Η Γερουσία των ΗΠΑ απέρριψε με μεγάλη πλειοψηφία το ψήφισμα που είχε καταθέσει ο Ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Ραντ Πολ, με το οποίο ζητούσε να μην εγκριθεί η συμφωνία για την πώληση των μαχητικών F-16 στην Τουρκία. Ειδικότερα, στη ψηφοφορία που έγινε την Πέμπτη το απόγευμα 78 γερουσιαστές τάχθηκαν εναντίον της ψηφίσματος, ενώ 13 το υπερψήφισαν. Η συγκεκριμένη εξέλιξη ήταν αναμενόμενη μετά τη δημόσια στήριξη που είχαν εκφράσει οι επικεφαλής των αρμόδιων επιτροπών στη συμφωνία.
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της συζήτησης η Τουρκία δέχθηκε ομοβροντία πυρών από όλους τους νομοθέτες, οι οποίοι την παρουσίασαν ως ένα αναξιόπιστο εταίρο που δεν μοιράζεται κοινές αξίες, καθώς ενεργεί αντισυμμαχικά και εναντίον των αμερικανικών συμφερόντων. Υπό αυτό το πρίσμα, στάθηκαν στην κατάφορη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στη δημοκρατική διολίσθηση στο εσωτερικό της χώρας, ενώ δεν παρέλειψαν να τονίσουν τις αποσταθεροποιητικές της ενέργειες στον Καύκασο, στη Βόρεια Συρία, και στην Ανατολική Μεσόγειο.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Σχετικά με την Ελλάδα, ο γερουσιαστής Ραντ Πολ σημείωσε ότι «ο πρόεδρος Ερντογάν συνεχίζει την εχθρική ρητορική του απειλώντας να πλήξει την Αθήνα με πυραυλικά πλήγματα και ότι οι τουρκικές δυνάμεις μπορεί να έρθουν μια νύχτα ξαφνικά στην Ελλάδα. Αυτό ακούγεται σαν μια ασταθή και ασυνάρτητη ρητορική ενός ηγέτη που δεν αξίζει να έχει τα πιο προηγμένα μαχητικά αεροσκάφη μας. Τον περασμένο Αύγουστο, ο σύμβουλος του Ερντογάν για θέματα ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής ισχυρίστηκε ότι “η Μεσόγειος Θάλασσα μας ανήκει. Και κανείς δεν πρέπει καν να σκεφτεί να σηκώσει ένα ξίφος εναντίον μας. Η Ελλάδα, η Κύπρος και οι σύμμαχοί τους. Καλύτερα να μην το ξεχνάτε αυτό”. Αυτοί είναι άνθρωποι που χτυπούν τα τύμπανα του πόλεμου εναντίον ενός άλλου συμμάχου στο ΝΑΤΟ και στους οποίους στέλνουμε αυτά τα όπλα χωρίς καμία ένδειξη τύψεων από την πλευρά τους».
Αντίστοιχα σκληρή κρητική ασκήθηκε και από τον πρόεδρο της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ, Μπεν Κάρντιν, αλλά και τον επικεφαλής της ρεπουμπλικανικής μειοψηφίας, Τζιμ Ρις. Παρά την ομοφωνία που υπήρχε σχετικά με τη συμπεριφορά της Τουρκίας, οι υπέρμαχοι της πώλησης των F-16 υπενθύμισαν ότι μιλάμε για μια συμφωνία που έγινε για την ένταξη της Σουηδίας που πρέπει να τηρηθεί. Επιπλέον, στάθηκαν στο γεγονός ότι η αναβάθμιση των μαχητικών ήταν επιτακτική ανάγκη, καθώς η Τουρκία διαθέτει έναν γερασμένο στόλο, και συνεπώς πρέπει να διασφαλιστεί ότι ως μια νατοϊκή δύναμη θα έχει τουλάχιστον μια αξιόμαχη αεροπορία.
