Στις κάλπες των δημοτικών εκλογών προσέρχονται από το πρωί περίπου 61,5 εκατομμύρια Τούρκοι ψηφοφόροι για να εκλέξουν 1.393 δημάρχους και χιλιάδες μέλη δημοτικών συμβουλίων καθώς και τοπικούς άρχοντες δημοτικών διαμερισμάτων και χωριών.
Όμως το ενδιαφέρον της σημερινής αναμέτρησης στρέφεται στη μάχη της Κωνσταντινούπολης. Συνολικά 52 υποψήφιοι θα διεκδικήσουν τη δημαρχία της πόλης, ωστόσο είναι δεδομένο το ντέρμπι του εκλεκτού του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, Μουράτ Κουρούμ, κόντρα στον Εκρέμ Ιμάμογλου, ο οποίος διεκδικεί την επανεκλογή του.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Ο Μουράτ Κουρούμ διετέλεσε υπουργός Περιβάλλοντος και Αστικοποίησης την περίοδο 2018 – 2023 και γι’ αυτό πιστώνεται το πρόγραμμα της ταχείας ανοικοδόμησης των περιοχών, που επλήγησαν από τους σεισμούς της 6ης Φεβρουαρίου 2023, στην ανατολική Τουρκία. Η εμπειρία του στην ανοικοδόμηση αστικών περιοχών και σε προγράμματα αστικής ανάπλασης που εφάρμοσε το προηγούμενο διάστημα η κυβέρνηση προβλέπεται ότι θα αποτελέσουν το συγκριτικό πλεονέκτημα που θα προβάλλει το κυβερνών AKP (Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης) για τη θωράκιση της Κωνσταντινούπολης, έναντι του μεγάλου σεισμού που προβλέπουν οι σεισμολόγοι.
Ο Εκρέμ Ιμάμογλου φιγουράρει εδώ και μερικά χρόνια ως το απόλυτο φαβορί για την ηγεσία του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), αλλά και για την προεδρία της Τουρκίας.
Σύμφωνα με την τελευταία μέτρηση της MetroPOLL, ο νυν δήμαρχος Εκρέμ Ιμάμογλου προηγείται με 39,2% έναντι του Μουράτ Κουρούμ που συγκεντρώνει 30,4 %. Όταν κατανέμονται οι αναποφάσιστοι, ο Ιμάμογλου συγκεντρώνει 49% και ο Κουρούμ 37%, ενώ το ποσοστό των αναποφάσιστων, δηλαδή όσων δεν απαντούν ή επιλέγουν ψήφο διαμαρτυρίας ανέρχεται σε 18,1 %.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Εν τω μεταξύ σε ανάλυσή του το Politico εξηγεί τους λόγους που η εκλογή δημάρχου στην Κωνσταντινούπολη αποτελεί κομβικό σημείο για το μέλλον ολόκληρης της Τουρκίας.
Όπως αναφέρει, «μετά τη σημαντική περσινή εκλογική του νίκη ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατέστησε σαφές, ότι το κέντρο οικονομικής και πολιτικής ισχύος της Τουρκίας ήταν ο επόμενος στόχος στο “στόχαστρό” του.”Είμαστε έτοιμοι να κερδίσουμε ξανά την Κωνσταντινούπολη;” ρώτησε το κοινό του ο Τούρκος ηγέτης, καθώς γιόρταζε τον θρίαμβό του στην προεδρική κούρσα της χώρας τον Μάιο του 2023. “Ξεκινήσαμε με την Κωνσταντινούπολη, θα συνεχίσουμε με την Κωνσταντινούπολη”. Η περσινή προεδρική αναμέτρηση ήταν καταστροφική για την κοσμική αντιπολίτευση της Τουρκίας, η οποία θεωρούσε τις εκλογές ως την καλύτερη ευκαιρία να απομακρύνει τον Ερντογάν από τότε που ανέλαβε την εξουσία το 2003. Οι εκλογές αυτής της Κυριακής στην Κωνσταντινούπολη, οι οποίες πραγματοποιούνται την ίδια μέρα με τις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές σε ολόκληρη την Τουρκία, είναι μια περίπτωση “όλα ή τίποτα”.».
