Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, δείχνει ότι η παραοικονομία έφτασε στα ύψη κατά την περίοδο της κρίσης. Σε εκδήλωση για το παρόν και το μέλλον της αποταμίευσης στη χώρα, ο Γιάννης Στουρνάρας ανέφερε ότι η παραοικονομία διογκώθηκε σημαντικά κατά την περίοδο της κρίσης, από 15% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο το 2000 – 2009 σε 26% του ΑΕΠ το 2015.
Από την άλλη πλευρά, η αποταμίευση των νοικοκυριών σημείωσε κατακόρυφη πτώση. Μάλιστα από το 9% του διαθέσιμου εισοδήματος που βρισκόταν το 2009, έφτασε στο, σε αρνητική αποταμίευση, -4% του διαθέσιμου εισοδήματος το 2022. Αντίθετα, στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) η αποταμίευση των νοικοκυριών έχει σταθεροποιηθεί σε περίπου 13% του διαθέσιμου εισοδήματος από το 2011 και έπειτα.
Μείωση των αποταμιεύσεων των νοικοκυριών
Ακόμη, σύμφωνα με την έκθεση της τράπεζας, οι χρηματοοικονομικές επενδύσεις των νοικοκυριών (σε καταθέσεις, μετρητά, μετοχές, ομόλογα και άλλα επενδυτικά προϊόντα) μειώθηκαν από 22 δισεκ. ευρώ ετησίως κατά μέσο όρο την περίοδο 2007 – 2009 σε 6,3 δισεκ. ευρώ ετησίως κατά μέσο όρο την περίοδο 2012 – 2019.
Μάλιστα, τα στοιχεία δείχνουν ότι, λόγω της οικονομικής και πολιτικής αβεβαιότητας, με τη μείωση των χρηματοοικονομικών επενδύσεων τα νοικοκυριά έστρεψαν τις αποταμιεύσεις τους στο εξωτερικό.
Προτάσεις Στουρνάρα για αύξηση των αποταμιεύσεων
Όπως υπογράμμισε ο κ. Στουρνάρας, η Ελλάδα θα πρέπει να εφαρμόσει πολιτικές ενίσχυσης της εθνικής αποταμίευσης (κατά περίπου 9 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ), προκειμένου να διατηρήσει τόσο την εξωτερική όσο και τη δημοσιονομική βιωσιμότητα και να καλύψει το σημαντικό επενδυτικό κενό.
Σε κάθε περίπτωση όπως είπε, δεδομένου του σημαντικού μεριδίου της αποταμίευσης των νοικοκυριών στις εθνικές αποταμιεύσεις και της σημαντικής απόκλισης από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, θα πρέπει κυρίως να ληφθούν μέτρα ενίσχυσης της αποταμίευσης των νοικοκυριών και του ιδιωτικού τομέα εν γένει.
Όπως υποστήριξε ο διοικητής της ΤτΕ η δημιουργία του πέμπτου τραπεζικού πυλώνα, θα οδηγήσει σε αύξηση των επιτοκίων καταθέσεων προθεσμίας ενθαρρύνοντας τις αποταμιεύσεις των νοικοκυριών.