Η ομιλία του πρόεδρου της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας Μπεν Κάρντιν
«Η πιο πρόσφατη έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία εντόπισε σημαντικά ζητήματα, όπως αξιόπιστες αναφορές για εξαφανίσεις, βασανιστήρια, αυθαίρετες συλλήψεις και συνεχιζόμενη κράτηση δεκάδων χιλιάδων ατόμων, πολιτικών στελεχών της αντιπολίτευσης, πρώην βουλευτών, δικηγόρων, δημοσιογράφων και ακτιβιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επιπλέον, η Τουρκία έχει βάλει στο στόχαστρο τους εταίρους των ΗΠΑ και τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις υπό την ηγεσία των Κούρδων και υποστήριξε το Αζερμπαϊτζάν και τον βάναυσο πόλεμο του πέρυσι για την κατάκτηση του Ναγκόρνο Καραμπάχ.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Δεν δίστασα να καταστήσω σαφές ότι η Τουρκία πρέπει να αλλάξει πορεία. Έχω συμβουλευτεί στενά με τα υψηλότερα επίπεδα της κυβέρνησης Μπάιντεν σχετικά με αυτή τη μετάβαση εδώ και αρκετούς μήνες. Πιστεύω ότι συμμερίζονται τις ανησυχίες μου και πιστεύω ότι σημειώνουμε πρόοδο. Θέλω λοιπόν να είμαι σαφής. Η έγκριση της πώλησης των μαχητικών F-16 από την κυβέρνηση Μπάιντεν στην Τουρκία δεν ήταν μια απόφαση που έλαβα ελαφρά ως πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας. Είχε ως προϋπόθεση την έγκριση της Τουρκίας για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Η προϋπόθεση αυτή έχει εκπληρωθεί. Η τουρκική Εθνοσυνέλευση επικύρωσε το πρωτόκολλο για την ένταξη της της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Αυτό έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή. Ο πρόεδρος Πούτιν συνεχίζει τον βάναυσο πόλεμο στην Ουκρανία και απειλεί το ΝΑΤΟ και όλη την Ευρώπη. Δεδομένων των όσων διακυβεύονται, η ένταξη της Σουηδίας είναι ζωτικής σημασίας για το ΝΑΤΟ, όπως και η Τουρκία παίζει έναν ρόλο κλειδί για την άμυνα της νότιας πτέρυγας του ΝΑΤΟ που φιλοξενεί μια σημαντική αμερικανική στρατιωτική παρουσία.
Ο στόλος των F-16 της Τουρκίας συμβάλλει στο ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένης της Μαύρης Θάλασσας, κάτι που είναι κρίσιμο για την εθνική μας ασφάλεια. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι προς το συμφέρον της εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ και των συμμάχων μας, να αναβαθμίσουμε τον γερασμένο στόλο των F-16 της σε ένα πιο ικανό επίπεδο που θα είναι συμβατό με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους εταίρους του ΝΑΤΟ. Αυτό ακριβώς κάνει αυτή η πώληση. Θα ανοίξει ένα σημαντικό νέο κεφάλαιο στη σχέση μας με την Τουρκία. Είναι προς το συμφέρον της εθνικής μας ασφάλειας και τα συμφέροντα ασφαλείας των συμμάχων μας. Θα ενισχύσει το ΝΑΤΟ και θα ενισχύσει την αποφασιστικότητά μας ενάντια στην επιθετικότητα της Ρωσίας και της Ουκρανίας».
Η ομιλία του Γερουσιαστή Ραντ Πολ που εισηγήθηκε το ψήφισμα για τη μη έγκριση της πώλησης των F-16
«(Μιλάμε) για την αναξιόπιστη συμπεριφορά της (Τουρκίας) ως σύμμαχου στο ΝΑΤΟ και τις αποσταθεροποιητικές στρατιωτικές της ενέργειες στη Μέση Ανατολή, στον Καύκασο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Η ανταλλαγή (F-16 και Σουηδία) για την επέκταση του ΝΑΤΟ δεν θα πρέπει να γίνει μέσω της επιβράβευσης του πιο ντροπιαστικό μέλος της συμμαχίας. Ο πρόεδρος Μπάιντεν δεσμεύτηκε να επικεντρώσει την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ στην υπεράσπιση της δημοκρατίας και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αλλά το Στέιτ Ντιπάρτμεντ του Μπάιντεν εξέδωσε μια Έκθεση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την Τουρκία το 2022, η οποία προσδιορίζει σημαντικά ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως αυθαίρετες δολοφονίες, ύποπτους θανάτους ατόμων υπό κράτηση, εξαφανίσεις, βασανιστήρια, αυθαίρετες συλλήψεις, και συμπεριλαμβανομένων πολιτικών της αντιπολίτευσης, πρώην βουλευτών, δικηγόρων, δημοσιογράφων, ακτιβιστών για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ακόμη και ενός υπαλλήλου της αμερικανικής (διπλωματικής) αποστολής. Δεν ακούγεται σαν να μιλάμε για έναν από τους καλύτερους συμμάχους μας.