Η ανάλυση του Politico συνεχίζει:
Εάν ο χρισμένος υποψήφιος του Ερντογάν αρπάξει πίσω τη σημαντικότερη μητρόπολη της χώρας, όπου ο ίδιος ο πρόεδρος δημιούργησε το όνομά του, θα εξαλείψει το εναπομείναν προπύργιο της αντιπολίτευσης έναντι της εξουσίας του. Αλλά εάν ο αντιπολιτευόμενος δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης κρατήσει και διατηρήσει τον έλεγχο της πόλης, η οποία αντιπροσωπεύει το 18% του πληθυσμού της Τουρκίας και το ένα τρίτο της οικονομίας της, θα μπορούσε να του προσφέρει ένα σκαλοπάτι για την εξουσία. Σύμφωνα με τις συχνά αναξιόπιστες δημοσκοπήσεις της Τουρκίας, η κούρσα φαίνεται να είναι κοντά.
Πρόσφατες έρευνες δίνουν στο αντιπολιτευόμενο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα ένα προβάδισμα που κυμαίνεται από εννέα μονάδες έως λιγότερο από μία μονάδα. Μια άλλη έρευνα έδωσε ένα οριακό πλεονέκτημα μιας μονάδας στο ισλαμιστικό AKP του Ερντογάν. Το διακύβευμα, τόσο πρακτικό όσο και συμβολικό, δύσκολα θα μπορούσε να είναι υψηλότερο για τους πολιτικούς που αγωνίζονται για το μέλλον της Τουρκίας. Οι εκλογές θα κρίνουν εάν ο Ερντογάν θα εμβαθύνει και θα εδραιώσει την αυταρχική και ισλαμιστική διακυβέρνησή του ή εάν εξακολουθεί να υπάρχει ένας εναλλακτικός δρόμος.
Για τη Σελίν Νασί, συνεργάτιδα του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτο του London School of Economics, «η Κωνσταντινούπολη δεν είναι μόνο ο εμπορικός και οικονομικός κόμβος της Τουρκίας, αλλά και η πολιτιστική και πνευματική καρδιά της χώρας… ένας μικρόκοσμος της Τουρκίας». Ως αποτέλεσμα, είπε, «η νίκη στην Κωνσταντινούπολη είναι σα να κερδίζεις την Τουρκία», εν μέρει λόγω της οικονομικής επιρροής που συνοδεύει τον έλεγχο του προϋπολογισμού της πόλης και εν μέρει λόγω της «βαθιάς συμβολικής σημασίας» της για τον ίδιο τον Ερντογάν, ο οποίος ξεκίνησε το καριέρας με νίκη-έκπληξη στις δημαρχιακές εκλογές της πόλης πριν από ακριβώς 30 χρόνια.
Αυτοί οι δεσμοί είναι μεταξύ των λόγων που ο Ερντογάν έμεινε τόσο έκπληκτος από τον θρίαμβο στην τελευταία αναμέτρηση για τη δημαρχία του υποψηφίου του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος Εκρέμ Ιμάμογλου, ενός πολιτικού της αντιπολίτευσης που, για κάποιους, έχει μια ποιότητα «σούπερ σταρ» στην τουρκική πολιτική. Πράγματι, ήταν τόσο σοκαρισμένο το ΑΚΡ με τη νίκη σοκ του Ιμάμογλου στην Κωνσταντινούπολη το 2019 που σχεδίασε μια επανάληψη των εκλογών, αλλά έχασε καθαρά. Παραμένει μια από τις πιο άδοξες ήττες του κυβερνώντος κόμματος μέχρι σήμερα. Πέντε χρόνια μετά, ο Ερντογάν προσπαθεί να «τελειώσει» τον νεότερο αντίπαλό του και μαζί του την διασπασμένη αντιπολίτευση της Τουρκίας.
«Εάν ηττηθεί ο Ιμάμογλου, η κοσμική αντιπολίτευση δεν θα μπορέσει να συγκεντρώσει τις δυνάμεις της, θα είναι σε πλήρη σύγχυση και ανίκανη να αμφισβητήσει το σημερινό κυβερνητικό μπλοκ και την εδραίωση ενός ολοένα πιο εξισλαμιστικού και αυταρχικού συστήματος», δήλωσε ο Σολί Οζέλ, ανώτερος πολιτικός αναλυτής στο Πανεπιστήμιο Καντίρ Χας στην Κωνσταντινούπολη.
Ο Οζέλ προέβλεψε ότι μπορεί να χρειαστεί μια δεκαετία για να συνέλθει η αντιπολίτευση από την ήττα στην Κωνσταντινούπολη και σε άλλες μεγάλες πόλεις όπως η Άγκυρα.
