκή κοινότητα της πόλης και την «επανάσταση των Νεότουρκων», υποστηρίζοντας ότι αυτά θα προσελκύσουν στην πόλη Εβραίους και Τούρκους τουρίστες, οι οποίοι «θα έρθουν με σκοπό να επισκεφτούν τα πατρογονικά τους εδάφη».
Αρκεί να σημειωθεί πως, μετά τις συστηματικές του προσπάθειες για προσέλκυση τουριστών στην Θεσσαλονίκη με όχημα το πολυπολιτισμικό παρελθόν της, οι επισκέπτες της πόλης από το Ισραήλ αυξήθηκαν κατά 358% και από την Τουρκία κατά 226% κατά την περίοδο 2010-2013.
Το 2014 ήταν και πάλι νικητής των εκλογών για το δήμο Θεσσαλονίκης. Κατά τη διάρκεια της δεύτερης θητείας του, ο δήμος συνεργάστηκε με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, ενώ ανακοίνωσε και μία νέα πρωτοβουλία για την αναζήτηση εργασίας προσφύγων, που βρίσκονται προσωρινά στα Διαβατά.
Οι συγκρούσεις και τα κρασιά
Ο Μπουτάρης εξελέγη δήμαρχος στην καρδιά της οικονομικής κρίσης που ταλάνιζε τη χώρα και για εννέα χρόνια υπηρέτησε την Θεσσαλονίκη εργαζόμενος με πάθος για την εξωστρέφεια της πόλης.
Παράλληλα, δεν δίσταζε να τοποθετείται ξεκάθαρα σε ζητήματα που ξεπερνούσαν το πλαίσιο της τοπικής αυτοδιοίκησης, όπως η παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ το καλοκαίρι του 2015 ή η Συμφωνία των Πρεσπών το 2018.
Η θητεία του σημαδεύτηκε από την άγρια επίθεση που δέχθηκε στις 19 Μαΐου του 2018 έξω από το Λευκό Πύργο, σε εκδήλωση μνήμης για τη Γενοκτονία των Ποντίων.
Σε συνεντεύξεις του στο ΑΠΕ – ΜΠΕ, είχε απαντήσει στο ερώτημα εάν η επίθεση που δέχτηκε τότε, τον επηρέασε τόσο ώστε να αποσυρθεί από την αυτοδιοίκηση, καθώς ύστερα από 9 χρόνια ως δήμαρχος πήρε την απόφαση και ανακοίνωσε, τον Νοέμβριο του 2018, ότι δεν θα είναι υποψήφιος στις εκλογές του 2019.
«Καθόλου. Ίσα-ίσα το περιστατικό αυτό με πείσμωσε. Με έκανε να σκεφτώ πώς θα μπορέσω από τη θέση που βρίσκομαι να εκθέσω αυτούς τους αλήτες. Δεν με τρόμαξε καθόλου», είχε δηλώσει.
Ως δήμαρχος Θεσσαλονίκης, ο Γιάννης Μπουτάρης συγκρούστηκε μετωπικά με στερεότυπα και προκαταλήψεις. Εργάστηκε με σθένος για τη διατήρηση της μνήμης των Εβραίων Θεσσαλονικέων που χάθηκαν στο Ολοκαύτωμα, ενώ επί των ημερών του πραγματοποιήθηκε το πρώτο Gay pride στη Θεσσαλονίκη με τον ίδιο επικεφαλής της πομπής.
Ωστόσο, πίστευε ότι το πιο σημαντικό του επίτευγμα ήταν οι ενέργειες που έκανε για τα κρασιά της Ελλάδας και το οινοποιείο του Κυρ-Γιάννη στο Αμύνταιο.
«Στα κρασιά μεγάλωσα, αρχικά στη Νάουσα και μετά στο Αμύνταιο. Σήμερα έχουμε πάνω από 1.500 οινοποιεία στην Ελλάδα που βγάζουν εξαιρετικά κρασιά, ενώ όσο περνάει ο καιρός γίνονται ακόμη καλύτερα», δήλωνε με υπερηφάνεια.