Ο Ερντογάν επαινεί ανοιχτά τη Χαμάς. Αλλά παίζουμε πραγματικά πολιτικά παιχνίδια σε αυτό το θέμα γιατί θέλουμε τη Σουηδία να μπει στο ΝΑΤΟ. Και αν η Τουρκία δώσει χρήματα στη Χαμάς, θα κάνουμε τα στραβά μάτια. Αυτό για μένα είναι συναλλαγή που δεν μας συμφέρει. Ο Ερντογάν ισχυρίστηκε προκλητικά ότι η Χαμάς δεν είναι τρομοκρατική ομάδα. Είναι μια ομάδα απελευθέρωσης. Πιστεύετε ότι πρέπει να στέλνουμε τα καλύτερα όπλα μας σε μια χώρα που είπε μετά από μια από τις χειρότερες τρομοκρατικές δραστηριότητες στη σύγχρονη ιστορία ότι η Χαμάς δεν είναι τρομοκρατική ομάδα; (Είπε) ότι είναι μια ομάδα απελευθέρωσης. Μουτζαχεντίν που δίνουν μάχη για να προστατεύσουν τα εδάφη και τον λαό τους. Είναι αυτός ο τύπος κυβέρνησης στην οποία θέλουμε να στείλουμε τα όπλα μας; Δεν πρέπει οι Ηνωμένες Πολιτείες να απαιτούν από τις χώρες που τους στέλνουν προηγμένα όπλα αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων να αντικατοπτρίζουν τις αξίες τους; Δεν πρέπει να απαιτήσουν από έναν σύμμαχο του ΝΑΤΟ ειδικότερα ότι τουλάχιστον θα σέβεται το κράτος δικαίου και τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα; Ο πρόεδρος Μπάιντεν σίγουρα δεν φαίνεται να σκέφτεται κάτι τέτοιο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν με υπερηφάνεια να διακηρύσσουν ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα βρίσκονται στο επίκεντρο της εξωτερικής πολιτικής τους, όταν εξοπλίζουν μια χώρα που διαπράττει κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Παραμένω επίσης βαθιά ανήσυχος για τις αρνητικές στρατηγικές επιπτώσεις αυτής της προτεινόμενης πώλησης, δεδομένων των απερίσκεπτων στρατιωτικών ενεργειών της Τουρκίας τα τελευταία χρόνια. Μόλις τον περασμένο Οκτώβριο, ένα αμερικανικό F-16 κατέρριψε ένα τουρκικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος στη Συρία που επιχειρούσε επικίνδυνα κοντά στις αμερικανικές δυνάμεις. Κατά ειρωνικό τρόπο, αυτή η πώληση παρέχει στην Τουρκία 40 ολοκαίνουργια F-16 και κιτ εκσυγχρονισμού για τον υπάρχοντα στόλο των 79 μαχητικών της. Της δίνουμε το οπλικό σύστημα που μόλις χρησιμοποιήσαμε για να καταρρίψουμε το drone της. Γιατί το τουρκικό drone επιχειρούσε τόσο κοντά στα αμερικανικά στρατεύματα; Στόχευε τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις υπό την ηγεσία των Κούρδων, τις οποίες υποστηρίζουμε εδώ και χρόνια πολεμώντας ενάντια στο ISIS. Η Τουρκία βλέπει τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις ως τρομοκράτες, επομένως στα μάτια του συμμάχου μας στο ΝΑΤΟ, οι εταίροι μας στη Συρία είναι τρομοκράτες που είναι ο εχθρός τους. Κάτι λίγο είναι μπερδεμένο εδώ.