Αντίθετα, εάν ο Ιμάμογλου επικρατήσει, θα ενισχύσει τη φήμη του ως του μοναδικού πολιτικού του τελευταίου τετάρτου του αιώνα που μπόρεσε να κερδίσει τον Ερντογάν και ίσως να βρεθεί και ο ίδιος σε μια πορεία προς την εξουσία. «Εάν ο Ιμαμόγλου κερδίσει ξανά, αυτή θα ήταν η τρίτη του νίκη εναντίον του Ερντογάν, μετά από αυτό θα οδεύσει προς την προεδρία», δήλωσε στο Politico ένας πολιτικός από το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα του Ιμαμόγλου, υπό τον όρο της ανωνυμίας. «Ο Ερντογάν το βλέπει αυτό, και θέλει να τον σταματήσει».
Για να εκπροσωπήσει το AKP σε αυτόν τον καθοριστικό αγώνα, ο Ερντογάν χρησιμοποίησε τον Μουράτ Κουρούμ, πρώην υπουργό Περιβάλλοντος και ένα από τα πιο προβεβλημένα κυβερνητικά που ενεργοποιήθηκαν στους κατακλυσμικούς σεισμούς του Φεβρουαρίου του 2023 στην Τουρκία που σκότωσαν περισσότερους από 50.000 ανθρώπους.
Οι επικριτές επέκριναν την κυβέρνηση ότι ήταν πολύ αργή για να ανταποκριθεί σε αυτή την καταστροφή. Ο Ερντογάν και ο Κουρούμ λένε ότι προσπάθησαν να ξαναχτίσουν αυτό που καταστράφηκε.
Ο Τούρκος πρόεδρος δεν απέφυγε να κάνει εκστρατεία για τον υποψήφιό του, καλώντας το εκλογικό σώμα της Κωνσταντινούπολης να τιμωρήσει την αντιπολίτευση για την υποτιθέμενη ανικανότητά της και την αποτυχία να δημιουργήσει τις υποδομές της πόλης. «Ας τους δώσουμε το μάθημα που τους αξίζει στις 31 Μαρτίου», δήλωσε σε συγκέντρωση στην Κωνσταντινούπολη αυτόν τον μήνα, ενώ περιέγραψε τους αγώνες της Κυριακής ως «κρίση» και «εκλογές της μοίρας». Ο Ερντογάν έχει ρίξει όλο το πολιτικό του βάρος στον εκλογικό αγώνα, στέλνοντας όχι λιγότερους από 17 υπουργούς της κυβέρνησης σε προεκλογική εκστρατεία στην Κωνσταντινούπολη.
Πολλοί σχολιαστές προβλέπουν ότι ο Ερντογάν θα χρησιμοποιήσει μια νίκη στις εκλογές της Κυριακής, που θα καθορίσουν ποιος έχει ισχύ και οικονομικούς πόρους σε πόλεις και περιοχές σε όλη τη χώρα, ως αφετηρία για την τροποποίηση του συντάγματος ώστε να μπορεί να υπηρετήσει περισσότερες θητείες ως πρόεδρος. Ως δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης και στέλεχος της αντιπολίτευσης, ο Ιμάμογλου είναι αναμφισβήτητα το κύριο εμπόδιο στην αλλαγή του συντάγματος από τον Ερντογάν για να επεκτείνει την κυριαρχία του. Ο ρόλος του δημάρχου ενισχύθηκε από το χάος στις τάξεις της αντιπολίτευσης. Μετά την ήττα της στις προεδρικές εκλογές του περασμένου έτους, μια πολυκομματική συμμαχία κατέρρευσε και ο πρώην ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου αναγκάστηκε να αποχωρήσει.
Όμως ο Ιμάμογλου αρνείται ότι έχει σχέδια για την προεδρία. Ερωτηθείς για τις φιλοδοξίες του από το POLITICO, ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης απάντησε σε δήλωση μέσω συμβούλου του: «Η διαχείριση της Κωνσταντινούπολης είναι ιερό καθήκον… Δεν υπάρχει άλλο θέμα στην ατζέντα μου αυτή τη στιγμή». Ο Ιμάμογλου παλεύει ήδη με αγωγές, έμπνευσης της κυβέρνησης, που επιδιώκουν να τον αποκλείσουν από το δημόσιο αξίωμα λόγω δήθεν προσβλητικών σχολίων που έκανε για τους αξιωματούχους που ακύρωσαν την αρχική του εκλογή ως δήμαρχος. Αλλά καθώς ετοιμάζεται για μάχη για μια μεγαλούπολη που θα μπορούσε να καθορίσει το μέλλον της χώρας του, ο Ιμάμογλου έδειξε να αψηφά τον αντίπαλο. Ερωτηθείς τι θα κάνει αν χάσει από τις δυνάμεις του Ερντογάν, είπε: «Δεν βασίζω τα σχέδια της καριέρας μου στην αποτυχία».
