Ένα στα 10 καρδιαγγειακά περιστατικά θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί αν οι ασθενείς ακολουθούσαν με ακρίβεια τη θεραπεία που έχει ορίσει ο γιατρός τους.
Η μη τήρηση της φαρμακευτικής αγωγής προκαλεί αυξημένο κίνδυνο νοσηλείας και θανάτου στους ασθενείς με χρόνιες παθήσεις.
Το δεδομένο αυτό, οδήγησε το Ινστιτούτο Πολιτικής Υγείας και τον καθηγητή Πολιτικής Υγείας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου Κυριάκο Σουλιώτη, να προχωρήσουν σε μελέτη παρατήρησης με τη συμμετοχή 1.200 ασθενών και 120 φαρμακοποιών μελών του δικτύου του Πειραϊκού Φαρμακευτικού Συνεταιρισμού (ΠΕΙΦΑΣΥΝ). Στη διάρκεια της τετράμηνης μελέτης CONCORD οι συμμετέχοντες φαρμακοποιοί εκπαιδεύτηκαν σε τεχνικές επικοινωνίας και υποστήριξης των ασθενών για την καλύτερη συμμόρφωση στην αγωγή τους, ενώ τα αποτελέσματα καταγράφηκαν μέσω ερωτηματολογίου αυτοαξιολόγησης των ασθενών. Οι φαρμακοποιοί παρείχαν ενημέρωση και εξατομικευμένη υποστήριξη στους ασθενείς που παρακολουθούσαν, ώστε να διασφαλιστεί ότι έχουν κατανοήσει σωστά τις οδηγίες λήψης των φαρμάκων τους, αλλά και για θέματα συνολικής διαχείρισης της υγείας τους.
Με την πάροδο του 4μήνου, διαπιστώθηκε:
- μείωση κατά 24%, στο ποσοστό των ασθενών που ξεχνούσαν να λάβουν τα φάρμακά τους,
- μείωση 22% στο ποσοστό που ανέφερε ότι ξέχασε να πάρει το φάρμακό του τις τελευταίες 30 ημέρες και
- μείωση 22% στους ασθενείς που διέκοψαν την αγωγή χωρίς τη συμβουλή του γιατρού τους.
Συνολικά, ως αποτέλεσμα της παρακολούθησης των ασθενών στη λήψη των φαρμάκων τους από τον φαρμακοποιό, διαπιστώθηκε αύξηση 23% στην προσήλωση των ασθενών, με πραγματική θετική επίδραση στην υγεία τους.
Ο ρόλος του φαρμακοποιού
Στη διάρκεια της μελέτης διαπιστώθηκε θετική αλλαγή στη νοοτροπία των ασθενών. Οι συμμετέχοντες έγιναν πιο προσεκτικοί όσον αφορά στην τήρηση της αγωγής τους, αναλαμβάνοντας συχνότερα οι ίδιοι την πρωτοβουλία να συμβουλεύονται τον φαρμακοποιό τους για τη συνολική διαχείριση του νοσήματος.
Από την πλευρά τους, οι φαρμακοποιοί που μετείχαν στη μελέτη δήλωσαν υπερήφανοι για τον ρόλο τους και τόνισαν τη μεγάλη ηθική ικανοποίηση που πήραν, αναγνωρίζοντας ότι η αυξημένη φροντίδα τους προς τους ασθενείς είχε αξία για τη βελτίωση της υγεία τους.
Ο Γενικός Διευθυντής του Ομίλου ΠΕΙ.ΦΑ.ΣΥΝ Aθανάσιος Μουχτής, σημείωσε πως οι ασθενείς εμπιστεύονται τον φαρμακοποιό τους και η εκπαίδευση των φαρμακοποιών για την αύξηση της συμμόρφωσης είναι ισχυρό εργαλείο για την επίτευξη αυτού του στόχου.
Με αφορμή τη μελέτη, ο Καθηγητής Παθολογίας Μεταβολικών Νοσημάτων από την Α΄ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική του Λαϊκού Νοσοκομείου Ευάγγελος Λυμπερόπουλος, σε σχετική εκδήλωση παρουσίασε τα ανησυχητικά στοιχεία που καθιστούν επιτακτική την αύξηση της προσήλωσης των ασθενών στη θεραπεία τους.
Ελλιπής αγωγή – αύξηση θανάτων
Παρουσίασε δεδομένα και ευρήματα ελληνικών και διεθνών μελετών που δείχνουν την άμεση και σαφή συσχέτιση της αύξησης των θανάτων από καρδιαγγειακά νοσήματα σε ασθενείς με αθηροσκληρωτική καρδιαγγειακή νόσο οι οποίοι εμφανίζουν χαμηλή συμμόρφωση.
Εξηγώντας την αιτία της μειωμένης συμμόρφωσης, ο κ. Λυμπερόπουλος ανέφερε πως οι ασθενείς ενδεχομένως να μην έχουν κατανοήσει τις επιπτώσεις από την μη πιστή τήρηση των οδηγιών του γιατρού τους, κάποιοι από αυτούς ξεχνούν να πάρουν τα φάρμακά τους, ιδίως όταν πρόκειται για πολύπλοκο σχήμα. Επιπλέον, ορισμένοι θεωρούν ότι δεν έχουν όφελος από την αγωγή τους, ιδίως όταν η χρόνια πάθησή τους δεν έχει συμπτώματα.
Για τους λόγους αυτούς, ο κ. Λυμπερόπουλος τόνισε την αξία της ενημέρωσης των ασθενών για τους κινδύνους της διακοπής ή της μη ορθής λήψης της αγωγής τους, αλλά και εφαρμογή δράσεων φαρμακευτικής πολιτικής που παρακολουθούν την προσήλωση στη θεραπεία.
Η διενέργεια της μελέτης παρατήρησης CONCORD εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της Εκστρατείας Ευαισθητοποίησης για την Ορθή Χρήση Φαρμάκων με τίτλο «Μη γίνεσαι γιατρός του εαυτού σου!» την οποία υλοποιεί τα τελευταία δύο χρόνια η Servier Hellas με την υποστήριξη του Ομίλου ΠΕΙ.ΦΑ.ΣΥΝ., υπό την αιγίδα της Ελληνικής Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης, της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, του Ελληνικού Οργανισμού Εγκεφαλικών και του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου. Στόχος της εκστρατείας είναι η ενημέρωση των ασθενών με χρόνιες παθήσεις για την αναγκαιότητα της απαρέγκλιτης τήρησης της αγωγής που έχει συστήσει ο θεράπων ιατρός.