Αυτή δεν ήταν επίσης η πρώτη φορά που οι αμερικανικές δυνάμεις απειλήθηκαν από τις απερίσκεπτες στρατιωτικές ενέργειες της Τουρκίας στη Συρία. Τον Νοέμβριο του 2022 μια επίθεση τουρκικού μη επανδρωμένου αεροσκάφους στις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις έθεσε τους Αμερικανούς στρατιώτες σε σημαντικό κίνδυνο, αναγκάζοντας το Πεντάγωνο να ζητήσει άμεση αποκλιμάκωση. Τον Οκτώβριο του 2019, οι αμερικανικές δυνάμεις δέχθηκαν πυρά τουρκικού πυροβολικού, κάτι που σύμφωνα με πηγές ήταν μια σκόπιμη προσπάθεια να απωθήσουν τα αμερικανικά στρατεύματα μακριά από τα βόρεια σύνορα της Συρίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο βομβαρδισμός ήταν τόσο σφοδρός που το αμερικανικό προσωπικό σκέφτηκε να αντεπιτεθεί σε αυτοάμυνα. Υπάρχει επίσης το γεγονός ότι η Τουρκία και αυτό δεν είναι ασήμαντο γεγονός, η Τουρκία αγόρασε το σύστημα αεράμυνας και πυραυλικής άμυνας S-400 το 2019.
Τι θα κάνει η Τουρκία την επόμενη φορά που θέλει κάτι από εμάς; Θα συμπεριφερθεί απλώς σαν κακός σύμμαχος και θα κρατήσει κάτι που χρειαζόμαστε προκειμένου να πάρει αυτό που θέλει. Επομένως, τόσο η κυβέρνηση του Τραμπ όσο και του Μπάιντεν δεν εμπιστεύονται ότι η υποτιθέμενη σύμμαχός μας Τουρκία μπορεί διατηρήσει ασφαλείς τις δυνατότητες των F-35. Αλλά τώρα δίνουμε τα F-16. Ίσως το Κογκρέσο θα πρέπει να εξετάσει μερικούς από τους τρόπους με τους οποίους η Τουρκία χρησιμοποίησε τα F-16 πρόσφατα. Τα αεροπλάνα που δίνουμε στους Τούρκους, τα F-16, ουσιαστικά χρησιμοποιούνται σε έναν άλλο πόλεμο με την Αρμενία. Η Τουρκία συνεχίζει επίσης να είναι ένας αναξιόπιστος σύμμαχος εντός του ΝΑΤΟ. Όχι μόνο η Τουρκία εκβίασε τη συμμαχία καθυστερώντας την προσπάθεια της Σουηδίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ προκειμένου να αποσπάσει ανταλλάγματα, αλλά οι Τούρκοι συνέχισαν να απειλούν την Ελλάδα, έναν άλλο σύμμαχο του ΝΑΤΟ. Το 2022, τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη και μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα παραβίασαν τον ελληνικό εναέριο χώρο περισσότερες από 10.000 φορές. Ο πρόεδρος Ερντογάν συνεχίζει την εχθρική ρητορική του απειλώντας να πλήξει την Αθήνα με πυραυλικά πλήγματα και ότι οι τουρκικές δυνάμεις μπορεί να έρθουν μια νύχτα ξαφνικά στην Ελλάδα. Αυτό ακούγεται σαν μια ασταθή και ασυνάρτητη ρητορική ενός ηγέτη που δεν αξίζει να έχει τα πιο προηγμένα μαχητικά αεροσκάφη μας. Τον περασμένο Αύγουστο, ο σύμβουλος του Ερντογάν για θέματα ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής ισχυρίστηκε ότι ‘η Μεσόγειος Θάλασσα μας ανήκει. Και κανείς δεν πρέπει καν να σκεφτεί να σηκώσει ένα ξίφος εναντίον μας. Η Ελλάδα, η Κύπρος και οι σύμμαχοί τους. Καλύτερα να μην το ξεχνάτε αυτό’. Αυτοί είναι άνθρωποι που χτυπούν τα τύμπανα του πόλεμου εναντίον ενός άλλου συμμάχου στο ΝΑΤΟ και στους οποίους στέλνουμε αυτά τα όπλα χωρίς καμία ένδειξη τύψεων από την πλευρά τους.
Μας κράτησαν ομήρους στο θέμα της Σουηδίας. Αυτές οι δηλώσεις μοιάζουν περισσότερο με βομβιστικές απειλές από τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας παρά με έναν σύμμαχο στο ΝΑΤΟ. Πιστεύουμε πραγματικά ότι η παροχή περισσότερων μαχητικών αεροσκαφών στην Τουρκία θα αλλάξει τη συμπεριφορά της; Στην πραγματικότητα, η άρνηση της παράδοσης τους ήταν η μόνη ευκαιρία να τροποποιήσουμε τη συμπεριφορά της. Αυτή η πώληση θα ενθαρρύνει μόνο την Τουρκία να συνεχίσει τις αποσταθεροποιητικές ενέργειες της σε βάρος των αμερικανικών συμφερόντων και της περιφερειακής σταθερότητας. Αυτό που λαμβάνουμε σε αντάλλαγμα είναι μεγαλύτερος κίνδυνος για τα αμερικανικά στρατεύματα στη Συρία, αστάθεια στον Καύκασο και συνεχείς απειλές για την Ελλάδα».
Η ομιλία του επικεφαλής της μειοψηφίας στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας Τζιμ Ρις
«Δεν είμαι εδώ για να σας πω ότι η Τουρκία είναι ο καλύτερος εταίρος που έχουμε. Ως πρώην πρόεδρος και αντιπρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων, ασχολούμαι συχνά με την Τουρκία για πολλά θέματα. Είναι μεν σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ, αλλά για να είμαι ειλικρινής μαζί σας, και τους το λέω πρόσωπο με πρόσωπο, δεν συμπεριφέρονται σαν σύμμαχοι. Και υπάρχει ένας μακρύς κατάλογος προβλημάτων. Αυτά άρχισαν με τους S-400 που ήθελαν να αγοράσουν. Εμείς τους προσφέραμε τους πυραύλους Patriot όπως κάνουμε σε όλους τους συμμάχους μας στο ΝΑΤΟ, αλλά αυτοί επέλεξαν τους πυραύλους της Ρωσίας. Τότε βρισκόντουσαν στη διαδικασία αγοράς των F-35, αλλά εμείς μπλοκάραμε την πώληση και τους κάναμε πολλές προσφορές για να προσπαθήσουμε να επιλύσουμε το θέμα. Δεν έγινε τίποτα.
Μετά ήρθαν και μας είπαν ότι τα F-16 τους έχουν παλιώσει και πρέπει να αναβαθμιστούν και να αγοράσουν νέα. Εκείνη την εποχή περίπου, αποφάσισαν να μπλοκάρουν στην είσοδο της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα η Τουρκία μπλόκαρε την ένταξη αυτών των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ και εγώ μπλόκαρα την αγορά των F-16. Και οι διαπραγματεύσεις συνεχίστηκαν για πολύ καιρό. Μας έδιναν την μια υπόσχεση μετά την άλλη και μετά τις αθετούσαν.
Τελικά επέτρεψαν την ένταξη τόσο της Σουηδίας όσο και της Φινλανδίας και συμφωνήσαμε ότι θα προχωρήσουμε με τα F-16. Το σημερινό ψήφισμα αναιρεί αυτή τη συμφωνία και μπορώ να καταλάβω πλήρως ότι οι γερουσιαστές είναι αναστατωμένοι με την Τουρκία για πολλούς λογούς, αλλά μια συμφωνία είναι συμφωνία. Είναι επιτακτική ανάγκη για τις Ηνωμένες Πολιτείες όταν δίνουμε το λόγο μας για κάτι να τον τηρούμε».
